Kalaallit DK-mi ernguttarneranni avatangiisit isumaqanngitsuinnaanatillu aseruutaannaanngillat

Kalaallit Danmarkimi inuuniarnikkut ajornartorsiortut qanoq misigisaqartarpat, aamma inuit ernguttut avatangiisaannut pisarnerannut suut pissutaappat?

Inuup inuiaqatigiillu pissusiinik ilinniagartuup lektorip Bagga Bjergep suleqatinilu Maj Nygaard-Christensen aamma Siri Mørch Pedersen Aarhus Universitetimi

Center for Rusmiddelforskningimeersut tamanna suliniummi annertuumi misissuiffigaat.

Tamanna tunuliaqutigalugu ilaatigut allaaserinnipput: 'Alkohol og grønlandske udsatte miljøer i Danmark' (Imigassaq aamma Danmarkimi kalaallit inuuniarnermikkut ajornartorsiortut avatangiisaat). Naak imigassamik atuineq namminermini ajoqusiisaraluartoq aamma amerlasuunik ajortumik kinguneqartaraluartoq, ernguttartut avatangiisaat aseruutaannaanatillu isumaqanngitsuunngillat.

- Inuit orniguttarnissaannut isumaqarluarpoq, oqaatsitigut ataatsimoorfimmut ilannguttoqarsinnaanera pissutigalugu. Taakku tulluartunik oqaluttuarisaanermi aamma immaqa kulturikkut tunuliaquteqarput, Bagga Bjerge, Sermitsiaq.AG-mut taama oqarpoq.

Ikiorserneqarnissamut toqqagassaq allaanerusoq

Taassuma oqarnera naapertorlugu, tamanna kalaallinut Danmarkimi inuuniarnermikkut ajornartorsiortunut, nunami immaqa toqqissimaffiginngisaminni angerlarsimasutut misigiffigisinnaasaannik inissaqartitsivoq, immaqalu aamma tassani aaqqissuussaaneq qanoq atussanerlugu ilisimasaqarfigivallaanngilaat.

- Innuttaasunut ajornartorsiortunut erngulluni ataatsimoornerit ilaatigut ikiorserneqarnissamik toqqagassaasinnaasarput, taanna oqarpoq, nangillunilu:

- Siniffissaqanngikkaanni ernguttuni avatangiisini ikinngutit nalaasaarfiannik atorumalluni aperisoqarsinnaasarpoq. Kisianni aamma tassani aaqqissuussaanermi aaqqitassaqaraanni sumut saaffiginninnissaq paasineqarsinnaasarpoq.

Assigiinngitsorpassuarnik imaqarpoq, tassani attaveqarfinngorlutillu ikioqatigiiffiusarput, nammineq aaqqissugaallutik atorneqarsinnaasartut, Bagga Bjerge nassuiaavoq.

Assigiinngisitaarnerusoq

Tamanna tupaallannartuunersoq aperineqarnermini naaggaarpoq. Kisianni ilanngullugu ima oqarpoq:

- Ilisimatusarnerup iluani ajortut aseruutaasullu pingaartinneqartorujussuusarput, taakku aamma tassunga ilaapput. Kisianni assigiinngisitaartoqarpoq. Allatut isiginiaraanni, soorlu uagut taamaaliornitsitut, taava ernguttartut avatangiisaat aamma ataasiakkaanut pitsaassuseqartitsisoq paasinarsivoq.

Tamannalu oqaluuserineqanngippallaartoq, Bagga Bjerre isumaqarpoq.

Kalaallit imertorujussuit pillugit oqaannartarnerup atuukkunnaarnissaanut, taassuma suleqatinilu ilisimatusarnertik allanngueqataanissaa neriuutigaa. Isiginnittarnerup assigiinngisitaarnerulersinneratigut, inuit kikkut, sooq ernguttut avatangiisaannut orniguttarnerannut, aamma qanoq pissarsiaqartarnerat pillugu aqqutissanut allanut periarfissiisinnaavoq.

- Sumiiffinni allani avatangiisinik nutaanik, kalaallit amerlanerusut ilorrisimaarfigisinnaasaannik pilersitsisoqarsinnaassappat nuannissagaluarpoq.