Torben M.: Kigaannerusumik siuariartortoqarnissaa naatsorsuutigineqartariaqarpoq

Corona pissutigalugu ajalusoornerup maanna ingerlasup nunatsinni aningaasaqarnermut qanoq annertutigisumik sunniuteqassanersoq maannakkut oqaatigissallugu siusippallaarpoq. Siuariartornerli naatsorsuutigisamit annikinnerunissaa ilimanarluinnartoq, Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit siulittaasuat, professorilu, Torben M. Andersen taama naliliivoq:

- Kigaannerusumik siuariartortoqarnissaa naatsorsuutigineqartariaqarpoq. Danmarkimi maanna pisut qiviaannarutsigit, tamanna sakkortoorujussuuvoq. Pingaartumik sullissilluni inuussutissarsiortuni, marluugaangata aappaa matusariaqartarpoq. Maanna Kalaallit Nunaannut annguppoq, ilimagineqartariaqarporlu kingunerluuteqassasoq. Kisitsisinik taasisinnaanngilanga, allamulli ingerlanngilagut, oqarpoq.

Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit februarimi seminarertitsimmata, 2020-mi 3,9 procentimik siuariartortoqassasoq siunnersuisoqatigiinnit naatsorsuutigineqartoq oqaatigineqarpoq – tassa 2019-imit marloriaammik siuariartortoqassasoq. Tamannali maanna – coronavirusip tuniluutinnginnissaanut iliuuseqartoqarneratigut – allanngortinneqarluinnarpoq.

Matusinerup sivisussusaa aalajangiisuussaaq

Aningaasaqarnerup kingunissai qanoq annertugissanersut, maanna iliuusereqqusat, soorlu katersuunnerit angallannerlu eqqarsaatigalugit, qanoq sivisutigisumik atuutsinneqassanersut apeqqutaavoq:

- Maanna pisut aningaasaqarnerup siuariartorneranut pinasuartumik kigaallassaataapput. Tassa sapaatip akunneri marluk qaangiuppata suna tamarmi pissusissamisut ileqqissappat. Assigiinnapajaassavaa suliumajunnaarneq. Taamaattoqassappat aningaasaqarneq pissusissamisut ileqqilissaaq. Sivisunerusumilli matusisoqassappat, akiliisinnaajunnaartoqartalissaaq, aallarteqqinniarnerlu ajornarnerulissalluni, Torben M. Andersen oqarpoq.

Taamaammat suliffeqarfinnut ikiorsiissutit piareersimasut politikerinit maanna pingaarnerpaatut suliassaasut, Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit siulittaasuat naliliivoq:

- Misissorneqartariaqarpoq suliffeqarfiit maanna kaaviiaartitaaruttut ikiorneqarsinnaanersut. Oqartoqarsinnaavoq maanna inissisimanitsinni aningaasaqarnerup napparsimalinnginnissaa anguniarneqartariaqartoq. Pingaartumik suliffeqarfiit minnerit akunnattullu matumani ajalusooriaannaapput, Torben M. Andersen oqarpoq nangillunilu:

- Peqqinnissaq pillugu unammilligassat qaangerneqariarpata sukkanerpaamik aallartittoqarsinnaassappat, suliaqarsinnaaneq aserornaveersaartariaqarpoq.

Unammilligassat pingasut tikkuarpai

Kalaallit Nunaanni aningaasaqarnerup iluani pingaarnertut unammilligassat pingasuusut Torben M. Andersenip oqaatigai:

• Sammisassat inunnik ataatsimoortitsisartut – soorlu neriniartarfiit, akunnittarfiit angallannerlu toqqaannartumik eqqorneqarput. Isertittakkamik ilarujussuat tassanngaannartumik annaaleriasaarpaat.
• Aalisarneq inuussutissarsiutaavoq Kalaallit Nunaanni annerpaaq pingaarnerpaarlu. Eqqorneqarsinnaavoq inuttat tunillatsissappata, kilisaatini tunisassiorfinnilu inuttassaqarniarneq ajornartorsiutaalissammat. Aalisarneq aamma eqqorneqarsinnaavoq, nunarsuarmi aalisakkat naligi appariartulissappata.
• Peqqinnissaqarfik ilungersunartorsioreerpoq nunanillu allanit sulisinnaasut tikittartut pingaaruteqarluinnarlutik. Pissutsit atuuttut pissutigalugit, assersuutigalugu Danmarkimi nakorsat peqqissaasullu sulisinnaasut tamakkerlugit ujartorneqarput. Danmarkimi ilinniartut soraarninngorsimasullu sulisinneqalerput, sulisussat naammatsinniarsarinerini. Sulisinnaasunik pisariaqartitsinerup annertunerulernerata kingunerisaanik Kalaallit Nunaanni peqqinnissaqarfimmi sulisussarsiorneq eqqornerlunneqarsinnaavoq.

Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit siulittaasuatali Kalaallit Nunaat nunanit allanit nukittunerusumik inissisimanera aamma taajumavaa:

- Pisut maanna pipput aningaasaqarnerup pitsaalluinnarnerani. Italia assersuutigalugu eqqungaarujussuarpoq, coronavirus nunami tuniluutingaatsiarnera pissutigalugu, aammali nunap aningaasarliornera akiitsoqarujussuareerneralu pissutigalugit. Kalaallit Nunaanni taamaanngilaq, Torben M. Andersen oqarpoq.