Ilisimatooq: Ilinniartitsisut nikikkaangata atuartut naqqaneeqqittarput
Pitsaasumik aalaakkaasumillu ilinniartitsisut atuartullu attaveqaqatigiittarnerat atuartut ilikkarniarnerannut pingaaruteqarpoq. Ilinnniartitsisut ukiumi atuarfiusumi taarseraappallaartarnerat eqqissiviilliornermik atuartullu atuagarsornikkut pissarsiassaaannut unikaallatsitsisarput, taamak oqaluttuarpoq ilisimatooq ilikkartarnermut tunngatillugu immikkut sammisalik.
Aalaakkaasumik pisussanillu ilisimannereerluni atuaqatigiit meeqqat atuarfianni ulluinnaqarnissaat pisariaqarpoq, atuartoq atuarnermini tamakkiisumik pissarsisinnaassappat. Tamanna ilinniartitsisut paarlakaannerisa allanngortissinnaavaat, tassami paarlakaattoqartuartillugu atuaqatigiinni atuartunilu ataasiakkaani eqqissiviilliortarneq pinngortarmat.
- Ilinniartitsisup atuartunut ilinniartitsissutigalugit aallartitaralui "unitsinneqartarput". Taamaattoqaraangallu arlaatigut naqqaniit aallarteqqittoqartariaqartarpoq, ilinniartitsisut tamarmik assigiinnginnamik. Ilinniartitsisullu paarlakaajaappallaaraangata eqqissiviilliortoqalertarpoq atuarnermilu ilikkagassaraluit aalaakkaasumik pisinnaajunnaartarput, taamak oqarpoq ilisimatooq, ilinniartunut ilinniartitsisoq aammalu ph.d-nngorniarluni Ilisimatusarfimmi ilinniartoq, Louise Pindstrup Andersen.
Taassuma ilisimatusaatigaa, meeqqat atuarfiisa meeqqanik ilikkartitsiniarnerminni periuserisartagaat qanoq annertutigisumik atuartut aporfittut unammillernartitatullu misigisartagaannut qaangiiniarnermi ikorfartuutaasinnaanersut, taamaaliornikkut ilinnialerumaarnissamut ingerlaarneq ikaarsaarnerlu sapinngisamik pitsaanerpaasinnaanissaa qulakkeerneqarsinnaaqqullugu.
Atuagarsornikkut killiffik unikaallatsinneqartarpoq
Ukioq atuarfiusoq nutaaq aallartikkaangat, nalinginnaasuuvoq meeqqat atuartut ilinniartitsisumik nutaamik naapitsisarnerat aammalu ilisimasarinninnialertarnerat. Taamaattoqaraangat atuartut ilinniartitsisullu imminnut ilisarisimalerniartarnerat tatigeqatigiilerniartarnerallu piffissartornarsinnaasarpoq, aamma meeqqat atuartut toqqissisimallutik ilinniartitsisortik inuttut atuagarsornerullu tungaatigut ilikkarniaqqaartarpaat.
Ukiup atuarfiusup ataatsip iluani ilinniartitsisut paarlakaatileraangata, taamaalilluni atuartut atuagarsornikkut killiffiat kalluarneqartarpoq, piffissaq, ilikkarniarnissamut atorneqartussaagaluartoq, ilinniartitsisut nutaat atuartullu imminnut ilisarisimalerniarnerannut atorneqartariaqartarmat. Tamanna nunatsinni nunanilu allani ilisimatusarnikkut uppernarsineqarnikuuvoq.
- Imaanngilaq, anguniarneqaqqissaartariaqartoq ilinniartitsisut nikinngiivinnissaat, taamaattorli amerlasooriarluni pigaangat aammalu ukiup atuarfiusup ataatsip iluani paarlakaaterujussuartoqaraangat, taava qularutissaanngilluinnarpoq meeqqat atuartut ilinniartitsisullu nutaat imminnut ilikkarniartarnerat inituallaalersinnaasoq, taamaalillunilu ilikkagassat toqqissisimanerlu tunulliuttoorneqalersinnaallutik, Louise Pindstrup Andersen oqarpoq.
Taassuma aamma erseqqissaatigaa ilaanni ilinniartitsisut paarlaannerat pisut ilaanni atuartunut ataasiakkaanut atuaqatigiinnullu iluaqutaasinnaasartoq, tassami ilinniartitsisup nutaap atuartut ataasiakkaat killiffiinik nutaamik naliliisinnaasarmata.
Suleqatigiinneq isasoorpoq
Atuarfik Hans Lynge ukiut atuarfiusut marluk ingerlanerini ilinniartisisutut atorfiit 48-niit 26-it ilinniartitsisutut suliunnaarsimapput, maannakkullu Kommuneqarfik Sermersooq naapertorlugu atorfiit arfinillit atuarfimmi tassani inuttassaqartinneqanngillat.
Piffissami taamak sivikitsigisumi ilinniartitsisut paarlakaannerisa taamak annertutigisup atuarfik tamakkerlugu pitsaanngitsumik sunnersinnaavaa, taamak tikkuaavoq ilisimatooq:
- 2015-mi meeqqat atuarfiat pillugu nalilersuinermi, ilinniartitsisut arlallit akipput suleqatigiit akornanni paarlakaanneq ilinniartitsisut akunnerminni suleqatigiinnerannut aamma sunniuteqartartoq. Suleqatigiinnissamut aammalu ilinniartitsisut ataasiakkaat atorfininnerminni atuarfimmi pissutsinut pulaniarneranut aamma piffissartornartarpoq, taanna oqarpoq.
Ilikkarniarnerminnik ajornartorsiuteqartut eqqugaanerpaasarput
Ilisimatuup erseqqissaatigaa, ilisimasat aammalu atuarfimmi pissutsinik minnerunngitsumillu atuartut ataasiakkaat pillugit ilisimanninneq annaaneqartartoq ilinniartitsisoq atuarfimmit qimagukkaangat, aammalu erseqqissaavoq ilinniartitsisoqatigiit aalajaatsut tassaasut atuarfiup atuaqatigiillu pitsaasumik ineriartorneranut tunngaviusut.
- Nalunngilarput aalaakkaasumik ingerlasoqanngitsillugu aammalu ilinniartitsisut paarlakaatsillugit atuagarsornikkut ilikkarniarnermut immikkut pisariaqartitsisut aammalu meeqqat isumaginninnikkut qajannartumik inissisimasut, taamaammallu aalaakkaasumik ingerlasoqarnissaanik pisariaqartitsinerpaasut eqqugaanerpaasartut.
Taassuma erseqqissaatigaa, ilinniartitsisut aalajaatsut aalajangersimasullu ukiumi atuarfiusumi ilivitsumi sivisunerusumilluunniiit atasut atuaqatigiinnut atuartunullu ataasiakkaanut ilikkagaqarnissamut tunngavissiilluartuusartut.