Covid pillugu ilisimatusarnerni suiaassutsinut sunniutit misissorneqanngitsut
Misissuinerup nutaap takutippaa Covid pillugu misissuinerni 4.500-ni 4 procentii kisimik suiaassutsinut sunniutinik misissuisimasut.
Covid-19-imik tunillatsissagaluaruit, tunillatsereersimaguilluunniit, arnaanersutit angutaanersutilluunniit apeqqutaalluni assigiinngilluinnartunik napparsimassagunarputit. Coronavirusip ukiuni ataaseq affarmilu tunillaassoreernerani tamanna ilisimavarput.
Covid-ili pillugu ilisimatusarluni misissuinerni suiaassuseq tamassumunngalu sunniutit misissorneqarnerat annikilluinnartoq, misissuinermi nutaami, atuagassiami Nature Communikationsimi saqqummersinneqartumi atuarneqarsinnaavoq.
Suiaassutsinut sunniutit eqqumaffigineqannginnerat ajornartorsiutaasinnaasoq, ilisimatusartoq Sabine Oertelt-Prigione, Radboud Universiteit Nijmegenimi Hollandimeersoq isumaqarpoq:
- Aallaqqaataaniilli takusinnaasimavarput arnat angutillu tunillatsinnermi assigiinngitsumik napparsimasartut. Napparsimmavinnut unittut toqusullu kisitsisitigut tamanna uppernarsarpaat. Tamanna isumaqarpoq nakorsaasersuinermi allatigulluunniit atortulersuinermi suiaassuseq apeqqutaatillugu inernerusinnaasoq assigiinngitsuusartoq, nakorsarneqartoq arnaanersoq angutaanersorluunniit apeqqutaalluni, Videnskab.dk naapertorlugu tusagassiorfinnut nalunaarutimini oqarpoq.
Misissuinermi ilisimatusartut arlallit, ilaatigut Aarhus Universitetimiit aamma Købehavns Universitetimiit peqataasoqartut, Covid-19 pillugu ilisimatusarluni misissuinerit 4.420 misissoqqissaarsimavaat.
Tulleriaarlugit misissuinermi paasinarsivoq misissuinerit 178-it (4 procentii) misissuinerminni suiaassuseq ilanngullugu nalilersuuteqarsimasut. Tassa imaappoq ilisimatusartut suiaassuseq aallaavigalugu Covid-19-ip qanoq napparsimatitsisarnera taamatullu nakorsaasersuisoqartariaqarnera misissorsimavaat.
Misissuinerillu taama ittut ikippallaarujussuartut, misissuinermi peqataasoq Jens Peter Andersen, Aarhus Universitetip iluani Dansk Center for Forskningsanalysemi ilisimatusartoq isumaqarpoq:
- Suiaassutsit assigiinngissutaat ilisimasaqarfiginerulissagutsigit, nalilersuinermi suiaassuseq ilanngunneqartariaqarpoq. Covid pillugu ilisimatusarnermi ikitsuinnaat taama misissuisimapput, Jens Peter Andersen Videnskab.dk-mut nassuiaavoq.
- Paasisinnaavarput tunillaassuunnerup aallartinnerani suna tamarmi sukkasoorujussuarmik pimmat, taamaattumillu suiaassuseq misissuinerni ilanngunneqarsimanngitsoq. Tamassumunnga aamma pissutaasinnaavoq tunillatsinnikuusimasunik peqataajumasunik ujaasiniarneq ajornarnerusimassammat, Jens Peter Andersen oqarpoq nangillunilu:
- Tunillaassortoqarneratali aallartissimalaarnerani takuneqarsinnaalereerpoq Covid-imik tunillatsissimasut suiaassusaat apeqqutaalluni napparsimanerat assigiinngitsuusoq, tamannalu tunillaassortoqarnerani tamarmi takuneqarsinnaavoq. Taamaammat paasiuminaatsipparput suiaassuseq sooq kingusinnerusukkut ilanngunneqarsimannginneroq, oqarpoq.
Misissueqqissaarnerup inerneri Det Nordiske Cochrane Centerimi nakorsaanermit Karsten Juhl Jørgensen tupaallaatigineqanngillat. Taassuma tungavilersuuteqartarneq ilisimatusarfigisimavaa.
- Ukunani misissuinerni suiaassuseq qanoq pingaaruteqartigisimanersoq ilisimasinnaanngilara. Misissuinernili taama ittuni suiaassuseq nalinginnaasumik inikitsunnguusarpoq, naak pingaaruteqarluinnarsinnaagaluartoq, Videnskab.dk-mut oqarpoq.
Nikallungarujussuarnermut nakorsaatinut, uummalluttunullu nakorsaatinut tunngatillugu suiaassuseqatigiiaat assigiinngitsunik qisuariartarnerat ilisimaneqarpoq. Taamaattoq suiaassuseqatigiiaat qanoq qisuariartaaseqarnerat misissuinerni peqataatinneqakkajunngilaq.
- Inuiaqatigiilerisut qanorluunniit isumaqaraluarpata, suiaassuseqatigiiaat timikkut assigiinngitsumik qisuariartarput. Misissuinernilu taama ittuni assigiinngissutaasinnasut ilannguttanngikkutsigit immitsinnut ikiorluarnavianngilagut, Karsten Juhl Jørgensen Videnskab.dk-mut oqarpoq.