Inuit qinersisartullu nalunaarsorsimaffiannik atuutitsilernissaq siunnersuut pillugu professori: Kalaallit inuisa pisinnaatitaaffigalugulu akisussaaffigaat
Naleqqap inuit qinersisartullu nalunaarsorsimaffiannik atuutitsilernissaq pillugu siunnersuutaa kalaallit inoqqaariit Inuisa pisinnaatitaaffigaat. Anguneqassappat assigiinngitsunik suliassaqalertoqarsinnaasoq, inatsisit pillugit professori naliliivoq.
Naleqqap ukiaq manna ataatsimiittoqarnerani kikkut inuttut imminnut taasinnaanersut pillugu nalunaarsorsimaffimmik pilersitsisoqarnissaanik siunnersuut malitseqartinneqarniarpoq.
Qinersisartullu nalunaarsorsimaffiannik aamma atuutsitsilernissaq partiimit siunnerfigineqarpoq.
Nunani tamalaani inuit pisinnaatitaaffiit inoqqaariillu pisinnaatifaaffiinik ilisimatusarsimasup, Ilisimatusarfimmi inatsisit pillugit professoriusup Rachael Lorna Johnstonep, taamatut nalunaarsorsimaffimmik pilersitsiniartoqarnera kalaallit Inuisa pisinnaatitaaffigalugulu akisussaaffigigaat oqaluttuaraa.
- Nunap nammineq politikkikkut ataatsimoorfiani kikkut peqataasinnaanerannik nalunaarsorsimaffimmik pilersitsiniarneq kalaallit Inuisa pisinnaatitaaffigaat aamma pilersitsinissaq akisussaaffigaat, Rachael Lorna Johnstone Sermitsiaq.AG-mut akissuteqaammik allappoq.
Aalajangiinermut tunngaviit assigiinngitsut takkussuussinnaasut
Naleqqamit tamatumunnga peqatigitillugu samit aaqqissuussimasaat malillugu qinersisartut nalunaarsorsimaffiannik pilersitsisoqarnissaa siunnersuutigineqarpoq.
- samisut oqaaseqartuunissaq, imaluunniit
- samisut oqaaseqartumik angajoqqaaqarnissaq angajoqqaaqarsimanerluunniit, aanaakkoqarnissaq aanaakkoqarsimanerluunniit imaluunniit aanaaqqiutikkoqarnissaq aanaaqqiutikkoqarsimanerluunniit, imaluunniit
- inummit qinersisartut nalunaarsorsimaffianniittumik nalunaarsorsimaffianniissimasumilluunniit qitornaanermi qinersisartut nalunaarsorsimaffiannut ilanngunneqarnissamik pumasaqaateqarsinnaaneq.
Pilersinneqarnissaanut tunngaviit assigiinngitsut suliassaalersinnaasut Rachael Lorna Johnstonep oqaatigaa.
- Assigiinngitsorpassuarnik periarfissaqarpoq, maannakkummi qinersisinnaanermut allattaaveqartoqarpoq, sumi inunngorsimaneq nalunaarsorneqartarpoq, aallaavik, imaluunniit oqaatsit toqqammaviusarput. Kiisalu qanga najugarisamut nuussimanermik uppernarsaateqartoqarpoq.
Namminersortuunermut uppernarsaaqataasoq
- Assigiinngitsutigut aalajangersaasoqarsinnaavoq, soorlu qinnuteqartitsisoqarsinnaavoq, tamanna nunani allani takuneqartarpoq, nunamut nuuffigisamut qinnuteqartitsisoqartarpoq, allappoq.
Politikkikkut ataatsimoorfimmi kikkut ilaasortaasinnaanersut aalajangersaanermi ersersinniarneqartarpoq Nuna namminersortuusoq. Tamanna maannakkut Kalaallit Nunaannut atuutinngilaq.
- Kalaallit nammineerlutik aalajangernikuunngilaat kikkut nunaminnut nunasissanersut, politikkikkut aningaasaqarnikkullu naqisimannittoqalernikuuvoq. Allatut oqaatigalugu Kalaallit Nunaat nunasiaataanikuuvoq, Rachael Lorna Johnstone nassuiaavoq.
Kalaallit Nunaata nunasiaataanikuunera pissutaalluni nunasiaataajunnaarnissamik sulissuteqarnissamik kalaallit Inuisa pisinnaatitaaffigigaat oqaatigaa. Inatsisilernermik professorip oqaatigaa Kalaallit Nunaanni oqallittoqartoq suli nunasiaataanersoq imaluunniit inatsisit aallaavigalugit 1953-mi Kalaallit Nunaat Kunngeqarfimmit Danmarkimit nunasiaataajunnaarsimanersoq.
Kikkut peqataasinnaanerannik aalajangersaasinnaatitaaneq
- Naatsumik oqaatigalugu kalaallit (FN-ip 1960-mi aalajangersagai 1514 aamma 1541) malillugit nunasiaataapput imaluunniit (1989-imeersoq ILO-konventioni 169 malillugu aamma FN-ip nunap inoqqaavi pillugit isumaqatigiissutaa) malillugu nunap inoqqaaviupput. Taakku isumaqatigiissutit malillugit kalaallit nammineq oqartussaanissamut pisinnaatitaaffeqarpoq.
- Nuna nunasiaataasimasoq nunasiaataajunnaarnissamut pisinnaatitaaffeqarpoq. Nunanili inoqqaavineersut pisinnaatitaaffii killeqarnerusarput. Taamaattoq nunap inoqqaavisa nammineerlutik aalajangersinnaavaat kikkut nunaminniissanersut, Rachael Lorna Johnstone nassuiaavoq.