Ilinniartoq: Allaffissorneq Kalaallit Nunaannut tulluanngilaq

Regine Møller nunatsinni pisortat allaffissornikkut suleriusiat misissorluareerlugu nalorninngilluinnarpoq. Innuttaasut amerlassusaannut, nunap isorartussusaanut kulturimullu tulluanngilaq.

- Kalaallit Nunaanni allaffissornikkut aaqqissuussaaneq eqarpoq, Sermitsiaq.AG-mut ersarilluinnartumik oqarpoq.

Regine Møller RUC-mi ingerlatsineq pillugu ilinniartuuvoq. Ilinniarnerminut atatillugu specialiliornermini pisortat atorfeqartitsineranni sulisut taarseraannerujussuat pillugu misissuivoq. Taassuma saniatigut Danmarkimi kalaallit peqatigiiffianni Nalik-mi siulittaasuuvoq.

Pisortat aaqqissuussaanerata atorneqarnerani ajornartorsiut ataaseq pingaartumik takusinnaalluarpaa.

- Danmarkimi allaffissornikkut ingerlatseriaaseq ilaaginnarneqarsimavoq, nunatta isorartussusaanut, innuttaasut amerlassusaannut, pingaartitanut kulturimullu qanoq tulluarsarneqarsinnaanera eqqarsaatigineqarani, Regine Møller oqarpoq.

Innuttaasut ikitsunnguit – allaffissornerujussuaq

Nunalu 56.000-inik innuttaqartoq eqqarsaatiginagu, nunap 5 milliuuninik innuttaqartup assiganik aaqqissuussissagaanni, taava atorneqartoq annertoorujussuanngortussaavoq.

- Kalaallit Nunaat naalagaaffimmi tunisat ataatsimut naligat (BNP) aamma innuttaqassuseq eqqarsaatigalugu anginerpaamik allaffissornikkut ingerlatsisuuvoq.

- Politikerit 2013-imi anguniagassaqarlutik oqartarput pisortani allaffissorneq eqaannerulissasoq, aningaasaqarnerlu pitsaanerusumik aqunneqalissasoq. Taamaakkaluartoq allaffissorneq allingaluttuinnartoq takusinnaavarput, tamannalu Aningaasaqsrnermut Siunnersuisoqatigiit siulittaasuannit, Torben M. Andersenimit ajornartorsiutitut tikkuarneqarpoq.

Naalagaaffiit mikisut aamma ajornartorsiutigaat

Kalaallit Nunaat kisimiinngilaq allaffissornerup tulluannginneranik misigisaqartoq. Nunat allat mikisut aamma taama misigisaqarput.

- Nunarsuaq tamakkerlugu naalagaaffinni mikisuni nunallu ilaani mikinerusuni ajornartorsiut taanna atuuppoq. Allaffissornikkut akimmiffeqartarneq takussaavoq. Innuttaasut ikinnerunerannik tamanna pissuteqarpoq, nunallu taakku ilarpassui siornatigut nunasiaataasimasuummata.

- Nunasiaateqartuusup allaffissornikkut ingerlatsinini, nunap immikkut ittuunera, kulturia pingaartitaalu eqqarsaatiginagit, nunamut nuuginnarsimasarpaa.

Nunallu namminiilivikkaluarpata imaluunniit namminersorneruleraluarpata, aaqqissuussaaneq atorneqareersoq atorneqaannartarpoq – ilaatigullu annertusarneqaannartarluni.

- Tamanna ilaatigut pissuteqarpoq allaffissornerup taama ingerlanissaanik eqqarsartariaaseqarneq pigiliunneqaannartarmat. Eqqarsaatigineqarneq ajorpoq nunap innuttaqqortunerusup allaffissornikkut aaqqissuussaanera ilaaginnarneqarsimasoq.

Aqutsisut allanngorartut

Innuttaqqortussuseq nunallu qanoq ittuunera kisimik apeqqutaaginnanngillat, aammali kulturi pingaaruteqarluinnarpoq.

- Kalaallit Nunaanni inuiaqatigiit ataatsimoornermik kultureqarput. Kulturitsinniinngilaq aqutsisut tulleriiaallutik atorfigissaarneruneri. Aqutsisut inuiaqatigiinnut ineriartortitsiniarlutik ataatsimoortitsinerunissaat kultureraarput.

Regine Møller naapertorlugu tamanna isumaqarpoq, suliassat suut aaqqitassaanersut apeqqutaatillugit aqutsisussap taarserneqartarnera ileqqunngorsimavoq.

- Taama isiorneq piniartutut kultureqarnermit aallaaveqarpoq, ataatsimoorluni ikioqatigiinnermit. Piniariassagaanni, taava pinerrarinnerit aalisartulluunniit pikkorinnerit toqqarneqartarput. Uteraannili taava taanna pinerrarissoq inuiaqatigiit akornanni oqartussaassuseqarneruneq ajorpoq. Suliassat apeqqutaatillugit aqutsisussamik toqqaasoqartarpoq.

Aqutsineq pillugu oqallinneq

Pisortani aaqqissuussaaneq unnummi ataasiinnarmi allanngortinneqarsinnaanngitsoq soorunami ilisimaneqarpoq.

Regine Møllerip siunnersuutigaa pisortani aaqqissuussaaneq inuiaqatigiinni oqallisigineqartariaqalersoq, nunamut mikinerusumut innuttakinnerusumullu aqutseriuseq qanoq ittoq tulluartuunersoq pillugu.

- Misissuinimma takutippaa Kalaallit Nunaanni qanoq ittumik aqutseriuseqarnissaq ersarissumik taasimanngikkipput. Tamanna pisortani, suliffeqarfinnilu annerusuni minnernilu atuuppoq. Alloriassagutta taava pingaartitat suut aallaavigissanerlugit oqallisigisariaqarparput.