Qaqortumi Sulisitsisut: Aallartinnermiit eqqortumik suliarineqassaaq

Kalaallit Nunaanni inuussutissarsiornermu periusissaqarpoq sisamanik sukarsualinnik, taakku aningaasaqarnikkut nammineernerusumik ingerlatsinissamut tapertaasussaapput. Sukarsuit ilagaat aatsitassarsiornermi suliffissuaqarneq, aatsitassarsiornerli aallartinneqarpata tamanna sukarsuarnut allanut pingasuusunut ajoqusiissanngilaq, Qaqortumi Sulisitsisut siulittaasuat erseqqissaavoq.

- Aatsitassarsiorneq nunalerinermut, aalisarnermut takornarialerinermullu ajoqutaassanngilaq, Erik Nørskov Sermitsiaq.AG-mut oqarpoq.

Siulittaasoq oqallittarfinni assigiinngitsuni nunami inuussutissarsiorneq pillugu ukiut 50-it sinnerlugit sammisaqartarsimavoq, oqaatigaalug suliaq manna allarpassuarnut sanilliullugu sunniuteqarnerusinnaasoq.

- Tusarniaanerit peqataaffigisarsimasamma manna pingaaruteqarnerpaat ilagaat, oqarsinnaavungalu peqataaffigisarsimasakka ikigisassaanngitsut.

Erik Nørskov apeqqutini akissutissarsiniarlugit Qaqortumi ataatsimiisitsinernut marlunnut peqataasimavoq. Taassuma oqaatigaa aallartisarnermi kukkussutaasoq piffissaq ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu akisusinnaasoq.

- Assersuutigalu Pituffik qiviassagutsigu, naggataatigut Kalaallit Nunaata kiffartuussinissamut isumaqatigiissut annaavaa, tassani pissutigalugu isumaqatigiissutit erseqqilluinnartumik oqaasertalerneqarsimannginnerat. Tassa taamatut ittut matumani pinngitsoortitassavut. Piiaanissamut akuersissummik tunniussisoqarpat, kingusinnerusukkullu VVM pillugu nalunaarusiami nalunaarusianilu allani paasissutissat eqqunngitsuusut paasineqarpat, taava aatsitassarsiorneq kingunerluuteqarujussuarsinnaavoq, taanna oqarpoq.

Aatsitassarsiortoqarnissaanut tunngaviusumik isumaqataasoq

Kalaallit Nunaanni Sulisitsisut qullersaqarfiattulli aatsitassarsiortoqarnissamut, Kalaallit Nunaanni inuussutissarsiutinik aningaasaqarnermullu siuarsaataasinnaasunut isumaqataavoq.

Innuttaasulli avatangiisinut tunngasortaanut ernummateqarnerat paasisinnaavaa, aatsitassarsiorfimmilli allarluinnartut isikkulimmik, assersuutigalugu pujoralannik radioaktiviusunik ernummateqartoqarneranik iluarsiiffiusinnaasumik periusissiortoqarsimannginnera tupigusuutigaa.

- Paasisinnaanngilara nunap iluani akuiaavittaqanngitsumik aatsitassarsiorfiliortoqarsinnaaneranut periusissiortoqarsimannginnera, taanna oqarpoq.

Allanik periusissiortoqarsimasoq

Ataasinngormat unnukkut innuttaasunik ataatsimiisitsisoqarmat apeqqut tamannarpiaq Greenland Mineralsimit akineqarpoq.

- Suliniummut periusissiat pingasut suliarisimavavut, periusissiarlu normu to ukkatarisimallutigu, tassa politikkerit tungaannit kissaatigisimammassuk, amerlanerpaanik suliffissaqartitsinissaq sapinngisamillu akileraarutitigut isertitaqarnerpaanissaq anguniarlugit nunami maani piiarneqartunik suliareqqiisoqartarnissaa, pisortaaneq John Mair oqarpoq.

Taassuma ilanngullugu aamma oqaatigaa, periusissiat allat suliffeqarfiup atussallugit ammaffigigaa, tassa Kalaallit Nunaanni innuttaasut politikkerillu kissaatigissappassuk periusissiaq normut et akuiaavittaqanngitsoq atorneqarsinnaasoq.

Erik Nørskovimut pingaartilik tassaavoq, inuussutissarsiornermut atatillugu periusissiami sukarsuit allat eqqarsaatigalugit ingerlatsisoqarnissaa. Tassunga aningaasat qanoq annertutiginerat pingaarnerpaanngitsoq taanna erseqqissaavoq.

- Sukarsuit sisamat inuussutissarsiutinullu periusissiaq ingerlateqqinnairlugit ukiumut 1,2 milliardinik 400.000 millioninilluunniit pissarsinissaq aalajangiisuussanngilaq.

Sulisoqarnikkut ajornartorsiutaasinnaasut initusut

Tassunga apeqqut alla pingaarutilik tassaavoq, sulisussarpassuit nunanit allanit tikisinneqarniartut qanoq pineqassanersut aamma nunatsinni najugalinnik qanoq sulisussarsiortoqarniarnersoq.

- Nunanit kulturinillu allanit suliartortussarpassuit qanoq akuutinneqarniarnerat ernummatigisinnaavara, taanna oqarpoq.

Aatsitassarsiorneq aallartinneqassappat, Greenland Minerals, Namminersorlutik Oqartussat Kommuni Kujallerlu suleqatigiinnissamik isumaqatigiissusiortussaapput, ilaatigut aatsitassarsiorfimmi sulisut malittarisassaannik aamma najukkami inuiaqatigiinnut taakku qanoq sunniuteqarsinnaanerannik imaqartussamik.

Erik Nørskovilli ernummatigaa isumaqatigiissutit qanoq isumagineqarniarnersut.

- Malittarisassat malinneqarnissaannut kina ataqatigiissaaralunilu nakkutilliisuussava IBA-lu naammassineqanngippat qanoq kinguneqartitsisoqassava? Taakku taassuma paaserusuppai.

Inissarsinissamut taarsigassarsianut qularnaveeqqutit

Pilersaarut naapertorlugu aatsitassarsiornerup ingerlanneqarnerani sulisussat minnerpaamik 46 procentii Kalaallit Nunaanneersuussapput. Tamatumanili pisariaqarpoq ilinniartitsinissaq inuillu aalajangersimasumik amerlassusillit sulilernissamut pilerisutsilernissaat, Erik Nørskov qanoq iliortoqarsinnaaneranik siunnersuutilik taamatut isumaqarpoq.

- Suliffissaqarnikkut pissutsit maani qularnartuupput, taamaammat sulisut qularnaveeqquserneqarnissaat pisariaqarpoq, ilaqutaasut amarmik inissatigut atugassaat pitsaasuutinniarlugit.

- SIK-lluunniit isumaqatigiissutai malillugit sulisut inissarsiniarlutik aningaaserivimmi taarsigassarsisinnaanngillat, taamaammat aaqqiissutaasinnaavoq Greenland Mineralsip sulisut inissarsiniarlutik taarsigassarsisinissaannut qularnaveeqqusiinissaata imaluunniit ingerlatseqatigiiffiup sulisunut nammineq taarsigassarsisitsisinnaanerata IBA-mut allanneqarnissaa.

Najukkami peqatigiiffik apeqqutinik 50-inik sinnilinnik suliaqarsimavoq, taakku tusarniaanermi nittartakkamut nassiunneqarsimapput.

Tsuarniaanermi atortut tamarmik nassaarineqarsinnaapput UANI