FN-mut maalaarutit taamaatikkuminaatsut

Nunatta danskit naalakkersuisui Naalagaaffiit Peqatigiit suliniaqatigiiffiinut pingasunut maalaarutigai, taakku inuit pisinnaatitaaffii pillugit unioqqutitsinernik misissuisartuupput.

Maalaarutit apriilimi nassiunneqarput, Naalagaaffiit Peqatigiit immikkut nalunaarusiortarfiannut Naalagaaffiit Peqatigiit Inuit Pisinnaatitaaffiinik Siunnersuisoqatigiivinut, USA-p saliinissamut akisussaaffiinik sumiginnaasimasutut Danmark unnerluutigineqarmat, nunattalu Pituffimmi aningaasatigut qulakkeerinnittoqarsimannginnera pillugu.

Maalaarutinillu tunniussisuusimavoq Nuna Allanut Naalakkersuisuusimasoq Vittus Qujaukitsoq. "Danskit naalakkersuisuisa Kalaallit Nunaat pitsaasumik pissuseqarfigisariaqaraluarpaat. Ukiut sisamat ingerlanerini akissummik piumasaqarpugut", taanna Sermitsiamut oqarpoq.

Uklare følger

Nalunarpoq maalaaruteqarnerit Naalakkersuisunit aalajangiusimaannarneqassanersut, taamaattoqassappalli Danmarkimik oqalliseqateqarneq malunnaatilimmik sakkortusissasoq ilimanaateqarluni. Kalaallit Nunaata Danmarkillu isumaqatigiinnginnerat pillugu Naalagaaffiit Peqatigiit inuit pisinnaatitaaffiannut aatsaat siullerpaamik anngussisoqarpoq.

Vittus Qujaukitsoq apriilip naanerani politikkimik suliaqarnini unitsippai, nunanut allanut akisussaaffimminiit soraarsitaanermi kingorna. Taanna Sermitsiami allaaserineqarsimavoq Kim Kielsen Siumumi siulittaasuuffiani uppisitseriarniartoq. Qujakitsoq aallaavigalugu taakku, Danmarki USA-mulli oqallinneq pillugu qanoq iliortoqassanersoq isumaqatigiinngissutigaat. Taamaammaat Naalakkersuisut Naalagaaffiit Peqatigiinnut maalaarutigineqarsimasunut malinnaarusukkunnaarsinnaapput. Danskillu naalakkersuisuisa suliat unitsinneqarnissaanik Nuummut piumasarineqarnissaa naatsorsuutigineqarsinnaalluni.

Siusinnerusukkut Inatsisartut isumaqatigiissutigisimavaat piumasaqaatit Danmarkimut sukaterneqarnissaat. Vittus Qujaukitsulli maalaaruteqarnerata siuliani Naalakkersuisut Naalagaaffiit Peqatigiivinut maalaaruteqarnissaq politikkikkut aalajangiuffigineqarsimanngilaq. Nunanut Allanut Naalakkersuisoq, Suka K. Frederiksen oqaaseqartinniaraluaratsigut iluatsissimanngilarput. Danmarkimilu nunanut allanut ministeri Anders Samuelsenip marlunngormat aamma oqaaseqarusussimanngilaq.

Siunnersortinneq

Nalagaaffiit Peqatigiinnulli maalarutit unitsikkuminaassinnaapput, Nalalakkersuisulluunniit suliat unitsinneqarnissaanik kissaateqaraluarpata. Naalagaaffiit Peqatigiivimi immikkut nalunaarusiortarfia immikkut naalakkersuisoqarpoq taakkuli nammineerlutik suliaq ingerlassinnaavaat, Naalakkersuisulluunniit maalaaruteqarnernik unitsineqarnissaanik kissaateqarsimangaluarpata. Imalu pisoqarsinnaavoq nalunaarusiortartut paasiniaallutik ilaatigut Nunatsinnut Danmarkimulli tikeraarsinnaallutik.

Dansk Institut for Menneskerettighederimut pisortaanerup, Jonas Christoffersenip ilaatigut siunnersuineratigut, maalaarutit Nuummiit nassiunneqarput, taanna 2016-mi novembarimi Nuummut tikeraarpoq. Taanna Sermitsiamut nassuiaavoq, Naalagaaffiit Peqatigiit nalunaarusiortartuisa inuit pisinnaatitaaffiinik unioqqutitsinernik assigiinngitsunik suliaqartartut, suliarineqarneranili suleqatiginnissinnaasut, suliassat aallartinneqassappata. Taama siornatigut pisoqareertarsi ilaatigut Guantánamomi amerikamiut paarnaarussivianut tunngatillugu maalaarutit suliarineqarsimallutik.

Camp Century

Suliami amerikamiut Tunu Kitaanilu sakkutooqarfiusimasut 32-ni saliinissat pineqarput. Sorsunneq nillertoq unitsinneqarmat sakkutooqarfiit amerlanerit matuneqarput, ilisimaneqartutulli Pituffimmi sakkutooqarfik suli ingerlavoq. Pituffimmi sakkutooqarfianit 250 km kangisissortaani sakkutooqarfiusimasoq ilaatigut pineqarpoq.

Martin Breum tusagassiortuullunilu atuakkiortuuvoq. Taanna Issittoq pillugu Sermitsiami allaaserinnittarpoq.

Allaaserisaq Sermitsiami saqqummertussami tamakkerlugu atuarneqarsinnaassaaq.