Københavnimi Aarhusimilu suliffinnik saqqummersitsineq iluatsilluartoq

Kalaallit Nunaanni sulisitsisut nalunaarutigereerpaat inuit ilinniarsimasut suliffissanullu naleqquttut 1000-it sinnerlugit suliffeqarfinni namminersortuni amigaatigineqartut, taakkununngali aamma pisortat sulisussameernerat ilanngutissagaanni ikinnerpaamik amerlaqatai amigaatigineqarput.

Taamaammat suliffeqarfiit namminersortut pisortat suliffeqarfiilu ataatsimoorlutik kalaallit Danmarkimi ilinniartut nakkutigilluarpaat, illuatungaanilu aamma ilinniartut ilinniakkaminnik naammassinngujoortut nunatsinni suliffissat alaatsinaalluarpaat.

Ukioq manna suliffeqarfiit assigiinngitsut pisortaasa peqataaffigisaannik oqallinnerit aammalu taakku malitsigisaanik eqimattakkaarluni oqallinnerit ersersippaat kalaallit ilinniartut tamangajammik ilinniarnertik naammassereerunikku angerlarusuttut, taamaattorli aamma ersarissumik ujartuipput ilinniariartorlutik aallalernerminni aammalu ilinniareerlutik naammassilernerminni ikaarsaariarnerit pitsaanerusariaqartut.

Ilinniartut ataatsimut eqikkarlugu kissaatigaat ilinniarnerup nalaani ilinniartoqatit peqatigalugit ataatsimoorluarnermiit nunatsinnut angerlartussanngornerminni qulakkeerusutaat arlaqartut, assersuutigalugu: inissat pitsaasut, meeraqaraanni meeqqeriviit pitsaasut, meeqqat atuarfiat pitsaasoq aammalu sunngiffimmi sammisassat pitsaasut.

Ilinniartut tungaannit erseqqissaatigineqartut ilagaat nunatsinni suliffeqarfiit sulisussarsiortarnerminni piumasaqaatigisartagaasa ilaat ”misilittagaqarluartuunissaq” akimmiffiuvallaartartoq, tassami ilinniartuunerup nalaani ilinniakkamik aallussisoqartarmat taamaammallu misilittagassarsiortarneq killeqarmat sulisussarsiornermi killilersuutigineqartutut taasariaqartoq misilittagaqarluarnissaq, taamaammat ilinniartut tungaannit kissaatigineqarpoq sulisussarsiortartut nalilersorluassagaat eqqarsaatigilluassagaallu misilittagaqarnermik piumasaqaatit qanoq annertutigissanersut, kissaallu tamanna qularnanngitsumik nunatsinni suliffeqarfinnik saqqummersitsinermi najuuttunik eqqarsaatissiisimavoq.

Danskit nunatsinni suliffinikkusupput

Aatsitassanut sulisoqarnermullu naalakkersuisuusimasunngortup naalakkersuisoqarfia naalakkersuisoqarfinnut pioreersunut agguarneqartussanngoraluartoq, taamaattoq naalakkersuisoqarfiusimasoq sinnerlugu ukioq manna suliffeqarfiit saqqummersitsineranni peqataasoqarpoq.

Karin Kure, aatsitassanut sulisoqarnermullu naalakkersuisoqarfiusimasumeersoq:

- Saaffiginnittoqarpoq suliassaqarfitsinni atorfinissinnaaneq soqutigalugu, uangali pingaartumik saqqummersitsinermi matumani suliassarisimavara nunatsinni suliffissarsiorniarnermi periarfissat nittarsaatissallugit, tassanimi, tassa suli.gl-mi aamma periarfissaqarmat inuttut sulinermilu ineriartorsimanermut nalunaarsuiffiit (cv-it) immersorneqarsinnaammata suliffissarsiortutullu nalunaartoqarsinnaammat, ilinniartullu periarfissat taakku atorluarpaat. Ilinniakkamik maanna ingerlatsisut saniatigut aamma ilinniakkaminnik naammassinnereerlutik nunatsinni suli suliffissarsisimanngitsut angerlarusuttullu arlallit saaffiginnipput, taakku aamma immersuipput suli-gl-ilu aqqutigalugu suliffissarsiortutut nalunaarput, Karin Kure suliffeqarnermut naalakkersuisoqarfimmeersoq oqaluttuarpoq.

Taassuma aamma ilanngullugu oqaluttuara danskit nunatsinniissimanngitsut nunatsinni sulilernissaminnik kissaateqartut arlaqartut aamma saaffiginnissimasut:

- Ussernartorsiornangajappoq oqaatigissallugu immaqa Trump-ip nunatsinnik soqutiginninnerujussuata kingunerisaanik aamma taakku soqutiginnilersimassasut, Karin Kure qungujulaarnertalerlugu oqarpoq.

Sulisussaqarnermut tunngasut misissoqqissaarneqartut

Karsten Lyberth-Klausen-ip ilinniartut Købehavnimi aaqqissuussinermi amerlanerusut takorusussimagaluarlugit oqarpoq, taamaattorli ataatsimut isigalugu inuusuttut amerlasuut periarfissaqarluartullu naapissimallugit unnersiorpoq.
GE-p ilaasortaasa suliffeqarfiit 62 procentiisa suliassaminnut ilinniarsimasunik amigaateqarnerat oqaatigisarpaa, Karsten aperaarput ilaasortamik amigaatigisaat ataatsimut isigalugu sunik ilinniagallit amigaataanersut:

- Siunissaq qaninnerusoq isigalugu kiffartuussinissamik suliaqartartut amigaatigineqarput, siunissarlu ungasinnerulaartoq eqqarsaatigalugu ilaatigut aqumiut amigaatigineqarnerat annertusiartoqqilissaaq, tassami maanna umiarsuarni angallassissutini kilisaatinilu aqumiut utoqqaliartorput inuusuttunillu taarserneqarnissaannik pisariaqartitsineq annertusiartorpoq, Karsten Lyberth-Klausen GE-meersoq oqarpoq. Taassuma ilanngullugu oqaluttuaraa sulisorisat sulisussatullu amigaatigisat pillugit annertuumik misissuineq maanna ingerlanneqartoq, naatsorsuutigigitsillu januar 2020-mi naammasseriarpat saqqummiunneqarsinnaalissasoq:

- Misissuisitsinerput taanna aqqutigalugu ilaasortarisatta amigaataat sorpiaanersut ersersinnerulissavarput, tamannalu assut qilanaaraarput, tassami ilinniartut ilinnikkaminnillu naammassinnereersut aamma takusinnaalissammassuk periarfissatik suunersut Karsten Lyberth-Klausen GE-meersoq oqaluttuarpoq.

Suluk timmisartortartunngorusuppoq

Aamma naapipparput qulingiluanik ukiulik Suluk Guldager Arktisk Kommando sinnerlugu saqqummersitsisunik pilerisuppasilluni oqaloqatiginnittoq. Suluk ilinniartunik angajoqqaaqarpoq angajoqqaanilu peqatigalugit Aarhusimi saqqummersitsinermi najuuppoq. Suluup Arktisk Kommando oqaloqatigigaluarlugu oqaluttuarpoq aamma Air Greenland A/S sinnerlugu saqqummersitsisut oqaloqatigereersimallugit, tassami helikopterertartunngorusukkami, aamma soorluuna Air Greenland A/S-ip pisortaata Jacob Nitter Sørensen-ip iluatsissimagaa, tassami Jacob oqaluttuarpoq nammineq Suluttut qulingiluanik ukioqarallaramilu timmisartortartunngornissani pilerilersimallugu pilersaarutigilersimallugulu, tamannalu ilinniareerami iluatsissimavaa.

Politiit angerlarartitseqataarusupput

Kalaallit Nunaanni Politiit namminneerlutik nunatsinni politiinngornianik ilinniartitsisarput, taamaattorli aamma politiit suliffeqarfiit saqqummersitsineranni najuupput. Betina Petersen, nunatsinni politiini atorfilik tamanna pillugu nassuiaavoq:

- Nunatsinneersut ikigisassaanngitsut nunarput qimallugu nuunnikuupput, imaassinnaavoq ilinniarnerminnut atatillugu nuussimasut ilinniarnertilli naammassinngitsoorsimallugu ingerlariaqqissinnaajunnaarsimasut imaassinnaavorli aamma allarluinnarnik peqquteqarlutik nunatta avataani najugaqalersimasut. Taamaattorli nalunngilarput taakku ilarpassui angerlarusuttut periarfissarsiortullu angerlarsinnaanissaminnut. Maaniippugut oqaluttuarissallugu politeeqarnerup iluani periarfissat suunersut paasisitsiniaalluta, ilaatigut kajumissaarutigivarput inuit politiinngornirfimmi ilinnialersinnaasut aamma soorunami maaniippugut inatsisilerituunngorniat oqaloqatigerusullugit, tassami politeeqarnerup iluani inatsisilerituut ilinniarluarsimasut aamma atorfissaqartinneqarmata suliffeqarfiillu saqqummersitsinerini Københavnimi Aarhusimilu oqaloqatigisavut arlallit isumalluarnartumik oqaloqatigaavut, Betina Petersen unnersiorpoq.

Royal Greenlandimi praktikkerpoq

Alexander Dahl Qaqortumeersoq Nuummi niuernermik ilinniarfimmi BA i international business og marketing ilinnialertussaagaluarpoq, ilisimaneqartutulli ilinniarneq taanna piffissaq eqqorlugu aallartinngitsoornikuuvoq, tamatumalu malitsigisaanik inuusuttut ilinnialersussaagaluit maannamut suli aallartinngillat, taamaattorli naatsorsuutigineqarpoq ukiup nutaap aallartisimalernerani aallartikkumaartoq.

Royal Greenlandip toqqarsimavaa ilinnialerlutik aallartittussaagaluit taakku ilaat suliffeqarfimmi sungiusaatigalugu sulisinnaanissaannik neqeroorfigissallugit. Alexander maanna Royal Greenland A/S-ip ip Svenstrup-imi immikkoortoqarfiani Sales Nordic-imi sungiusaatigalugu sulivoq, maannamullu tassaniinnermini misilittagarilikkani tunngavigalugit siunissami ilinniareeruni Royal Greenland-imi sulilersinnaanissaminut soqutiginnissinnaalluni:

- Nuannareqaara Royal Greenlandip Svenstrup-imi immikkoortoqarfiani Sales Nordic-imi sungiusarnera, ilikkagaqarfigilluarpara aammalu takorloorsinnaavara siunissami ilinniarlunga naammassereeruma suliffeqarfimmi tassani sulilerumaarsinnaanissara, Alexander Dahl oqaluttuarpoq.

Qeqqata Kommunia assannik kissalaartunik pissarsiorpoq

Inuusuttorpassuit illoqarfinni taakkunani Qeqqata Kommuniata saqqummersitsiviani katersuuttarput. Paasiniarlugu susoqarnersoq paasinarsivoq kommuni sulisussarsiornermini allaanerusumik iliorluni imminut soqutiginarsartoq. Inuusuttut ilinniartut eqqorniaanermut peqataatinneqarput, tassani kommunip pilersaarusiornermi periusissiaa suunersoq sunillu imaqarnersoq nalorsitsaarutigineqarpoq, ajugaasorlu Ipad-imik nutaarluinnarmik pinnatassaqartinneqarluni. Kommunaldirektør Juliane Henningsen nuannarlunilu naammagisimaarinnittoq naapipparput:

- Inuusuttut arlalipassuit taakkunanngalu arlallit ilinniakkaminnik naammassinninngujoortut naapippagut, Qeqqatalu Kommuniani pingaartumik assaat kissalaartut amigaatigivagut, pingaartumik perorsaasut aammalu inunnik isumaginninnermi siunnersortit, taamaattorli aamma allat, soorlu ingeniørit assingusunillu ilinniarsimasut amigaatigivagut, neriuutigeqaarput inuusuttut naapitatta ilai kommunitsinni suliffissarsiorumaartut, aamma nuannaarutigisatsinnik naapitsivugut kandidatinngorniartunik kommunitsinni kommunerput pillugu angusissutiginiagassaminnik allaaserinnikkusuttunik, taamatuttaaq aamma naapippagut inuusuttut aasaanerani kommunitsinni sulerusuttut, tamakku angerlaatissavagut kissaatigineqartullu periarfissarsiorlugit, kommunaldirektør Juliane Henningsen oqarpoq.

Nukaaka Isaksen

Nukaaka Isaksen perorsaasutut ilinniarnerminik naammassinniliivissoq qularnanngitsumik suliffissaaleqinavianngilaq naammassiguni, tamannami naqissuserneqarpoq suliffeqarfiit nittarsaassineranni, tassami Nukaaka suliffissamik neqeroorfigineqarpoq aamma qinnuteqaqqullugu kajumissaarneqarluarpoq suliffiillu arlalissuit akornanni iluarisinnaasaminik toqqagassaaleqinavianngilaq:

- Qularinngilluinnarpara ilinniarnera naammassigukku aammalu suliffissaq eqqortoq toqqareerukku qinnutigereerukkulu soorunami aamma pereerukku Kalaallit Nunatsinnut angerlarumaarlunga, nittarsaassinermi matumani kommunit arlallit oqaloqatigivakka, maannangaarlu inissisimaninni pingaartumik soqutigivara kommuni aggerfiga qinnuteqarfigissallugu, tassalu Kommuneqarfik Sermersooq. Assut toqqissisimanarivara maannangaaq nunatsinnut angerlarnissara pilersaarusiorsinnaalereerakku, tassami nalunngilara ilinniagara tunngavigalugu atorfissaqarluarumaarlunga aamma uanga nikeriartitsiniaqataanissamik soqutiginnittuugama, taamaammat maanna angerlarlunga neqeroorutaasut qinnuteqarfigisinnaasakkalu misissuataassavakka, Nukaaka nuannaarluni unnersiorpoq.

Kilisaataatilissuit inuttatik namminneq ilinniartittarpaat

Kristen Højgaard aalisartitseqatigiiffissuarmit Polar Seafood A/S-meersoq aamma naammagisimaarinnilluarpoq, nammineq oqarneratuut inuusuttunik ilinniakkaminnik naammassinniliivissunik aalisarluarsimapput:

- Polar Seafood ukiualuit matuma siorna aalajangerpoq inuusuttut nammineq ilinniartissallugit misiliiniarluni, taamaaliornikkut inuusuttut umiarsuarni suliffissat tigoqqarlugit aallartissinnaaniassammata, matumani pineqarput holdit marluk inuusuttunik katillugit 18-it missaannik amerlassusilinnik inuttallit, taakkulu massa ilinnialeruttorput, ilaalli maanna killiffitsinni naammasseerput, tassa maanna tunisassiornermi aqutsisut pingasut naammassinikuupput, aamma suli pingasut Holstebromi ilinniarnerminnik ingerlataqarput, taakkulu saniatigut navigatørinngorniat Nuummi umiarsuarni naalaganngorniarluni ilinniarfimmi arlallit ilinniartuutigineqarput taakkulu naammassigunik umiarsuatsinnut ikissapput umiarsuarnik aqutsinermik sungiusassallutik. Taamaattorli aamma suliffeqarfiit saqqummersitsinerini peqataavugut inuusuttut ilinniartut attavigerusullutigit aamma suliffissaannik neqeroorfigerusullutigit, tassami aalisarnerup iluani ilinniarsinnaasat suliffissallu pigisavut assigiinngisitaarlutillu arlalissuupput, ilaatigut qalulerinermut tunngasinnaapput, ilaatigullu umiarsuup qaani suliassanut iluarsaatassanullu tunngasunik ilinniagaqarsinnaapput, tassami umiarsuit ataavartumik aserfallatsaaliorlugillu iluarsaatassat iluarsaanneqarnissaat pisariaqartuaannarput, taamatuttaaq aalisakkerivinni umiarsuatta tulaassaannik suliaqarfiusuni suliffiit aamma assigiinngisitaartut pigivagut, ilaatigut laborantit aamma pisariaqartippavut, allarpassuaasinnaappulli aamma periarfissat. Taamaattorli aamma umiarsuit kilisaatit nutarterneqartuarput teknikkikkullu pisinnaasaat annertusiartuinnarput Polar Seafoodillu umiarsuaatimi ilai umiarsuarnik taamaattunik, tassa nunarsuarmi nutaaliaanerpaanik taarsersorsimalereerpai aamma qularutissaanngilaq siunissami taarsersuinerit ingerlanneqassapput. Saqqummersitsinernilu maannakkut ingerlanneqartuni pingaartumik maskinmesterinngorniat nakkutigilluarpagut attaveqarfigilluarlugillu, taakkumi qaqutigoorput, taamaammallu aamma maskinmesterit amigaatigiuaannarpavut, tamannarpiarlu pillugu aaqqissuussinikuuvugut, maannalu inuit sisamat maskinmesterinngorniartippavut aamma saqqummersitsinermi matumani qinnuteqaatit arlallit iluatsippagut, tamannalu assut nuannaarutigaarput, tassami aalisarneq nunatta nappatigaa siunissaralugulu, Kristen Højgaard, Polar Seafood sinnerlugu saqqummersitsinermi peqataasoq nuannaarluni naggataatigut oqarpoq.