Isumalioqatigiissitap suliassai: Kalaallit inuiaat kikkuuppat?

Tunngaviusumik inatsisissaq pillugu isumalioqatigiissitap nutaap, tunngavissaanik suliassanut nassuiaatinik taaneqartunik suliaqarneq naammanngilaq.

Allagaq tallimanik qupperneqartup, isumalioqatigiissitap suliassaanut piumasaqaatitaqartoq suliarineqarsimavoq. Suliassat nassuiaataannik nutaanik suliaqarnerup ukiumik ataatsimik sivisussuseqarneranut ersarissumik uppernarsaataasoq.

Pappiaraq piumasaqaatitalik

2017-imi Naalakkersuisut nammineerlutik suliassat nassuiaataannik saqqummersitsimmata ’’piumasaqaatinut’’ pappiaqqamik suilarinnittoqarsimanngilaq, politikkikkut aaqqissuussaanerup suliamik nassuiaasioqataanissaannik periarfissiisumik.

Sermitsiaq.AG pappilissat tigummivai. Kapitali ’’Tunngaviusumik Inatsisissaq pillugu Isumalioqatigiissitap isumaliutissiissutaa’’-nik qulequtaqartoq tamaat saqqummiutissallugu aaqqissuisoqarfiup aalajangiuppaa.

Isumaliutissiissut tamaat uani atuarsinnaavat:

Issuaaneq aallartippoq

’’Suliassamut nassuiaatissatut siunnersuummi tunngaviusumik inatsimmik pilersitsiniaraanni erseqqissaavigisassat arlaqartut taakkartorneqarput. Taakkununnga pingaartuuvoq ersarissassallugu nunap innuttaasalu qanoq killiliivigineqarnissaat.

Kalaallit Nunaata nunatut killiliiffigineqarnera Namminersorneq pillugu inatsimmi inuiaat kalaallit inuiaat inatsisaat naapertorlugu innuttaasutut ersarissarneqareerpoq. Naalagaaffittut oqartussaaneq naalagaaffimmut namminersortumut malitseqareersoq innersuunneqarluni.

Taamaattoq “inuiaat kalaallit” naalagaaffimmi innuttaasuunermut pilersussamut atatillugu immikkut suli nassuiaaserneqarsimanngilaq, tamannalu Isumalioqatigiissitap suliassaraa.

Inuiaat kalaallit suussusii assigiinngitsutigut nassuiaaserneqarsinnaapput. Tamanna pissutigalugu kissaatiginarpoq, inuiaat kalaallit suussusii pillugit inatsiseqarnikkut kinaassutsimillu pilersitsisuusarnera pillugu, qanoq isummerfigineqassanersoq oqallisigineqaqqaassasoq, Kalaallit Nunaanni inuit najugallit tamaasa peqataatillugit.

Tunngaviusumik Inatsisissaq pillugu Isumalioqatigiissitap innuttaasunik akuutitsiniarnermini oqaloqateqarnerminilu immikkut eqqumaffigisassaraa Qaanaami tunumilu innuttaasut aamma tusaaneqarnissaat Isumalioqatigiissitallu suliassaanut paasitinneqarnissaat.

Taamatuttaaq maluginiarneqassaaq nunami ikinnerussuteqartut immikkut inuiaassuteqartut, aalajangersimasunik upperisarsiortut, suiaassutsikkut immikkooruteqartut, tunngaviusumik inatsit aqqutigalugu assigiinngissinneqannginnissaat illersorneqartussaammat qulakkeerneqartussaammallu allat assigalugit taakku piginnaatitaaffeqarlutillu pisussaaffeqarnerat. Taamatuttaaq oqaatsitigut sumiorpaluutit illersorneqarnissaat isumaliutigineqartussaammat.

Aammattaaq immikkut isiginiarneqassapput nunap iluani inuiaassutsimikkut, upperisarsiornermikkut suiaassutsimikkullu ikinnerussutillit, tunngaviusumik inatsit aqqutigalugu isumalimmik inuuneqarnissaat qulakkeerneqaqqullugu.

Kinaassutsimik pilersitsisuunermik isuma imatut paasisariaqarpoq misilillugu isumaliutigineqassasoq inuiaat kalaallit kikkuunersut, nunalu Kalaallit Nunaat qanoq ittuussanersoq. Oqallinnerit isummersornerillu siunertaraat Kalaallit Nunaanni najugaqartut tamarmik periarfissinneqassasut nuna Kalaallit Nunaat sunaanersoq tarrarsorfigissallugu katersuuffigissallugulu.

Tunngaviusumik Inatsisissaq pillugu Isumalioqatigiissitap siumut piffissap takorluugassaa killiligaanngilaq.

Tamanna imatut paasineqassaaq, Isumalioqatigiissitamit siunissami aalajangigassat sinaakkusersorneqassasut, inuup nalitsinni inuusup misigiunnanngisaanik siumulluunniit takorloorsinnaanngisai allaat ilanngullugit. Suliassap aallaavigissavaa nuna Kalaallit Nunaat namminiilivittoq.

Tassunga atatillugu pisariaqassanngilaq qanga nunasiaasimanerup pissusii eqqarsaatigalugit imminut illersornissaq nassuiaasariaqarnerluunniit.

Isumalioqatigiissitaq nassuiaasiornermut atatillugu isumaliutissiissusiussaaq, tassanilu Isumalioqatigiissitap tunngaviusumik isummerfigisariaqartut isummerfigisimasamik tunuliaqutaat qulaajassavaat. Isummerfigisariaqartut makkuupput (taakkuinnaanngillalli):

• Naalagaaffiup Kalaallit Nunaata killeqarfissai
• Kalaallit Nunaanni naalagaaffimmi innuttaasut kikkuussappat?
• Innuttaasut kiffaanngissuseqarnissamut pisinnaatitaaffii qanoq qulakkeerneqassappat?
• Ikinnerussuteqartut pisinnaatitaaffii qanoq qulakkeerneqassappat?
• Pisussaaffiit qanoq ittut naalagaaffiup innuttaasunut pisussaaffiliissutigisinnaavai?
• Politikkikkut aaqqissuussaaneq qanoq isikkoqassava, naleqartitallu suussappat?
• Inuiaqatigiit oqaatsitigut qanoq aaqqissuussiffigineqassappat?’’

Issuaaneq naavoq

Vittus: Taperserneqarluartoq

Suliassat nassuiaataanni nutaami allannguutit annerit aamma piumasaqaataasut pillugit, Tunngaviusumik inatsisissaq pillugu isumalioqatigiissitamut akisussaasoq, Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoq, Vittus Qujaukitsoq, Sermitsiaq.AG-mut ima oqarpoq.

- Allannguutit annersarigunarpaat, Kalaallit Nunaat namminiilivippat atuutilersussamik maanna tunngaviusumik inatsisissamik isumaqatigiissuteqarnerput. Suliallu taassuma siammasissumik taperserluarneqarnera. Ilaatigut sinerissami innuttaasunik ataatsimiititsisarnernit, suliap inuiaqatigiinnit annertuumik soqutigineqarnera isumaqarfigilluinnarpara, taamaattumillu isumalioqatigiissitamut ilaasortanik toqqaalluni aallartinnissaq tullinnguuppoq.

Partiit tamarmik kingusinnerpaamik tallimanngorpat Tunngaviusumik inatsisissaq pillugu isumalioqatigiissitami ilaasortassanik innersuusseriissapput – angut aamma arnaq ataaseq.