Unittoornerup kingorna: Maniitsumi inuit isaanni qaamaneqaqqilerpoq
Alcoap utaqqigaluarneqarnerani Maniitsumi unittooqqaneq filmip 'Håbets Ø'-p oqaluttuaraa. Maanna neriunneq illoqarfimmut uteqqikkiartulerpoq, filmimi peqataasut marluk taama oqarput.
Alcoap aluminiliorfimmik ammaanissaanut nalunaaruteqarneq Maniitsumi siuariartortoqarnissaanut neriuuteqalersitsivoq.
Kisianni asuliinnaq utaqqigaluarluni neriunneq unittoornermik taarserneqarpoq, tamanna filmimi ’Håbets Ø’-mi oqaluttuarineqarpoq. Tassami tamanna sioqqullugu ersarippoq, Alcoap Maniitsumi aallartinnginnissaata paasineqarnera sioqqullugu, neriuutaarunneq siammarteriartulersimavoq. Filmimi peqataasut marluk tamanna oqaluttuaraat.
- Ukiut qulingiluat qulillu matuma siorna Maniitsumi ingerlaarlunga inuit kiinaat qiviarukkit, taama isaanni neriuuteqanngilaq. Meeqqallu atugarissaanngitsut takuneqarsinnaavoq. Maniitsoq ataatsimut isumatsaqqaffiusutut ippoq, Gideon Lyberth, imigassamut aanngajaarniutinullu katsorsaasoq, Sermitsiaq.AG-mut taama oqarpoq.
Tassami illoqarfik eqqugaaqqareerpoq. Aalisakkanik tunisassiorfik ingerlarpianngilaq, aamma KNI illoqarfimmit nuussimavoq. Illoqarfik qimallugu nuuttartut piffissami tassani amerlapput. Alcoap asuliinnaq utaqqineqaraluarnera atornerluisunut katsorsaasutut sulinermini pinngitsuuisinnaanermut takusartakkaminut assersuuppaa.
- Iliuuseqartoqarani utaqqiinnartoqarpoq.
Pakatsineq aamma asuliinnaq neriuuteqarneq
Alcoa pillugu nutaarsiassamik inuit suli pakatsineruleraluttuinnarlutik utaqqisut, alumiiniu pillugu kommunip ataqatigiissaarisuata Peter Søren Olsenip aamma malugaa. Ullut tamarluinnangajaasa innuttaasunit nutaarsiassaqarnersoq paasiniaaffigineqartarpoq. Illoqarfimmi sanasut aamma inuussutissarsiortut Alcoamut neriuuteqarput. Kisianni Peter Søren Olsen akissutissaqartitsinngilaq, tassami alumiiniuliornemermik suliffeqarfissuarmit tusagaqarneq ajorpoq.
- Tatannaqaaq. Tunniutiinnangajapput. Tassami qaqugu pisoqarnissaanik inuit apersuinnavipput. Pakatsinartorujussuuvoq, taanna oqarpoq.
Peter Søren Olsenip innuttaasunut eqimattanut, Alcoap tikinnissaata naatsorsuutigineqarnerani pilersinneqarsimasumut allattaanissaq suliassaasa ilagisimavaat. Attaveqaatit, illoqarfimmik kusassaaneq, kulturimik aamma inunnik sullissinermik suliaqartussaasimavoq.
Kisianni piffissap ingerlanerani Peter Søren Olsenip aamma illoqarfimmiittut allat, suliniut pitsaavallaanngitsoq paasiartulerpaat.
- Innuttaasusut eqimattat illoqarfiup pitsanngornissaanik sulinertik ingerlatiinnarpaat, kisianni Alcoa eqqarsaatigivallaarnagu.
Alcoap aninerata kingorna neriuuteqaleqqinneq
2015-imilu nalunaaruteqartoqarpoq: Alcoa Maniitsuliarnavianngilaq. Aallaqqaammut illoqarfimmi isumatsassimaneq itinerulersippaa, kisianni tamatuma saniatigut aamma nutaamik aallartinnermik pilersitsivoq.
Aalisakkanik tunisassiorfik ullumikkut tamakkiisumik ingerlavoq, saarullinnik angallammik uumatitsivimmit tunisisoqartarneranik suliniut pissutigalugu. Kangerlussuullu eqqaani Hudson aatsitassarsiorfimmik ammartoqarpoq, tassanilu Maniitsumi innuttaasunik sulisoqarnissaa neriuutigineqarpoq.
Taamaattorli uniinnarluni utaqqisoqannginnissaa, Alcoa pillugu suliamit ilikkakkat ilagigaat, Peter Søren Olsenip aamma Gideon Lyberthip isumaqatigiissutigaat. Saarulleeruteqqissinnaavoq, aamma Anorthositinut piiaaffimmi innuttaasunut qanoq amerlatigisunut piviusumik suliffissaqartitsinissaa paasinarsiumaarpoq.
Taamaattumik aamma takornariartitsineq suliniutigineqassaaq, tassanilu aamma innuttaasut eqimattat kommunimut siunnersuuteqartarput. Taamaalillunilu arfernut Maniitsup avataatigoortunik nasittarfimmik pilersitsisoqarneranik kinguneqarsimavoq.
Aammattaaq inunnut pisuttunut ikaartarfimmik pilersitsisoqarnikuuvoq.
- Imminut naleqartinnermut, pisuutinnermut kanngusunnermut tunngavoq
Ataatsimut isigalugu illoqarfimmi pisut mumipput, Gedion Lyberth isumaqarpoq, taanna aamma Qeqqata Kommuniani borgmesterimut tullersortaavoq.
- Ukiut pingasut kingulliit missaanni inuit isaanni qaamanermik takusaqaleqqippunga. Naapikkaangakkit nalorninermut aamma nikallunganermut taarsiullugu ilumikkut nuannaartut. Meeqqat akornanni aamma kiinnat nuannaartut takusarpakka.
Gedion Lynberthip oqarnera naapertorlugu, Alcoap asuliinnaq utaqqigaluarneqarneranit ilikkakkat pingaarnerit ilagaat, inuit inuunerminnut akisussaaffimmik tigusinissamut nukissaqalernissaat.
- 2011-imit 2013-imut inuit imminnut naleqartinngitsut aamma neriuuteqarpianngitsut takuakka. Imminut naleqartinngikkaanni kanngusunneq imminullu pisuutinneq pilertarpoq. Taannaana sulissutigineqartussaq.
- Suliffinnik takkuttoqaraluarpalluunniit, imminut naleqartinnermik amigaateqarneq suliartunngitsoornermik aamma aalakoornermik kinguneqartarpoq.
- Kanngusunnerup aamma imminut pisuutinnerup ilaa peerneqarpat, imminullu naleqartinneq qaffanneqarpat, taava inuit inuunermi anguniagaqalerlutik akisussaaffimmik tigusisarput.
Gedion Lyberthip assersuutitut oqaatigaa, illoqarfik 2008 tikillugu inissianik piginneqatigiiffinnik peqannginnera. Ullumikkut inuppassuit nammineq najugaqalersimapput.
- Neriuuteqarnermik pilersitsivoq, siunissamilu anguniagaqarfiulerluni – uani assersuummi meeqqaminnut pitsaasumik najugaqartitserusupput. Taamaalillutik inuiaqatigiinnut tapertaapput kommuni utaqqiinnarnagu, soorlu Alcoa utaqqiinnarneqarsimasoq.
Tamatumalu ilikkarneqarnera, nuna tamakkerlugu illoqarfinni atorneqarsinnaasoq Gedion Lyberth isumaqarpoq. Kanngusunneq, imminut pisuutinneq aamma imminut naleqartinnginneq atornerluinerinnarmik kinguneqartitsinani, aamma allamit annaaneqarnissamik asuli utaqqigaluarnermik kinguneqarsinnaavoq.
‘Håbets Ø’ CPH:DOX-imi marloriarluni takutinneqarpoq. Sapaatiuppat pingajussaanik takutinneqassaaq. Pilersaarut malillugu ukioq manna Kalaallit Nunaanni takutinneqassaaq.