Arferit toqungasut eqqumiigineqarput

Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Naalakkersuisoqarfiup (APNN) sapaatip akunnerani kingullermi najukkani piniartunit arfernik angisuunik ataasiakkaanik ataatsimoortukkaartunilluunniit takunnissimanernik nalunaarutinik ataasiakkaanik tigusaqarpoq. Naalakkersuisoqarfik paasissutissanik amerlanernik pissarserusuppoq.

Pisumi ataatsimi pineqarpoq arferit toqungasut ataatsimoortut tassaagunartut taakkorpiaat Kitaata sineriaatigut tissukartut. Taamatut ilisimatitsivoq Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Naalakkersuisoqarfimmi allaffimmi pisortaq, Amalie Jessen.

Arfernik misissuinermit paasissutissanik tigussaasunik amigaateqarneq tunngavigalugu pissutaasorineqanngitsunik tikkuussisinnaanissaq ajornarpoq, taamatullu toqusimanerannut tunngaviusinnaasoq oqaatigineqarsinnaanani, sunniutigisinnaassaat tassaasinnaallutik pissutaasinnaasut qulaani taaneqartut imminnut ataqatigiinnerat.

Aammattaaq pisuni pingasuusuni tamani toqusimanerannut pissutaasoq ataasinnaanersoq uppernarsineqarsinnaananilu tunuartinneqarsinnaanngilaq. Ataatsimut isigisalugu pisut immikkoortut pingasut maani pineqarnerat ilimanarluinnarpoq, tusagassiuutitigut nalunaarummi allassimavoq.

Pisut

I) Arferit angisuut ataatsimoortut arfineq pingasut missaanniittut siullermik takuneqarput Maniitsup qanittuani nuna qanittunnguullugu ingerlaartut, tullianik takuneqarput Ukiiviup eqqaani Sisimiut avannaanni, naggataagullu Nassuttuup avataani sikut akornanni tissukartut. Tamatuma nalaani mikiarluinnarsimapput, toqusimanerannullu pissutaasunik paasissutissanik pissarsiniarluni qanillineqarsinnaanatik.

II) Qipoqqaq toqungasoq Eqalugaarsuit paavani sissami takuneqarpoq. Arfeq qanittukkut toqusimasorinarpoq, sulimi tippassimanngilaq imaluunniit orsuanit imaanut seerisoqarani.

III) Kigutilissuaq toqungasoq Itillip eqqaani takuneqarpoq. Kigutilissuaq sissamiippoq mikiarsimasutullu tippassimani, taamaattumik qanittukkut toqusimasorineqarpoq.

Naak toqusimanerannut tunngatillugu paasiniaalluni suliaqartoqaraluaqisoq, timaanni paasissutissatut misiliutinik katersinissamut iluatsitsisoqanngilaq imaluunniit arfernik toqungasunik assiliisoqarani.

Namminersorlutik Oqartussat Pinngortitaleriffillu qanimut suleqatigiillutik toqussutaasinnaasumik qulaajaajumallutik paasissutissanik pissarsinissaminnut soqutiginnipput, kisianni paasissutissaasinnaasunik pissarsinissaq killeqassaaq, arferit mikiareersimappata.

Paasineqarnissaannut illit ikiuisinnaavutit

Tipisimanerannut tunngaviusinnaasoq qanoq iliorluni paasissutissanik katersisinnaaneq aamma toqunerannut patsisaasinnaasunik erseqqissaanissamut ilassuteqarsinnaaneq aallaavigalugu, ataatsimoortukkuutaartunut pingasunut A-C-mut agguataarneqarsinnaavoq. Inaarutaasumik inerniliinissamut piumasaqaataassaq, inunnit suliamut ilisimasalinnit toqungasunik tamakkiisumik pilattaanissaq, taamaattoq pissutaasinnasut ilagaat timaasa qaavini ajoqusernernik paasisaqarsinnaagaanni (A).

A) Tipisoqarsimatillugu assit pitsaasut imaluunniit takuneqarsinnaasumik ajoqusersimanernik aamma ikilerneqarsimanernik allaaserinninnerit tassaapput paasissutissat pingaaruteqarluinnartut. Naleqquttuussaaq soorlu makkuninnga qinaasinissaq:

- Siku putullugu arferit anersaarniaraluarsimanerannik pissuteqartumik (itisuumi sassat), niaqqumikkut ajoqusersimanerannik,

- Aarlunnit saassunneqarsimanerannit takussutissat (titarnernik sammiveqatigiinnik 2.5 cm akunnequtilinnik)

- Qatigamminnik/sakissaminnik napisisimasunik (umiarsuarmit aporneqarnikkut)

- Aalisartut qassutaannik timaannut immusimasunik.

B) Aamma pingaaruteqarpoq arferit qanoq mikiarsimatiginerat. Tamatumani paasineqasammat qanga toqusimanerat. Sumi nanineqarsimanerat ilisimasallugit, Aatsitassarsiornermut Pisortaqarfimmit aamma Grønlandskommando-mit misissorneqassammat, uuliasiornissamut atatillugu sajuppillatsitsisarnerit atorlugit misissuisoqarsimanersoq imaluunniit sakkutooqarnermut atatillugu sonar atorlugu imartami arlaannik suliaqartoqarsimanersoq.

C) Kiisalu pissusissamisoortumik imaluunniit napparsimallutik toqquteqarsimasinnaapput. Uumasunik allanik taamak amerlatigalutik toqusimasunik Kalaallit Nunaata imartaani nunaniluunniit eqqaamiorisatsinnit nalunaarutiginnittoqarsimanngilaq.

APNN suleqatigiissitamik upalungaarsimanissamik pilersaarutissamik ilusiliisussamik pilersitsinissamik suliaqarpoq, taanna atulersinneqarsinnaavoq sinerissamit arfernik toqungasunik allanik siumuisoqartillugu nalunaarutiginnittoqartillugu. Upalungaarsimanissamik pilersaarut malittarisassanik imaqarpoq, kikkut attavigineqassanerannik kiisalu paasissutissanik sorlernik katersuisoqartariaqarneranik.

Aammattaaq allanik paasisaqarukkuit, attavigiuk:

Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Naalakkersuisoqarfimmi allaffimmi pisortaq, Amalie Jessen, arfernik toqungasunik tippussaasimasunillu paasissutissanik amerlanernik pissarserusuppoq.