Inatsisissap nunanit allaneersut aningaasaliiumasut mianernartut unitsissinnaavai
Suliaq assigalugu, Kalaallit Nunaanni Savalimmiunilu attaveqatigiinnermut suliaqarnermi naalagaaffiit allat mianernartut aningaasaliisussatut atorumanagit inatsisissanik Danmark suliaqarpoq.
Danmark inatsimmik suliaqaleruttorpoq, inatsisissaq atorlugu nunanit allaneersut suliniutini annertuuni, soorlu mittarfissualiornermi, talittarfissualiornermi attaveqaatinillu suliaqarnermi aningaasaliiumasunik itigartitsisoqarsinnaassaaq. Inatsit assersuutigalugu Kinamut sammisuuvoq. Suliaq taanna assigalugu Kalaallit Nunaanni Savalimmiunilu inatsisinik atuuttussanik assigusunik suliaqartoqarpoq.
Sammisaq Savalimmiuni naalagaaffiup ataatsimiisitsinerani juunimi eqqartorneqarpoq. Tassani statsminister Lars Løkke Rasmussen (V) ingerlatsiviit nunanit allaneersut, Danmarkimi attaveqarnermut tunngasuni aningaasaliiumasut misissuiffigineqartarnissaannut danskit pilersaarutaat pillugit nassuiaavoq. Kalaallit Nunaat Savalimmiullu Danmark suleqatigalugu assingusumik inatsisiliornissamut soqutiginnittut, ataatsimiinnerup kingorna tusagassiortunik katersortitsinermi lagmand Aksel V. Johannesen oqaluttuarpoq.
Inatsisissamik suliaqarneq suli aallartilluanngitsoq Naalakkersuisut Siulittaasoqarfiat ilisimatitsivoq. Aasaanerani sulinngiffeqarneq sioqqullugu eqqartuisoqartarsimavoq, sulili inatsimmik suliaqartussamik suleqatigiissitaliortoqarsimanngilaq.
Sillimaniarnermut politikki
Kinamiut ExIm Bank mittarfissualiornissanut aningaasanik atorniarfiusinnaanerat pillugu periarfissaanera, Danmarkip Kalaallit Nunaatalu akornanni naalarulutsitsisimavoq. Savalimmiuni naapeqatigiinnermi ilanngutiinnarlugu Lars Løkke Rasmussen (V) aamma Kim Kielsen (S) isumaqatigiipput danskit mittarfissualiornermut peqataasinnaanissaannik misissuissallutik. Isumaqatigiissut taanna septembarimi atsiorneqarpoq.
Nunanit allaneersut aningaasaliiumasut misissuiffigisarnissaannut inatsit naalagaaffiup kalaallillu susassaqarfiinik kalluaassaaq. Ataatsimut isigalugu mittarfissualiorneq, talittarfiliorneq attaveqaatinillu pilersitsineq Kalaallit Nunaata akisussaaffigaa. Nunali alla, soorlu Kina, attaveqatigiinnermut tunngasunik mianernartunik piginneqataalissappat, tamanna sillimaniarnermut politikkimik kalluaassaaq, akisussaaffillu taanna Danmarkip ataaniippoq.
Ajornartorsiut tamanna EU-p aamma ukkataraa. Suliani annertuuni mianernartuni nunanit allamiut aningaasaliiumasut misissuiffigineqartarnissaat pillugu, EU-mi ataatsimiititaliarsuaq, ministerit siunnersuisoqatigiivi europaparlamentilu marlunngormat sapaatip akunnerata siuliani isumaqatigiissuteqarput. Naalagaaffiillu ataasiakkaat namminneq sumiiffimminni kikkut akuerissanerlugit akuerissannginnerlugilluunniit isumaqatigiissuteqartoqaraluartoq, taamaattoq suleqatigiinnerunissaq paasisanillu nunanillu allaniit ingerlatsiviit pillugit avitseqatigiinnerunissaq kaammattuutigineqarpoq.