Ukiakkut ataatsimiinneq: Naleqqamit inuit qinersisartullu nalunaarsorsimaffiannik atuutsitsilernissaq siunnersuutigineqartoq

Naleraq upernaakkut ataatsimiittoqarnerani kina kalaaliunersoq pillugu Inatsisartuni oqallitsitsivoq. Oqallitsitsinermi Inatsisartuni misigissutsit annertuut saqqummiussuunneqarput.

Partiimit ukiaq manna ataatsimiittoqarnerani kikkut inuttut imminnut taasinnaanersut pillugu nalunaarsorsimaffimmik pilersitsisoqarnissaanik siunnersuut malitseqartinneqarniarpoq.

Nalunaarsuiffik nammineq kajumissutsimik nalunaarsuiffittut suliarineqassaaq. Partiimit ILO-p isumaqatigiissutaa 169 innersuussutigineqarpoq, tassani nunap inoqqaavisa pisinnaatitaaffiisa atuutsinneqarnissaanut inuit kinaassuseqarnissaat piumasaqaataavoq. Inuit nalunaarsorsimaffiannut ilanngutissagaanni inunnit kingoqqisuusariaqarpoq.

Naleqqamit tamatumunnga peqatigitillugu samit aaqqissuussimasaat malillugu qinersisartut nalunaarsorsimaffiannik pilersitsisoqarnissaa siunnersuutigineqarpoq. Marlunnik nalunaarsorsimaffeqalernissamik siunnersuuteqarnermut tunngavigineqarpoq, qinersisartut nalunaarsorsimaffiannut meeqqat peqataatinneqarsinnaannginnerat, Pele Broberg nassuiaavoq.

Danskit naalagaaffianni innuttaassuseqaannarusunngitsoq

Norgemi Sametingimut qinersissagaanni valgmanntallimik taaneqartartumi nalunaarsorsimasariaqarpoq, tassanilu piumasaqaatitaqarpoq. Piumasaqaatigineqartut inuit nalunaarsorsimaffianni piumasaqaatigineqartunut assingungajalluinnarput:

• a) samisut oqaaseqartuunissaq, imaluunniit
• b) samisut oqaaseqartumik angajoqqaaqarnissaq angajoqqaaqarsimanerluunniit, aanaakkoqarnissaq aanaakkoqarsimanerluunniit imaluunniit aanaaqqiutikkoqarnissaq aanaaqqiutikkoqarsimanerluunniit, imaluunniit
• c) inummit qinersisartut nalunaarsorsimaffianniittumik nalunaarsorsimaffianniissimasumilluunniit qitornaanermi qinersisartut nalunaarsorsimaffiannut ilanngunneqarnissamik pumasaqaateqarsinnaaneq.

- Paasineqartariaqarpoq, Danmarkimi manna pineqartoq inuit immikkut pisinaatitaaffeqartinneqarnissaannut atuutsinneqalereernikuummat. Ullumikkut danskit naalagaaffianni innuttaassuseqartuinnaavugut, Pele Broberg Sermitsiaq.AG-mut oqarpoq.

Nalunaarsuisarneq aallarniutaassasoq

Nalunaarsuiffik Inatsisartunut kommuninullu qinersinermi atorneqartassanersoq siunnersuummi allassimanngilaq.

- Inuit namminneq siunissartik pillugu aalajangiussaqartassanersut oqaluuserissavarput, soorlu tamanna Namminersorneq pillugu Inatsimmi allassimasoq.

- Inuit nalunaarsorneqartarnissaannik siunnersuuteqarluta aallartippugut, Danmarkimi Folketingimit tamanna sumiginnarneqarsimammat, Pele Brober oqarpoq.

Taassuma nassuiaatigaa, siunnersuut Kalaallit Nunaata namminersulivinnissaa pillugu apeqqummut toqqaannartumik atassuteqartoq:

Pisinnaatitaaffiit kikkunnut atuutissappat?

- Ulloq taanna namminersulivikkutta, pisinnaatitaaffinnik nunasiaataasimasunut atuussimasunik kikkut pisinnaatitaaffeqassanersut paasissavarput.

- Tamatuma kingornatigut oqaatigissallugu pissusissamisoorpoq, inuit Kalaallit Nunaannut attuumassutillit naalagaaffimmi innuttaassuseqartutut taaneqartalernissaat, nunammi allat assigalugit tamatuma inatsisitigut aalajangersaaffigineqarnissaa siunertaraarput, Pele Broberg oqarpoq.

Brobergip oqaatigaa, pisinnaatitaaffiit malillugit Kalaallit Nunaanni inuit namminersulivinnissamut pisinnaatitaaffeqartut, tassa Danmarkimit ataatsimoortumik tapiissutit sioorasaarutigineqaratik:

Ataatsimoortumik tapiissutit sioorasaarutigineqassanngitsut

- Naalagaaffiit Peqatigiit aalajangersagaanni 1514-imi (VX) erseqqilluinnartumik allassimasoqarpoq, nunasiaataasimasunik aalajangiinissamut piginnaatitaaffiit tamarmik inuiannut nunasiaatigineqalersimasunut nuunneqassasut. Piumasaqaatitaqanngitsumik nangaassutitaqanngitsumillu, soorlu Danmarkimi inatsisit tunngaviusut innersuussutigalugit imaluunniit ataatsimoortumik tapiissutit sioorasaarutigalugit, Pele Broberg siunnersuumminut tunngavilersuilluni allappoq.

Pele brobergip ilanngullugu erseqqissaassutigaa, inuiaat allat Kalaallit Nunaanniittut mattunneqarnianngitsut:

- Naleqqamit oqaatigineqassaaq, Inuit inuiattut inuiannik allanik oqaluttuarisaanermi tikilluaqqusiuaannarsimammata. Tamanna matuma akuersissutigineqarneratigut unitsinneqarnavianngilaq, taamaallaalli Inuit namminneq siunissaminnik toqqaasinnaatitaanerannik qulakkeerinnissalluni.