Miningitisimik nappaateqalernissaq 100-riaammik annertutigaaq: Taamanikkut naalungiarsuit toqusarput
Eqqaakulluni »qanga pisimasut nuannersutut« eqqartorneqartarput. Kisianni ilaannikkut ajortuusarput. Nunasiaataanerup nalaani aamma ukiut qulikkaartut tamatuma kingornatigut innuttaasut isumannaatsumik inuuneqarnissaannut amigaateqarpoq. Ingammik nukarliunerusut pillugit.
Nunasiaataanerup nalaani naalungiarsuit inoorlaat amerlaqisut toqusarput. Naalungiarsuit toqusartut Danmarkimi naalungiarsunnit toqusartunit malunnaatilimmik amerlanerupput, naallu nunasiaataanerup atorunnaareerneratigut ukiut qulikkaartut marluk-pingasut qaangiutereersut Kalaallit Nunaat nunanut avannarlernut sanilliullugu kinguarsimaqaaq.
Aviisi AG taama allappoq.
Allaat 1970-ikkut tikillugit naalungiarsuit toqusartut amerlassusiat malunnaatilimmik qaffasinneroqaaq. Tamanna aammattaaq meeqqanut angajulliunerulaartunut atuuppoq.
Kisianni soormita taamaappa?
Tamatuminnga akissuteqarpoq Rigshospitalimi professori, toqoreersoq Bengt Zachau-Christensen, 1976-imi »Tidsskriftet Grønland«-imi allaaserisami.
Tamannami ilisimalluarpaa: Ukiuni 1969-imiit 1975 tikillugu Bengt Zazhau-Christensen aasaanerani Kalaallit Nunaat angalaffigisarpaa meeqqanut nakorsatut aamma peqqinnissaqarfimmut siunnersortitut. Taamatut napparsimasut aamma taakku inuuniarnerminni atugarisaat qanimut ilisimalerpai.
- Naalungiarsuit toqusarnerannut pissutaasut ilaatigut tassaapput miningitis (qaratsap ameraasaanik aseruuttorneq) aamma puallunneq kiisalu kolerine (kolera). Nappaatit danskit naalungiarsuit toqussutigerpiartanngisaat, taamatut allappoq Bengt Zazhau-Christensen allaaserisami itisilerlugulu:
- Kisianni aammattaaq erninermi ajoqusernerit ajutoornerillu amerlassusii qaffasipput, Danmarkimut nalinginnaasumut naleqqiullugu pingasoriaammik. Ilanngullugu meeqqat allatut ukioqartut Kalaallit Nunaanni toqusartut malunnaatilimmik Danmarkimit amerlanerupput, tassa tallimariaammik amerlanerullutik.
Aviisimi AG-mi atuarnerusinnaavutit. Aviisi uani pissarsiariuk: