Qaanaami illut quppanitsitertut

Qaanaami illut amerlasuut aserfallangaatsiarsimapput. Aserfallannerit annertungaarmata amerlasuut iluarsartuunneqarsinnaajunnaarsimallutik.

Kåre Hendriksen DTU Artekiminngaanneersup illoqarfimmi illut tamaasa 250-it misissorsimavai, inerniliussaalu pakatsinarpoq.

- 30-t isaterneqartariaqarput amerlasuullu qimanneqareersimapput. Allat 40-rut annertuumik aserfallassimapput, tassanili illut iluarsartuunneqarsinnaapput, taanna oqarpoq.

Illoqarfiup nutarpasinnerusortaani kippasissumiittut ajornerpaapput.

- Illoqarfiup kippasissortaani illut tamarluinnangajammik annertunerusumik annikinnerusumilluunniit itersaamanermit ajoquserneqarsimapput. Illoqarfiullu kangisissortaani illut ilaat aamma taamaapput, tassanili ikinnerupput.

Kukkusumik illuliat

Qaanaap narsaamanermiinnera tassa nuna qeriuaannartumiinnera ajornartorsiutaavoq. Kalaallit Nunaannilu sumiiffinni allani sapinngisamik qaarsumi illuliortoqartarpoq.

Thomas Ingeman-Nielsenip DTU Bygiminngaanneersup Qaanaami nuna qeriuaannartup ajornartorsiutaanera misissuiffigisimavaa.

- Nuna qeriuaannartup qaava annertuumik sermitaqartoq paasisimavarput. Kissatsillugulu sermeq aattarpoq illullu appartarlutik, taann nassuiaavoq.

Taassuma saniatigut illut itersaamanermit ajoqusertarnerinut allamik pissuteqarpoq.

- Aasaanerani sermeq aariarluni ukiukkut sermeq qereqqikkaangat taava nuna appariarlunilu qaffariartarpoq, taanna nassuiaavoq.

Illulialli nuna qeriuaannartumiinnerat pissutigiinnarlugu quppaninneq ajorput. Illuliornernimi nuna qeriuaannartumut tulluussakkamik illuliortoqarsimanersoq aamma apeqqutaasarpoq. Tamanna pillugu DTU Byg illut sanileriit assigiit misissorsimavai, aappaa aserfallangaatsiarsimasuuvoq aappaalu annikinnerusumik aserfallassimasuulluni. Ajornartorsiutaavorli ujaraaqqat illut toqqavigisaat.

- Sumiiffinni arlalinni ujaraaqqat annikippallaarput, tassanilu itersaamanermit ajoqusiinerit takusarpagut, taanna oqarpoq.

Ajornartorsiut alla tassaavoq, atortussiat eqqunngitsut atorneqarsimaneri, atortussiat taakku imermik milluaasarput. Tassanilu ukiup qanoq ilinerani nunap qaffariartarnera appariartarneralu takussaavoq.

Inissaaleqineq

Thomas Ingeman-Nielsenip suleqataasalu maanna Qaanaami aserfallattoortarnerit pinaveersaartinniarlugit qanoq sanasoqarsinnaanera misissorpaat. Siunertamut tassunga aserfallattoortarnerit pinaveersaartinniarlugit ujaraaqqat qanoq isikkoqarnissaat pillugu ilaatigut nunap nillissusaata nikerartarneri uuttortaaffigaat.

Ilisimasarlu taanna annertuumik pisariaqartinneqarpoq. Kåre Hendriksenip misissuinermini nalilerpaa, Qaanaami ukiuni tulliuttuni qulini nutaanik 60-inik illuliortoqartariaqartoq.

- Annertuumik inissaaleqisoqareerpoq, illulli taama aserfallatsinginikut amerlatigitillugit inissaaleqineq suli ajorseriartussaavoq.

Illuni ajoqusernerit tamatigut itersaamanerup ajoqusiineranik pissuteqarneq ajorpoq. Ajornartorsiutip ilagaa – soorlu nunap sinnerani – pitsaanngitsumik aserfallatsaaliuisarneq. Taakkuali aamma imminut atassuteqarput, Kåre Hendriksen nassuiaavoq.

- Ukiut ingerlanerini itersaamanerup ajoquusiineratigut illuutigisap quppanittarnera ingalaat matullu ussiittarneri nalaattualeraanni, naggataani illuutigisap aserfallatsaalinissaa soqutigineeruttarpoq, taanna oqarpoq.

- Illoqarpoq ukiup ingerlanerini silap kissattarnerata nillertittarneratalu kingunerisaanik ingalaavi quppanitsitersimasut.