Ilisimatusarneq: Akiuussusertinneq nunatsinni qanoq sivisutigisumik illersuiva
Nunatsinni innuttaasut akiuussutissamik Modernamik kapitissimasut Covid-19-imut qanoq sivisutigisumik illersuuteqarsinnaappat? Apeqqut taanna akiniarlugu inuit 500-t aammaarlutik talimikkut kapiteqqissapput - maanna aaversillutik.
Nunatsinni Covid-19-imut akiuussutissalersuineq qanoq illersuitigiva aamma pingajussaaneerluni kapitinnissaq pisariaqalissava?
Apeqqutit ilaat taakkuupput nakorsap, institut for sygepleje og sundhedsvidenskabimilu ph.d.-nngorniartup, Mie Vilstrup Møllerip ilisimatusarnermini maanna akiniagai. Ilisimatusarnermini Ilulissani Nuummilu inuit 500-t peqataasinnaasut pisariaqartippai. Taakku qaammatialunnik akuttutigisunik aaversissapput, misissugassamik.
Peqataasinnaasut 20-t 65-illu akornanni ukioqassapput Modernamillu kapitissimassallutik. Ilulissani Nuummilu inuit 170-it maanna peqataalereerput.
Akiuussutissap qanoq illersuitiginera pillugu nunani allani ilisimatusartoqareerpoq. Mie Vilstrup Møllerili isumaqarpoq nunarput nammineerluni ilisimatusarnikkut aamma pigisaqartariaqartoq.
Ilisimasat pingaarutillit
- Nunat assigiinngitsut innuttai assigiinngilluinnartartut ilisimavarput, gen-itigut aamma avatangiisitigut. Nunatsinnut nunarput inuilu pillugit ilisimatusarnernik amigaateqarpugut. Isumaqarpungalu pingaaruteqartoq innuttaasut pillugit ilisimasaqarneq pingaaruteqartoq, nunalli allat assersuuttakkagut atorlugit eqqoriaasarnerit naammannatik, Mie Vilstrup Møller Sermitsiaq.AG-mut oqarpoq.
Ilisimatusarnerup inerneri ilisimatusarnernut allanut sanilliunneqarumaarput.
Perululluni nappaalasoqarsimanngitsoq
Covid-19 martsimi 2020-mili nunatsinni paasineqartalermalli perululluni uninngavimmi tunillatsissimasuni suli uninngasoqarsimanngilaq toqqutiginnittoqarsimananilu.
- Kalaallit Nunaanni tunillatsissimasut peruluttannginneri Covid-19-imillu toqquteqartoqarsimannginneranik takusat soqutiginaateqarluarput. Taamaammat pingaaruteqarpoq nunarsuarmi nunat assigiinngitsut immikkut ilisimatusarfiginissaat. Taava aalajangernissamut paasisat tulluartut tutsuiginartullu atorneqarsinnaalissapput, soorlu pingajussaanik akiuussusertittoqassanersoq pillugu, oqarpoq.
Mie Vilstrup Møller majimi 2021-imili ilisimatusaammik "Covid-19-ip nunami atugaanera nunamullu sunniuteqarnera" pillugu ilisimatusarpoq. Taanna oqaluttuarpoq ilisimatusarneq sukkasuumik ingerlasoq, tuniluuttoqarneranilu allanngorartoqartuarmat aamma ilisimatusarnerit naleqqussapallassinnaasariaqartartut.
Illersuut ilumoortoq assilineqarsimasorluunniit
Mie Vilstrup Møllerip akiuussutissap qanoq illersuisinnaatiginera pillugu ukioq ataaseq aappaaluunniit avillugu qaangiuppat ilisimasaqarnerunissani naatsorsuutigaa.
Nunatsinni innuttaasut katillugit 35.924-t aappassaaneerlutik akiuussutissalertissimapput. Tassa innuttaasut 63,5 procentii.
- Misissugassat nalilersornerini aamma takusinnaassavarput peqataasup timimini illersuutai akiuussutissameersuunersut tunillatsissimanermeersulluunniit. Soqutiginartua tassaassaaq peqataasut qassit ilisimanagu Covid-19-imik tunillatsissimasimasinnaaneri. Tassami takutitsissammat qanoq amerlatigisut ersiuteqaratik tunillatsissimasarnersut, soorlu nunani allani aamma takusareeripput, Mie Vilstrup Møller oqarpoq.
Ilisimatusartut Nuummi Dronning Ingridip napparsimmavissuani kiisalu USK-imi peqataasussanik 30. septemberip tungaanut immersuisitsillutillu aaviissapput. Peqataasoqarluarnissaa Mie Vilstrup Møllerip neriuutigaa.