Issittumi pisortartaap nakkutilliineq annertunerusoq sinnattoraa

Isit amerlanerusut. Siutit amerlanerusut. Naalagaaffeqatigiit avannarlersaanni sakkutuut inuinnaallu ingerlataannik pitsaanerusumik takunnissinnaaneq paasissutissanillu katersanik sukkanerusumik siammarsaasinnaaneq. Naatsumik oqaatigalugu: Annertunerusumik nakkutilliineq.

Tassa NuummI Issittumi Sakkutooqarfiup pisortartaavata generalmajor Kim Jesper Jørgensenip kissaatiginerpaasaasa ilaat.

Annertunerusumik nakkutilliineq

Kim Jesper Jørgensen Forsvaarsministereqarfimmi qitiusumik atorfeqarsimavoq, tassani Issittumik misissuinermik taaneqartumik suliarinneqataasimalluni, Danmarkip siunissami ukiuni avannaarsuani qanoq ingerlatsinissaanik tikkuussisussamik.

Msissuineq suli naammassineqarsimanngilaq taamaattumillu Kim Jesper Jørgensenip erseqqissarpaa nammineq inuttut kissaatigisani pingaarnerunngitsut, misissuineq naammassereerpat politikkikkut ingerlatsinissami.

– Issittumik misissuineq naammassineqareerpat politikkikkut qanoq aalajangiisoqarnissaa takoqqaartariaqarparput, isertuussaanngilarli annertunerusumik nakkutilliilernissaq uagutsinnit issittumilu naalagaaffinnit allanit sammineqartorujussuummat.

Radarsatellittit

– Nakkutilliineq qanoq ingerlanneqassagami?

– Nakkutilliinermi atortussatut piukkunnarnerpaat tassaapput radarsatellittit, tamakkuninnga sumiiffiit annertoorujussuit nakkutigineqarsinnaammata. Satellitterpaaloqarpoq akiliilluni atorneqarsinnaasunik, taavalu ESA-mut (europamiut avataarsualiarnermik ingerlatsiviannut, aaqqiss.) ilaasortaavugut, taannalu radarsatellitteqarpoq akeqanngitsumik atorsinnaasatsinnik.

– Dronimmi?

– Aamma tamakkua periarfissaapput, issittumili dronit atussallugit imaannaanngitsuuvoq.

– Aamma timmisartut malersuutit F-16 periarfissatut taaneqarsimapput?

– Issittumi nakkutilliinermi suliassanut aalajangersimasunut F-16-it atorneqarsinnaasut takusinnaalluarpara. Sensoreqarput tamatumunnga naleqqulluartunik. Tamakkua issittumi atorneqartareersimapput, qallunaallu timmisartui F-16-it akuttunngitsumik Islandimit sulianik ingerlatsisarput (air-policing-imik suliassatut taaneqartunik, aaqqiss.), taamaattumik nakkutilliinermut atorneqarsinnaasut takorloorsinnaalluarpara.

Paasissutissanik ajornannginnerusumik pissarsinissaq

– Nakkutilliineq sukkut aamma nukittorsarneqarsinnaava?

– Paasissutissat pissarsiavut pitsaanerusumik atortalersinnaavagut. Takunnikkutta – assersuutigalugu umiarsuarmik – pissutsinut ataatsimut paasinnilluarnerussaagut, paasissutissaq tamanna nettikkut Sakkutuuni atuisunut allanut ingerlaeqqinneqartarpat. Tamatumunnga aamma pitsaanerulersinnaavugut.

Qallunaat sakkutuuisa nammineq pissarsiarisinnaasaasa saniatigut Kim Jesper Jørgensen naapertorlugu Danmarkip aamma sulissutigisariaqarpaa issittumi naalagaaffinnit allanit paasissutissanik pitsaanerusumik pisalersinnaanissaq – pingaartumik USA-mit, Canadamit, Islandimit, Norgemit Ruslandimillu.

– Nakkutilliineq suleqatigiiffissaqqissuuvoq, tassa isumassaqarmat nunat sanileriissut pissutsinut pitsaanerusumik takunnissinnaajumallutik ikioqatigiinnissaat, taanna oqarpoq.

– Aamma Ruslandimik?

– Aap soorunami tunniussinnaassassaqarunik pinngitsoorani.

Aaqqiagiinngissuteqalersinnaaneq

Ruslandip Issittumiinnini ukiuni kingullerni malunnartumik annersuarsimavaa, ilaatigut siorna upernaakkut umiarsuarnik sorsuutinik, aqqartartunik, timmisartunik sakkutuunillu 38.000-inik sungiusartitsilluni.

Tamanna peqatigalugu tusagassiorfiit arlallit Issittumi aaqqiagiinngissuteqalersinnaanera taakkartorpaat, Ruslandi Qalasersuup eqqaani immap naqqanut piumasaqaamminik, Danmarkip Canadallu aamma piumasaqarfiannik qalliisumik, FN-p Nunap Toqqavianut Kommissionianut tunniussinerata kingorna.

Misissuineq aasaru naammassissangatinneqarpoq

– Russit annertunerusumik ingerlatsisimalernerannik nalunaarutit soorunami arajutsisimanngilagut, ulluinnatsinnili misigaarput Issittumi Siunnersuisoqatigiinni suleqatigiinneq – aamma Ruslandi ilanngullugu – ingerlalluartoq, Kim Jesper Jørgensen oqarpoq nangillunilu:

– Taamaattumik tamatumunnga atatillugu Ruslandimut ersissuteqarneq pissutigalugu Issittumi Sakkutooqarfik sumilluunniit allannguinngilaq.

Naalakkersuisut Issittumik misissuisitsinerat 2014-imi ukiakkut naammassineqartussaasimagaluarpoq, maannali naatsorsuutigineqarpoq aasaru naammassineqassasoq.