Uran pillugu innuttaasunik ataatsimiititsineq kiisami Narsamut annguppoq

Immikkut ilisimasallit Kuannersuarni nunap sananeqaataa, avatangiisinik illersuineq, qinngornerit aatsitassarsiornerlu arfininngornermi ualikkut Narsami innuttaasunut oqaluttuaraat

Ekspertpanel, uranmøde, Narsaq Forsamlingshus
Narsami uranimik qalluinissaq pillugu immikkut ilisimasallit ataatsimiititsisut. Saamerlerniit: Anne Merrild Hansen, Aalborg Universitet, (inuiaqatigiinnut attanneqarsinnaassusaanut tunngasut), Seniorforsker Gert Asmund aamma radiokemiker Violeta Hansen, DCE, (Avatangiisit Pinngortitarlu). seniorforsker Kristine Thrane, GEUS (Nunap sananeqaataa) ilisimatusartoq, PhD, aamma talerperliulluni Siunnersortaaneq (Nunap sananeqaataa) Per Kalvig.
Narsami katersortarfimmi ataatsimiititsinermit. Per Kalvig oqalugiartuuvoq.
Narsami uranimik qalluinissaq pillugu immikkut ilisimasallit ataatsimiititsisut. Saamerlerniit: Anne Merrild Hansen, Aalborg Universitet, (inuiaqatigiinnut attanneqarsinnaassusaanut tunngasut), Seniorforsker Gert Asmund aamma radiokemiker Violeta Hansen, DCE, (Avatangiisit Pinngortitarlu). seniorforsker Kristine Thrane, GEUS (Nunap sananeqaataa) ilisimatusartoq, PhD, aamma talerperliulluni Siunnersortaaneq (Nunap sananeqaataa) Per Kalvig. John Rasmussen/Narsaq FotoNarsami katersortarfimmi ataatsimiititsinermit. Per Kalvig oqalugiartuuvoq. John Rasmussen/Narsaq FotoNarsami uranimik qalluinissaq pillugu immikkut ilisimasallit ataatsimiititsisut. Saamerlerniit: Anne Merrild Hansen, Aalborg Universitet, (inuiaqatigiinnut attanneqarsinnaassusaanut tunngasut), Seniorforsker Gert Asmund aamma radiokemiker Violeta Hansen, DCE, (Avatangiisit Pinngortitarlu). seniorforsker Kristine Thrane, GEUS (Nunap sananeqaataa) ilisimatusartoq, PhD, aamma talerperliulluni Siunnersortaaneq (Nunap sananeqaataa) Per Kalvig. John Rasmussen/Narsaq FotoNarsami katersortarfimmi ataatsimiititsinermit. Per Kalvig oqalugiartuuvoq. John Rasmussen/Narsaq FotoNarsami uranimik qalluinissaq pillugu immikkut ilisimasallit ataatsimiititsisut. Saamerlerniit: Anne Merrild Hansen, Aalborg Universitet, (inuiaqatigiinnut attanneqarsinnaassusaanut tunngasut), Seniorforsker Gert Asmund aamma radiokemiker Violeta Hansen, DCE, (Avatangiisit Pinngortitarlu). seniorforsker Kristine Thrane, GEUS (Nunap sananeqaataa) ilisimatusartoq, PhD, aamma talerperliulluni Siunnersortaaneq (Nunap sananeqaataa) Per Kalvig. John Rasmussen/Narsaq FotoNarsami katersortarfimmi ataatsimiititsinermit. Per Kalvig oqalugiartuuvoq. John Rasmussen/Narsaq Foto

Kuannersuarni urani pillugu paasisitsiniaaneq pilersinneqarpoq Naalakkersuisup Vittus Qujaukitsup, Naalakkersuisup Anda Uldumip aamma Naalakkersuisup Mala Høy Kúkop, inuussutissarsiornermut suliffeqarnermullu, aatsitassanut kiisalu avatangiisinut pinngortitamullu politikkikkut akisussaasuusut, suliniuteqarnerisigut, innuttaasunullu urani pillugu paasissutissanik pissarserusuttunut neqeroorutigineqarluni.

Innuttaasunik ataatsimiititsinerit politikkikkut peqataaffigineqanngitsumik ingerlanneqarput. Ataatsimiititsinerit aaqqissuunneqarput illoqarfinni nunaqarfinnilu tikeraarneqartuni innuttaasut uranimik misissueqqissaarnermik iluaqutiginninnermillu paasisaqarnissaannik periarfissikkumallugit, oqalugiartullu ilisimatuujullutik misilittagartuut nunap sananeqaataata, avatangiisinik illersuinerup, qinngornerit aatsitassarsiornerullu iluanni suliaqarfigisaminni ukiorpassuarnik misilittagaqartut.

Anne Merrild Hansen Aalborg Universitetimeersoq aamma ilisimatusartoq Kristine Thrane aallarniipput aatsitassat uran, thorium, aatsitassat qaqutigoortut minnerunngitsumillu steenstrupin, kiisalu Kuannersuarni qanoq tamakkoqartiginera oqaluttuaralugit.

Tamatuma kingorna siunnersortaaneq Per Kalvig, eqqakkatut sinnerussat, tailingsinik taaneqartartut, tatsimut Tasermut inissinneqartussat, pillugit oqalugiarpoq. Tamatuma illersorneqarsinnaasumik pinissaa, aamma imeq mingutsitaq uninngatissinnaajumallugu angisuunik marlunnik sapusiortoqarnissaa erseqqissaatigai. Aatsitassat nalilerujussuit qallorneqareerunik oqarneratut yellowcakenngussapput, taakkualu Kinamut nassiunneqartassagunarlutik tassani naammassillugit suliarineqarsinnaaqqullugit, Kina tamatumani immikkut ilisimasaliummat.

Radiokemiker Violeta Hansen tamatuma kingorna aatsitassat uranitallit qinngorneqarnerannik saqqummiussivoq, annertoorujussuarmillu uranitaqannginnissaat oqaatigalugu. Pujoralammik qinngornilimmik najuussuineq eqqarsaatigalugu taakkua annerpaartaat timimit pissusissamisoortumik anarineqarlutik aneqqissapput.

Seniorforsker Gert Asmund Kuannersuarnik ukiorpassuarni misilittagaqartoq imeq basiskiusoq, pujoralannik ajornartorsiut, radon kiisalu kemiimi fysikkimilu pisartut pillugit saqqummiussivoq. Taanna ilisimatitsivoq, radon mingutsitsisartoq, kisiannili tatsimi erngup ataani isumannaatsumik toqqortarineqarsinnaasoq, tassanilu nungukkiartupallassinnaasoq.

Tamatuma akerlianik sapusiarsuit angisuut marluk Tatsip eqqaaniittussat 37 meterit angullugit portussuseqartussat nakkutigineqaqqissaassapput, imeq mingutsinneqarsimasorujussuusussaq aniatinneqaqqunagu.

Uumasuuteqarneq eqqarsaatigalugu maannamut pujoralammut tunngasunik suli naatsorsuisoqarsimanngilaq, akuersissummilli tunniussisoqartinnagu avatangiisinut ajornartorsiortitsisuusinnaasut akuersaarneqarsinnaasumik aaqqiivigineqaqqaassallutik. Maannamuugallartoq Killavaat Alannguanni naatsorsuisimanerit, ivikkani naasunilu pujoralaqassutsimik kisitsiviusimasut, innersuussutigineqarput. Kuannersuarnut atatillugu misissuineq kingusinnerusukkut ingerlanneqarumaarpoq.

Naggataatigut takkussimasut 70-80-it missaanniittut apeqquteqarsinnaalerput.

Innuttaasut ataasiakkaat aatsitassarsiortoqalernissaanut ernummateqartoqanngilluinnarneranik ersersitsipput.

Apeqqutilli amerlanerpaartaat peqqissutsimut avatangiisinullu tunngapput. Bjarne Egede imermik imissamik ernummatiginnippoq, Ane Petersenilu innuttaasunik misissuisitsoqarnissaanik kissaateqarluni, paasisat kingusinnerusukkut misissuinernut, aatsitassarsiorfik ingerlalereerpat, sanilliunneqarsinnaaqqullugit.

Tatsimi Tasermi eqqakkanik toqqortarinninneq illersorneqarsinnaassanersoq aamma apeqqutigineqarpoq, tamatumunngalu Gert Asmund akissuteqarluni, tatsit atorneqarsinnaasut arlaqartut, kisiannili Taseq toqqorsivissatut piukkunnaateqarnerpaammat toqqarneqarsimasoq.

Mariane Paviasen isumaqarpoq, Narsami innuttaasut aatsitassarsiorfissaq taasissutigisariaqaraluaraat, tamannali itigartitsissutigineqarluni, immikkut ilisimasallit isumaqarmata, tamanna naalakkersuinikkut aalajangigassaasoq. Taamatuttaaq uranip Kuannersuarneersup sakkussianut atorneqarsinnaaneranut periarfissaqarnersoq apeqqutigineqarpoq, tamannali tunngavilersuut assingusoq aamma innersuussutigalugu akerlilerneqarluni.

TV-iiliortut KNR-imeersut ataatsimiititsinermit ilanngutassiarput, kingusinnerusukkut aallakaatinneqartussamik, qularnanngitsumik Qanoruukkut.

Powered by Labrador CMS