Misissuineq: Immap naqqatigut kabeli kittorarpat qanoq iliussaagut?
Immap naqqatigut kabelit ajoquserneqarpata allanilluunniit peqquteqarluni innarlerneqarpata digitalikkut attaveqarnermut tamanut kalluaasumik Kalaallit Nunaat qanoq iliorsinnaanersoq ilisimatusartut marluk misissuiffigaat.
Nunatsinni nalunaarasuartaatikkut atassuteqarneq tamangajammi immap naqqatigut kabelinik marlunnik isumalluuteqarpoq. Kabelit Canadamut Islandimullu atassutillit.
Immap naqqatigut kabelit ajutoorpata, assersuutigalugulu nunarsuup sinneranut attaveqarniarneq pisianullu akiliummik akiliinissaq akornuteqalerlutik, Kalaallit Nunaat piareeqqava?
Apeqqutit ilisimatusartut marluk Ilisimatusarfimmi ph.d.-liuutigaluni iliniartitsisup Signe Ravn-Højgaardip Aalborgillu Ilisimatusarfiani lektorip Mette Simonsen Abildgaardip politikkikkut ikiuuseqarfigisassatut akissutisiniarlugu Dansk Institut for Internationale Studierimut (DIIS). suliaraat.
Kalaallit Nunaanni internetsikkut attaveqarnerup isumannaallisarneqarnera, kabelit ikittuinnaanerat Nord Stremimilu gassip aqqutaata qaarnikuunera eqqarsaatigalugu, sukumiisumik misissuiffigineqarnissaa pisariaqartoq Signe Ravn-Højgaardip Sermitsiamut oqaatigaa:
- Inuiaqatigiit qajannaanninngorneqarsinnaapput
- Kabelit qallunaat illersornissaqarfianit nakkutigineqarnerusinnaanerat politikkikkut oqallisigineqarnikuuvoq, imaluunniit illersornissaqarfik kabelimut nutaamut akilersuissanersoq. Taamaakkaluartoq kabelit suli qajannarput innarlerneqarsinnaallutillu, oqarpoq.
Taamaammat politikerit, oqartussat suliffeqarfiillu qajannartumik inissisimaneq pimoorunnerusariaqaraat arlaannillu pisoqarsinnaaneranik piareersarlutik ilisimatusartut marluk inerniliutigaat:
- Inuiaqatigiit qajannaanninngorneqarsinnaasut paasivarput, attaveqaatit ajortinneranni kingunerisinnaasat annikillinerisigut. Internetsi assigiinngitsorpassuartigut ulluinnatsinni isumalluutigileraluttuinnaratsigu attaveqaatit akornuteqalerpata kingunerisinnaasai amerligaluttuinnarput.
Kortimik akiliisarneq, Netsimut Danmarkimiittumut attaveqartoq, Signe Ravn-Højgaardip ilaatigut assersuutigaa.
Akiliiniarneq, mailit nittartakkallu eqqugaasinnaapput
- Attaveqaatit ajorpata pisiniarnissaq ingerlaannaq ajornakusuulissaaq.
- Elektroniskiusumik akiliisoqarnissaa ajornarsippat Inuiaqatigiit aningaasanik tigusinissaannut aningaasat aamma naammanngillat. Inuillu pisiniarsinnaanissaat pingaaruteqarpoq, oqarpoq. Nittartakkat mailillu attavii nunani aamma allamiinnerit ilanngullugit assersuutigaat, taakkualu aamma attavilulerpat atorsinnaajunnaassapput.
Ajornartorsiutip pisinnaasup piareersarfigalugu oqartussat allallu attuumassutillit assigiinngitsunik pisuusaartitsillutik sungiusarsinnaasut ilisimatusartut erseqqissarpaat:
Politikerit iliuuseqartariaqarput
- Sungiusarnermi pisuusaartitatigut – assersuutigalugu immap naqqatigut kabeli attaveeruttuusaartillugu upalungaarsimanerup aaqqissuussaanera misilittarneqarsinnaavoq ilimagineqartutuullu suut tamarmik pinersut. Allanut attaviliineq iluatsinnersoq. Sungiusarnerit iliuuseqarsinnaajunnaarnerusussaagaluit allallu aaqqitassat arajutsisat iliuuseqarfigineqarsinnaanerinik ajornannginnerulersitsissapput, Signe Ravn-Højgaard oqarpoq.
Kalaallit Nunaanni internetseqarnerup qulakkeerneqarnissaa pillugu politikerit iliuuseqartariaqartut qaffasinnerusunillu aalajangiisoqartariaqartoq taassuma kaammattuutigaa.
- Teknikkikkut suut aaqqissuutaasinnaanersut Tusassimi ilisimasallit nalunngisaqarfigineruaat. Politikerilli internetsimut attaviit isumannaallisarneqarnissaat oqallisigisariaqaraat pingaaruteqarsoraara. Assersuutigalugu attavinnik amerlanernik peqassanersoq taamaalilluni internetsip attaveerunnissaa pinaveersaartinneqarsinnaalluni.