Eskimologi: Inuit Kalaallit Nunaannut nuussappata (utissappata) susoqartartariaqarpa?
Ortu Mørch Olsen isumaqarpoq, pisortat sulisussarsiornermi sulisunillu attassiniarnernermi siunnerfeqarnerusariaqartut. Peqatigitillugu najukkami ajornartorsiutinik aaqqiissuteqartartut, immaqa ilinniagaqanngikkaluarlutik suliassanik naammassinnittartut akuerineqartariaqarput.
Sapaatip akunnerisa marluk matuma siorna Sermitsiaq.AG-mit oqalluttuarineqarpoq, Paarnannguaq Tobiassen 27-nik ukiulik Danmarkimut nuussimasoq Kalaallillu Nunaannut uteqqikkusunngitsoq.
Kalaallit ilinniagalippassuit nunatsinnut uternianngitsut taanna ilagaat - nunamut ilinniagalinnik sulisoqarnissamik amigaatilimmut malunnaatilimmik annaasaqaataasoq.
Eskimologip Ortu Mørch Olsenip nuttarneq suliffeqarnerlu soqutigisaqarfiisa ilagaat.
- Apeqqutigineqarsinnaavoq: Nunami inissiat qaffasissumik akeqartut, ulluinnarni inuussutissat akisoqisut, angalaniarneq ajornarlunilu akisooq, taamaattorli nunarsuarmioqataaallunilu nunanit tamalaanit suliffigineqartumut utissagaanni susoqartariaqarpa? Otu Sermitsiaq.AG-mut oqarpoq.
- Suliffeqarneq illersugaasoq
Peqatigitilluguli isumaqarpoq Kalaallit Nunaat tunniussassarpassuaqartoq, ujartorluguli ammanerusumik siunnerfeqarnerusumillu inuusuttunik ilinniagalinnik sulisussarsiortoqarsinnaanera.
- Kalaallit Nunaata nunarsuarmioqataanerata akuersaarneqarnissaa maqaasivara. Pitsaanerpaanik sulisoqarusukkaanni iliuuseqartoqartariaqarpoq. Namminersorlutik Oqartussat kommunillu sulisussarsiortarnerminni sulisunillu attassiniarnerminni anguniagaqarnerusariaqarput, eskimologi sulisinnaasunik kajumissuseqalersitsiniarnermi inuit sumi inunngorsimanerannik isiginiarpallaartoqannginnissaanik isumalik oqarpoq.
- Kalaallit Nunaanni suliffeqarfiit arlalitsitu illersugaasarnerat misigisarpara, tamannalu iliuuseqarfigineqartariaqarpoq.
Ortu Mørch Olsenip tassunga atatillugu innersuussutigaa, ilinniakkaminik naammassigami nammineq misigisimasani.
- Namminersorlutik Oqartussani naalakkersuisoqarfiit arlallit qaammammi ataatsimi suliffimmik misiliiniarlunga qinnuteqarfigisarsimavakka, nalunaarfigineqartarpungali avataanit suliffimmik misiliiniartunik atorfinitsitsisoqarneq ajortoq, 39-nik ukiuli Aasianni Nuummilu alliartorsimasoq oqarpoq.
- Nunamit ilinniarsimasunik sulissussaqarniarnermik sulisunillu attassiniarnermik ajornartorsiutilimmit akissut assut eqqumiippoq. Pingaartumik uannut Issittumi suliaqarnissamut ilinniagalimmut.
Najukkami ajornartorsiutinik aaqqiisartut
Ortu Mørch Olsen ilisimatusarfimmi VIVE-mi suliniummik suliaqarsimavoq, tassani kommunit isumaginninnermi ikiorsissutigisartagaat qanoq isumaqarnersut misissuiffigeqataasimavaa, pingaartumik isorliunerusuni sulisussanik pissarsiniarnermik sulisunillu attassiinnarniarnermik ajornartorsiutilinnut tamanna qanoq kinguneqartarnersoq.
- Najukkani suliniuterpassuaqartoqartarpoq, ilinniagalinnik sulisoqanngikkaluarluni suliassat naammassineqartarput. Taakku suliaat erseqqissaassutigineqarnerusariaqarput, taakkuuppummi ajornartorsiutivinnik suliaqartartut.
VIVE-mt nalunaarusiaq suli tamanut saqqummiunneqanngilaq, Ortu Mørch Olsenilli maannamiit oqaatigeersinnaavaa, najukkani suliaqartartut pikkorissut akuersaarneqarnerusariaqartut - minnerunngitsumik pisortat – najukkami sulisut avataaniillu suliartorsimasut ulluinnarni atugassarititaasut malillugit aaqqiissutissarsiorlutik suliaqartartut.
- Suliniummut atatillugu inuit 50-it missaanniittut apersorsimavakka, erseqqilluinnartumillu oqaatigisarpaat, suleriaaseq pitsaasoq aalajangiisuulluinnartuusoq.
- Eqqaamassavarput Kalaallit Nunaat inuttussutsimigut nuna mikisunnguummat. Suliffeqarfik sorleq pitsaasuunersoq sorlerlu pitsaasuunnginnersoq sukkasuupilussuarmik siaruaattarpoq.