Spiralilersuisoqarsimaneranik suliami Aaja Chemnitzip danskit utoqqatseqquai

Kalaallinut niviarsiaqqanut arnanullu tuusintikkaat, 1960-ikkunni aamma 1970-ikkunni akuersitinneqarnatik spiralilerneqarsimasunut, danskit naalakkersuisui utoqqatsertariaqaraluarput.

Tamannalu suliap qulaajarneqarnissaanut pilersaarutaasup naammassineqannginnerani pisariaqarpoq.

IA-mit folketingimut ilaasortaq Aaja Chemnitz, pingasunngornermi Folketingimi akunnerpassuarni naggataarutaasumik oqallittoqarnerani taama oqarpoq.

- Utoqqatserneq taarsiissuteqarnissarlu ataqatigiittut isumaqarpunga, taanna oqarpoq.

Qulaajaarneq utaqqineqartariaqanngitsoq

Suliamik qulaajaanerup maanna aallartinneqalerneranik Danmarkimi nunamut namminermut peqqinnissamullu ministereqarfiup marlunngornermi nalunaarutiginninneranut ilassutitut, Aaja Chemnitz apeqquteqarpoq.

Qulaajaanissaq siornali neriorsuutigineqarpoq, kisianni utoqqatsernissaq oqaatigineqarnikuunngilaq.

Qulaajaanerup ilaatigut aalajangernerup ingerlanneqarnera spiralilersuilernermik kinguneqartoq nassuiarniarsarissavaa.

Qulaajaaneq suli piareerneqanngikkaluartoq, Danmarkip arnanut utoqqatsernissaa aalajangerneqarsinnaasoq, Aaja Chemnitz isumaqarpoq.

Arnat maannamut 140-t danskit naalagaaffiannik eqqartuussivimmi suliassanngortitsillutillu taarsiiffigineqarnissaminnik aalajangernerannik tamanna pissuteqarpoq. Tassami arnat utaqqinianngilat.

- Arnat taakku naalagaaffiup eqqartuussivimmi suliassanngortinneqarnissaa aalajangerpaat. Tamanna tapersersorpara, qulaajaanerullu naammassineqarnissaata utaqqineqannginnissaa aamma tapersersorpara, Aaja Chemnitz oqallinnermi oqarpoq.

Niviarsiaqqat arnallu 4500-t missaanniittut spiralilersorneqarsimasut ilisimasallit siornatigut nalilereerpaat – amerlasuut akuersitinneqaratik.

Pisunik 1960-imit 1991-imut misissuisoqassaaq. Danmarkip Kalaallit Nunaanni peqqinnissaqarfik 1992-ip tungaanut akisussaaffigaa.

Mads Pramming, arnanut 140-nut eqqartuussissuserisoq pingasunngornermi eqqartuussivimmut suliassanngortitsineq pillugu KNR-imut oqaluttuarpoq.

- Innuttaasunik allaat nunap inoqqaavinik naartusinnaajunnaarsitsineq inuit pisinnaatitaaffiinik unioqqutitsineruvoq sakkortulluinnartoq.

- Inuit pisinnaatitaaffiinik unioqqutitsinerpassuupput sakkortulluinnartuusut, Mads Pramming KNR-imut oqarpoq.

Folketingimi sisamanngornerup unnuaani unnuap qeqqaanerata missaani naggataarutaasumik oqallinnermi ministeriunerup Mette Frederiksenip (S), Kalaallit Nunaata Danmarkillu akornanni attaveqarneq pillugu oqallisigineqarsimasoq erseqqissarpaa.

Naligiissasut

Naalagaaffeqatigiinneq pillugu oqallinneq ”tiguneqartoq”, aamma ”pisariaqartoq, taanna oqarpoq. Tassani spiralilersuisimaneq pillugu qulaajaaneq aallartittoq aamma oqaatigaa.

Mette Frederiksenip naalagaaffeqatigiit akornanni ”pitsaasut aamma ajortut ataatsimut maluginiarneqaleriartortut” oqaatigaa.

Ataatsimullu oqaluttuarisaanerup ukkatarineqarnerulerneratigut naligiinnerulernermik pilersitsisoqassasoq oqaatigaa.

- Suleqatigiit pingasut naligiissaagut – nunat pingasut, inuiaat pingasut, oqaatsit pingasut, ministeriuneq oqaluttarfimmit oqarpoq.