Umiamik ilisimasassarsiorneq oqaluttuareqqinneqarpoq

- Meeraallunga Tunumik taasagaat tusartuartarsimavara.

John Lyngep Tunumut ilisimasassarsiorneq 1883/85 pillugu oqaluttuani taama allartippaa.

Tassalu Gustav Holmip Tunumut Ilisimasassarsiornera 1883/85 oqaluttuareqqinneqarluni atuakkatut saqqummersinneqarnera. Atuagaq marlungormat saqqummersinneqarpoq, aatsaallu siullermeertumik oqaluttuaq pissanganartoq kalaallisut atuarneqarsinnaalerluni.

- 1940-kunni anaanaga ukiat tamaasa Ammassalimmut pinngussanik pajuttarpoq, inuup Aqqalummik atillip kuullilernerani tuniniagassaanik. Tamanna pisarpoq umiarsuaaqqat ukiat tamaasa ukiornissaanut Ammassalimmut assartugassat kingulliit assartoraangassuk. 1959-mi Ammassalimmi ukeeqaarnissannut ukiorpassuit ingerlaqqaarput. Ilaasartaatimut Tikeraamut ilaallunga angalaninni atuagaq 1887-meersoq eqqarsaatinniittuarpoq, tassaavorlu Den Danske Konebaads-expedition til Grønlands Østkyst Gustav Holmimik aamma Thomas V. Gardemik ingelranneqartoq. Ataatama atuagaq atuaqquaa qallunaatut ilinniarniassagama. Inersimasunngorlunga atuagaq atuaqqittarsimavara, eqqarsaatigiuartarsimavaralu atuakkap kalaallisuunngortinnissaa alla aamma nuannaarutiginiassammassuk. Kiisalumi nutserlugu aallartikkakku paasimavara oqaatsit atorneqartut nutseruminaatsupilussuusut. Isumassarsiaraarali atuagaq oqaluttuareqqiniarlugu, tamannalu ingerlappara. Oqaluttuareqqinenrani neriuutigaara Tunumi pissutsit nutaanngunngikkallarmata inuuneq amerlanerusunit ilisimaneqalernissaa, John Lynge oqaluttuarpoq.

Tunumut umiamik ilisimasassarsiorneq ukiuni 1883-miit 85-imut ingelranneqarpoq. Juulimi 1883-mi Nanortalimmiit aallartippoq sakkutuut imarsiortut umiarsuup naalagaa Gustav Holm siuttoralugu tullersortigalugulu Vilhelm Garde.

Ilisimasassarsiornermi umiat sisamat atorlugit qaannallu arfineq marluk ingiortigalugit avannamut kilometerit untritilikkaat ingerlaffigineqarput. Katillugit 36-it peataapput, amerlanerullutik kalaallit arnat anguartit, angutillu Nanortallip eqqaamiut. Septembar 1884-mi Ammassalimmut tikipput tammaarsimaarfiliorlutillu.

Kingorna sineriak sinerlugu Reiup Aappalaartup qeqertaanut ingerlaarput, uteramillu Ammassalimmi ukiipput. Taamanikkut isumaqartpqarpoq qallunaatsiaat Østerbygdenimik taasagaat Tunumiittoq, soorlu aamma Hans Egede 1700-kkunni taama isumaqarsimalluni. Kingornali paasineqarpoq Østerbygden aamma Vesterbygden tamarmik kitaaniittut, Østerbygden Qaqortup eqqaaniilluni Ivittuullu, Vesterbygdenilu Nuup Kangerluani.

Ukiukkut inuiaat misissorneqaretarput tassaniippummi eskimuut 400 missaaniittut Europamiunik tasaqarsimanngisaannartut. Aasami 1885-mi ilisimasassarsiortut Nanortalimmut uterput.

Ilisimasassarsiornermi inernerit tassaapput sinerissap angalaffigineqartup nalunaarsornera, naasunut, geologimut silasiornermullu tunngasut, kiisalu inuiannut paasissutissrpassuit. Umiamik Ilisimasassarsiornerup kinguneraa 1894-mi Ammassalimmi niuerfiliortoqarnera ajoqersuiartorfiliortoqarlunilu.