RG: Aalisakkerinermik ilinniagaqarnissaq pingaarnerutinneqassaaq

Suliffeqarfissuarmi Royal Greenlandimi sulisoqarnermut pisortaq, Christian Laursen, isumaqarpoq, aalisakkerinermut tunngasunik ilinniakkat inuussutissarsiutip Kalaallit Nunaannut qanoq pingaartiginera sanilliullugu naammattumik pingaartinneqarsimanngitsut.

– Aalisarnermik suliffissuaqarpugut piffissami sivisuumi ingerlalluarfiusimasumik. Ingerlalluarnerlu tamanna inuiaqatigiit iluaqutigilluarsimavaat. Ajoraluartumik aalisarnermik inuussutissarsiummi sulinissamut soqutiginninneq sivitsortumi appasissimavoq. Aalisakkanik suliffissuaqarnermik sammisaqarneq isiginerlunneqataalaarsimavoq. Isiginnittaaserli tamanna allanngoriartuaalerpoq. Inuit paasiartulerpaat suliffeqarnissamut aqqutitsialaasoq, aamma suliareqqiisarneq piujuaannartitsinerlu annertusiartortumik pingaartinneqaleriartorput, tamatumanilu ilinniagaqarnissaq pisariaqarpoq. Royal Greenlandimi sulisunik aalajangiusimanninniarneq sulissutigisorujussuusarparput, ilinniartitaanerullu pitsaanerusumik ataqatigiinnerusumillu ingerlanneqarnissaanik sivisuumik ujartuisarsimavugut. Pingaartumik aalisakkerivinni sulisartunut ilinniagaqarsimanngitsunut neqeroorutinik pisariaqartitsisoqarluinnarsimavoq. FishTech-GL-imik ilinniarnermik maanna pigisaqalernermut isumalluarnartuuvoq, Christian Laursen oqarpoq.

Aalisakkerinermik ilinniakkat

Narsami inuussutissalerinermik ilinniarfik Inuili FishTech-GL-imik ilinniakkamik, aalisakkanik suliffissuarni tunisassiornermik suliaqartunut ilinniarsimanngitsunut sammitinneqartumik, 2019-imiilli neqerooruteqalersimavoq. Ilinniagaq Royal Greenlandip aamma Nuummi Suliffissarsiuussisarfiup akornanni suleqatigiinnikkut ineriartortinneqarsimavoq. Ilinniagat tamatigoortoq, modulikkuutaarlugu sanarfisaasoq, piginnaasanillu ineriartortitsinissamik siunertaqartoq ineriartoqqinnissamullu periarfissiisoq pineqarpoq. Inuili procesteknikeritut ilinniakkamik ukiunik marlunnik sivisussuseqartumik, aalisakkerinermut inuussutissalerinermullu sammitinneqartumik, neqerooruteqareerpoq. Ilinniakkami 10. klassimi assingusumiluunniit soraarummeersimaneq piumasarineqarpoq.

Taamatuttaaq aalisakkerinermi teknologitut ilinniagaq nutaaq DTU-mit Artekimillu ataatsimoorullugu neqeroorutigineqartoq eqqaaneqarsinnavoq. Ilinniagaq ilinniagartuutut ilinniagaavoq, taamaammallu piumasarineqarluni ilinniarnertuutut assingusumilluunniit ilinniagaqarsimanissaq. Issittumi aalisakkerinermi teknologitut ilinniagaq 2019-imi pilersinneqarpoq, ukiumili siullermi qinnuteqartut ajoraluartumik ikittuinnaasimallutik.

Imarsiornermut tunngasuni Nuummi Imarsiornermik Ilinniarfik Paamiuni Nuummilu immikkoortortaqarfinnit ilinniakkanik assigiinngitsunik neqerooruteqarpoq. Ilinniakkat nuannarineqarnersaat tassaavoq aqumiutut ilinniagaq, aalisariutinut fiskeskipper af 3.graditut naalaganngornissamut, aalisariutinut fiskeskipper af 1. graditut naalaganngornissamut aamma umiarsuaaqqanut naalaganngornissamut periarfissiisoq. Ilinniarfik tamatuma saniatigut imarsiornermut aalisarnermilu ilinniakkanut tunngaviusumik ilinniartitaanermik qaammatinik tallimanik sivisussuseqartumik neqerooruteqarpoq. Trawlbasitut aamma ilinniagaqartoqarsinnaavoq, taannalu qaammatinik qulingiluanik sivisussuseqarpoq qalorsuarnik pilersaarusiornermik aserfallatsaaliinermillu sammiveqartoq. Taamatuttaaq qalulerisutut ilinniagaqartoqarsinnaavoq, sapaatip-akunnerinik 20-nik sivisussuseqartumik, aalisarnermi atortunik suliaqarnermi periutsinik tunngaviusumik sammisaqarfiusumik.

Qinnuteqartartut ikippallaartut

Aalisarnermilli inuussutissarsiummut sammiveqartumik ilinniakkanut inuusuttut qinnuteqartartut ikippallaarnerat sulilu ikinnerusut naammassinnittarnerat unammilligassaavoq.

– Nunami imaanilu sulisussat piumaneqartorujussuupput. Aqumiut qiviarutsigik ilinnialersussatut tiguneqartut naammassinnittartullu naammanngillat. Paamiuni skibsassistentitut ilinniagaq qiviarutsigu, aalisarnermut sammitinneqanngilaq, annerusumilli niuffagiutinut sammitinneqarluni. Ilinniakkat inuussutissarsiutitsinnut sammisunngortinneqarnissaat pisariaqarpoq. Aamma inuusuttunik aalisakkerinermik ilinniakkanut ilinniartussarsiortarnerup pingaartinneqarnerujussuanngornissaa pisariaqarpoq. Maannamuugallartoq ilinniartitaanerit inuusuttunit pilerigineqalersinnaaqqullugit isumalluutinik naammattunik pilersorneqanngillat, Christian Laursen oqarpoq.

– Inuusuttut aalisarnerup iluani ilinniagaqartartut ikittuinnaasut ingerlaannaq suliffittaartarput. Amerlanerujussuarnillu pisariaqartitsigaluarpugut. Nunatsinni aalisakkerinermut tunngasunik ilinniartitaanerit qanoq iliorniarnerivut politikkikkut pingaartinneqalernissaat kissaatigisorujussuuarput. Assersuutigalugu ”umiarsuarnik ammatitsilluta” takuniaasitsigaangatta imaluunniit najukkani allanik aaqqissuussigaangatta soqutiginninnerup annertuujuneranik misigisaqartaraluarpugut, kisianni tassanngaanniit inuusuttut aalisarnerup iluani ilinniagaqalernissaannut ungasissorujussuusarpoq. Tamannalu uggornaqaaq, Christian Laursen oqarpoq.

Ilinniagassatut neqeroorutit nutaat marluk

Naalakkersuisut Ilinniartitaanermut pilersaarutaanni II-mi 2019-imeersumi atuarneqarsinnaavoq, ilinniartitaanermi neqeroorutinik aalisakkerivinnut siunnerfeqartunik inerisaanissaq siunertaralugu suliniutit arlallit pilersinneqarsimasut. Tamatumani pineqartut suliassaqarfiit tamarmik, tunisassiornermik suliaqartunit kilisaatini aqumiunut.

Aallaqqaammut ilinniakkanik neqeroorutit nutaat marluk pineqarput: FishTech-GL-imik ilinniagaq aamma Issittumi Aalisakkerinermik Teknologitut diplomingeniøritut ilinniagaq.

FishTech-GL tassaavoq ilinniartitaanikkut suliniut nutaaq aalisakkerivinni tunisassiornermik suliaqartunut ilinniarsimanngitsunut sammitinneqartoq. Ilinniagaq Royal Greenland aamma Nuummi Suliffissarsiuussisarfik suleqatigalugit ineriartortinneqarsimavoq inuussutissalerinermillu ilinniarfimmit Inuilimit neqeroortaalluni. Ilinniagaq eqaatsoq modulikkuutaarlugulu sanarfisaq pineqarpoq.

Issittumi aalisakkerinermi teknologitut ilinniagaq inuiaqatigiit ingeniørinik nukittuunik, Kalaallit Nunaanni aalisakkanik suliffissuaqarnermi aamma Kalaallit Nunaata eqqaani immani isumalluutinik iluaqutiginninnermi atuuffinnik isumaginnissinnaasunik, pisariaqartitsinerannut sammitinneqarpoq. Ilinniagaq taamaalilluni kalaallinut sulisussanut Kalaallit Nunaanni immameersunik isumalluutinik sukumiisumik piujuaannartitsisumillu iluaqutiginninnerup kiisalu aalisarnerup inuussutissalerinermik suliffissuaqarnermut atatillugu suliffissuaqarnermik piujuaannartitsisumik ineriartortitsinerup qulakkeerneqarnissaanut teknologiimi piginnaasanik ikorfartueqataasinnaavoq.

Ilinniartitaaneq pillug aviisi angisooq aamma atuaruk – ugguuna akeqanngitsumik iserfigisinnaavat – una tooruk aviisilu saamerlermi allerpaami nassaaralugu.