ilisimatusarneq nutaaq
Kalaallit Nunaanni kalaallit qallunaanit imigassartornikinnerupput
Kalaallit qallunaallu 672-it akornanni aaversinnikkut tinguup silineranut takussutissat soqutiginartumik assigiinngitsut. Nuummi, Tasiilami, Aalborgimi aamma Aarhusimi Ilisimatusarnikkut paasisat nutaat takutippaat
Nakorsap aamma phd-imik ilinniartup Karsten Fleischer Rexip Dronning Ingridip napparsimmavianeersup tinguup sulineranik aamma Kalaallit Nunaanni Danmarkimilu imigassartortarnermik misissuinini naammasseqqammerpaa.
Misissuinermi kalaallit tinguisa sulinerat qallunaanut Kalaallit Nunaanniittunut sanilliunneqarput, tupaallannartumillu takutitsisoq tassaavoq tinguup sulineranut ersersitsisuni pingasuni pingaarutilinni kalaallit qaffasinnerulaartuarnerat.
Tinguk toqunartuiaasarpoq
Tamanna qaffasinnerunera imigassamik aalakoornartulimmik atuinermut attuumassuteqanngilaq, Kalaallit Nunaanni kalaallit tassani qallunaanit imigassartornikinnerupput.
Tinguk tassaavoq timitta toqunartuiaavia. Toqunartuiaasinnaassusaa proteininillu timimut pingaarutilinnik sanaartorsinnaanera asseqanngilaq, taamaalillunilu inuup timikkut peqqissutut misigissusaanut peqqissusaanullu pingaaruteqarluni.
Atuaruk: Tarnikkut ikiueqqaarnermi ilitsersuisut nutaat qulit
Tinguk assigiinngitsutigut avataaneersunit timimeersunillu sunnerneqarsinnaavoq.
Sunniisinnaasoq timimit namminermeersoq pingaarutilik tassaavoq tappiorannartumik virusimik patsiseqartumik (HBV) aseruuttoorneq hepatitis B, Kalaallit akornanni amerlasuunit atugaasoq.
Imigassap toqunartutulli allatut tingummi arroriartortarnera ilisimaarilluarneqarpoq.
Misissorneqartorpassuit
Inuiaqatigiinni allani HBV imigassarlu malunnaatilimmik tingummut sunniuteqarput.
- Taakku kalaallinissaaq sunniutaasa paasineqarnissaa amigaataammat misissuiffiginiarlugu aalajangerpugut, Karsten Fleischer Rex allappoq.
- Kalaallit qallunaallu 50-it 69-illu akornanni ukiullit Nuummeersut Tasiilameersut, kalaallillu Aalborgimi Aarhusimilu najugallit peqataaqqullugit qinnuigaagut.
Ilisimatusartut misissuiffigineqartut qanoq annertutugisumik qanorlu akulikitsigisunik imigassartortarnerat nerisarisartagaallu pillugit aperaat, aaverlugillu.
BMI paasiniarlugu oqimaalutarneqarput angisusaallu uuttorneqarluni, tinguullu sunnerneqarsimasinnaaneranut misissortillutik.
Kalaallini annertunerusoq
- Inuit katillugit 672-it misissuiffigaagut. Taakku arlaannaalluunniit nalinginnaasumik misissortinnermi tingulluuteqarnermut ersiuteqanngillat.
Misissorneqartut qallunaat akornanni 12,9 procentit, Kalaallillu Tasiilameersut akornanni 9,1procentit, Kalaallillu Qallunaat Nunaanniittut akornanni 6,1 procentit, kalaallillu Nuummeersut akornanni 3,4 procentit inassuteqaataasut sinnerlugit imigassartortuupput.
- Soqutiginarnerpaarli tassaavoq tinguup sulineranut ersersitsisuni pingasuni pingaarutilinni kalaallit qaffasinnerulaartuarnerat, Karsten Fleischer Rex allappoq (allaaserisap ataani takusassiaq takuuk).
Atuaruk: Peqqinneq pillugu nalunaarusiami ilisimasat nutaat pissanganartut
Tamanna imigassap, HBV-ip nerisallu sunniutaannut nalimmassaagaluaratta allannguuteqanngilaq.
Sunniutit assigiinngitsut
- Paasisaq taanna soqutiginaatilik imigassap aspartat-aminotransferasemut sunniutaata inuiaassutsimit sunnerneqarsorinarnera sakkortusineqarpoq.
Imigassaq kalaallini qallunaanilu assigiinngissuteqalaartumik tingummut sunniuteqarpoq.
- Suna pillugu taamaattoqarnera pissanganartuuvoq, tamannali suli akissutissaqartinngilarput, ilisimatusartoq inuusuttoq naggasiivoq.