Politikkeri: Spiralilersuisimaneq inuiannik nungusaaneruvoq

Kalaallit arnartaat tuusintilikkaat 1966-imiit 1975-ip tungaanut spiralilersorneqarsimapput.

Danmarkimi oqartussat spiralilersuinermik aallartitsisimapput, arnarpassuillu ukiukittuunerminni spiralilerneqarsimallutik. Arnat pineqartut taakkuluunniit angajoqqaavi apereqqaarneqarsimanngillat, arlaqaqisullu innarlerneqarsimasutut misigisimallutik. DR-ip podcasti nutaaq aqqutigalug tamanna sammivaa. Spiralilersuisimaneq Sermitsiaq.AG-mit aviisimillu AG-mit siusinnerusukkut allaaserineqarsimavoq.

Spiralilersuisoqarsimanera folketingimi ilaasortap Aki-Mathilda Høegh-Damip tupaallaatigaa, danskillu naalakkersuisuisa nassuiaasiornissaat maanna piumasaralugu.

- Qatanngutissaraluit illortaassaraluillu qassit inunngunngittoorsimanersut eqqarsaatiginnarlugu ajortippunga. Inuit maqaasissanerlugilluunniit nalusavut. Ullumikkut Kalaallit Nunatsinni qassinik inoqassagaluarpa, Aki-Mathilda Høegh-Dam tusagassiorfitsigut nalunaaruteqarluni aperivoq.

- Inuiannik nunugssanerusoq

Politikkeri isumaqarpoq, danskit oqartussaasuisa inuiannik nungusaasimarnerattut tamanna oqaatigineqarsinnaasoq:

- Danskit naalagaaffiata 1953-imi tunngaviusumik inatsimmik allannguinermigut Kalaallit Nunaat pinngitsaalillugulusooq Danmarkimut ilaatileramiuk, Kalaallit Nunaannik nutarsaallunilu inuttut atukkanik pitsanngorsaanissamik imminut pisussaaffilersimavoq. "Suliniulli" akisuallaartoq paasineqarmat, danskit naalagaaffiat aningaasanik sipaaruteqarniarluni inuiannik nungusaanissaq aalajangersimavaa Aki-Matilda Høegh-Dam oqarpoq, nangillunilu:

- Tamanna ingasalluinnarpoq, aamma isiginngitsuusaarneqaranilu kusassarneqassanngilaq. Pisimasoq eqqortumik oqaatigineqassaaq: Tassalu inuiannik nungusaasoqarsimavoq.

DR naapertorlugu arnat 4.500-t 1966-p 1975-illu akornanni spiralilerneqarsimapput, taamanikkut nunami arnat ernisinnaasut 9.000-it missaanniissimallutik.

Naalagaaffik kalaallit meerartaasa amerlavallaalernissaaanik ernummateqarsimasoq

DR naapertorlugu, spiralilersuinissamut tunngavilersuutigineqarsimavoq, inunngortartut amerliartuinnassappata, Kalaallit Nunaanni ulluunerani paaqqinnittarfinnut, atuarfinnut peqqinnissaqarfimmullu Danmarki aningaasartuuteqarnerulissasoq.

Spiralilersuinissamut aamma tunngavilersuutinut ilaasimavoq, Kalaallit Nunaanni katissimanatik meerartaartartut amerlavallaaqimmata, kalaallit arnartaat kissaatiginngisaminnik meerartaarsinnaanerat pinaveersaartinneqassasoq.

Aki-Matilda Høegh-Damip Sermitsiaq.AG-mut itisiliilluni oqaatigaa, isumaqarluinnarluni spiralilersuisimaneq FN-ip inuiannik nungusaanermut nassuiaataata iluaniittoq, inuiaammi aalajangersimasut meerartaarsinnaanerannik pinngitsoortitsiniaasoqarsimasoq oqaatigineqarsinnaammat.

- Ingasalluinnarpoq, Aki-Mathilda Høegh-Dam Sermitsiaq.AG-mut oqarpoq. Politikkerip innersuussutigaa, FN-ip inuiannik nungusaanermut nassuiaataani assersuutigalugu allassimasoq, inuiaat aalajangersimasut meerartaarsinnaajunnaartinniarlugit malittarisasanik aalajangersaaneq.

Iluatsitsisimasutut misigisimasoq

- Takorloorneqarsinnaanerpa, Danmarkimi naalakkersuisut oqarsinnaasut: Sipaaruteqartariaqarpugut. Danskit amerlavallaaqaat, taamaammat danskit arnartaasa affaat pinngitsaalillugit spiralilersortittariaqarpavut. Naamik, taamatut siunnersuuteqartoqarnranik tusarnavianngilatit, Aki-Matilda Høegh-Dam oqarpoq.

- Inuungama iluatsitsisimasutut misigisimavunga, tamanna ilaquttanni aamma pisimasinnaavoq, arnallumi ilaat meerartaarsinnaajunnaavinnikuupput, politikkeri oqarpoq.

Pinngitsaaliissumik spiralilersuisoqarsimanera, ministeriunerup Mette Frederiksenip meeraanerminni misileraataasimasunut aamma taarsiiffigineqarsimasunut utoqatsernerata kingunitsiannguatigut saqqummiunneqarpoq.

Aamma inatsisitigut ataataqanngitsut sinnerlugit eqqartuussivilersuisoqalerpoq. Spiralilersuisoqarsimanera Aki-Mathilda Høegh-Damimut pasitsaassititsivoq:

Uppernarsaatinik katersisoqartariaqartoq

- Uanga isumanga malillugu pisimasut assingiinngitsut arlaatigut imminnut attuumassuteqarput. Assersuutigalugu inatsisitigut ataataqaratik inunngortut pinngitsaaliissummillu spiralilersuisimaneq piffissami aalajangersimasumi pisimapput, tassa danskit sanasorpassuit allallu Kalaallit Nunaanniinneranni pisimapput, Aki-Matilda Høegh-Dam oqarpoq.

Taassuma oqaatigaa, pisimasoq ima ilungersunartigimmat, Kalaallit Nunaannit uppernarsaatinik katersisoqartariaqartoq, taakkulu atorlugit naalagaaffik eqqartuussivilersuunneqarsinnaalluni.