2019-imi ukiakkut Suleqatigiissitsisut ataatsimiititaliarsuarmik peqqinnissaqarfimmik misissueqqissaartussamik aamma minnerunngitsumik pitsanngoriarnissamut siunnersuuteqartussamik pilersitsisoqarnissaanik siunnersuutaat isumaqatigilluarneqarpoq, politikerit peqqissutsimut aaqqissueqqinnerminni atorsinnaassaannik.

Ataatsimiititaliarsuup isumaliutissiissutaa maanna atuarneqarnissaminut piareerpoq – qallunaatut 350-nik quppernilik, kalaallisullu quppernerit 400-t sinnilaarlugit.

Ataatsimiititaliarsuaq 100-nik innersuussuteqarpoq, siulittaasorlu Ulrik Blidorf siuleqummi allappoq:

- Pingaaruteqarpoq ersarissassallugu innersuussutit arlaannaalluunniit "iluassagaluarpumik..." imaqanngimmata. Tamarmik pisariaqartuupput, maannakkoqqissaarli pisariaqanngillat, kisianni tamarmik peqqinnissaqarfik pitsanngorsarsinnaassavaat.

Ukiumi ataatsimi nutaanik atorfinitsitsinerit 1500-t

Allaaserisami uani ataatsimiititaliarsuup pingaarnertut oqariartuutaaa ilaat sammineqarput.

Taakku ilagaat, Peqqinnissaqarfik sammivinnit tamanit annertuumik tatisimaneqarpoq: Sulisut, aningaasaqarneq, suliatigut ineriartorneq, isumalluutinik atuineq il.il

- Taamatut tatisimanninneq innuttaasut katitigaanikkut allanngornerisa kinguneraa, suliassanillu naammassinninnermi tulleriiaarinerup annertunerusumik sammineqarnissaa pisariaqassalluni, ataatsimiititaliarsuaq allappoq, tassanilu aamma sulisussarsiorneq sulisullu sulisoriinnarnissaat ullumikkut pikkunartumik oqallisigineqareerput, ”ingerlaannartumik katsorsaanissaq pingaaruteqarluni”.

Sulisussarsiorneq sulisullu sulisoriinnarnissaat peqqinnissaqarfiup annertuumik ajornartorsiorfigaa, sulisussaaleqillunilu sulisut taarseraattorujussuupput:

- Qaammammusiallit 1.640-t missaanniipput taakkunanngalu 950 missaat aalajangersimasumik atorfeqartinneqarsimallutik. Taamaakkaluartoq 2022-mi atorfinitsitsinerit nutaat 1500- it missaaniissimapput, aalajangersimasumik atorfinitsitsinerit, piffissami sivikitsumi atorfinitsitsinerit immikkullu ilisimasallit angalasartut, ataatsimiititaliarsuaq allappoq.

Nunanit allaneersunik aallussinissaq

Sulisussarsiorneq sulisoriinnarnissaalu eqqarsaatigalugit arlalitsigut iliuuseqartoqassaaq, ataatsimiititaliarsuaq innersuussuteqarpoq:

- Danmarkimi kalaallit ilinniagaqartut aaqqissugaasumik sulilersinnerisigut utertinniarneqarneriniit nunanit allaneersunik peqqinnissakkut sulisuni pilerisaarisoqarluni.

Nunanit allanit sulisunik aallussisoqassasoq, ataatsimiititaliarsuaq innersuussivoq:

- Sulisunik ilaatigut nunanit allaneersunik aallussinissaq sulisullu piukkunnartut sulisinnaanissaannik pilertortumik akuersisoqarnissaanik qulakkeerinnittumik tuluttullu oqaaseqarsinnaasut oqaatsitigut ajornartorsiutaannik nunamullu ilanngutivinnerannik iliuuseqarfiginnittumik iliuusissatut pilersaarusiornissaq pingaaruteqarpoq.

- Islandimit misilittakkat pitsaasuupput. Tunngavik pingaaruteqartoq tassaavoq akuersissuteqarfiusartunut tamanut ataatsimoortumik akuersisarneq pillugu inatsisiliortoqarnissaa, ataatsimiititaliarsuaq allappoq.

Allaffissorneq annertunerusoq ernisarfiillu marluinnaat

Naak nunatsinni allaffissorpallaartoqarnera appisaluunneqartaraluartoq, peqqinnissaqarfimmi allaffissornerup nukittorsarneqarnissaa pisariaqartoq, ataatsimiititaliarsuup oqariartuutigaa. Tassami utaqqisut allattorsimaffii pillugit ilisimasat amigaatigineqarput:

- Peqqinnissaqarfimmi kisitsisit nuanniitsut tassaapput utaqqisut allattorsimaffiini nalunaarsuinerit: Qanoq amerlatigisut qanorlu sivisutigisumik utaqqippat? Taamaattumik pilattaanikkut nakorsaanikkullu suliaritinneqartussanut utaqqisut allattorsimaffiinik ingerlaavartumik, piffissamilu naleqquttunik pissarsiarineqarsinnaasunillu naatsorsuinissaq inissaminiippoq, ataatsimiititaliarsuaq allappoq.

Innersuussut alla politikkikkut oqallinnermik pilersitsisinnaasoq tassaavoq, ernisarfiit pingasunit marluinnanngornissaat. Ullumikkut erninerit tamarmiusut 71 procentii Nuummi ingerlanneqartartut ataatsimiititaliarsuup oqaatigaa. Erninerit amerlanersaasa tullii Ilulissani pisarlutik.

- 2019-imi tassanngaannartumik pilattaalluni ernisitsinerit 70-iupput, taakkunannga 62-it Nuummi ingerlanneqarlutik, ataatsimiititaliarsuaq allappoq.

Ernisarfiit amerlassusaat sivisuumik oqallisigineqartarput, ernisarfiillu sulisussaaleqineq pissutigalugu matuneqartarnerat najugaqarfinni akerlilerneqartarput.

DIH-mut isersinnaaneq pitsanngorneqartariaqarpoq

Isumaliutissiissummi aamma Dronning Ingridip Peqqissaavianut, Nuummi innuttaasunik sullissisumut innersuussuteqarpoq.

Peqqissaavimmut isersinnaaneq pitsanngortinneqartariaqarpoq, taama oqaatiginnipput:

- Assersuutigalugu maannakkut oqarasuaatikkut aaqqissuussineq pitsaasumik ingerlanngilaq aamma ullormut sianernerit akineqanngitsut 100-it angusarlugit. Taamaattumik siunnersuutigineqarpoq suleriaatsinik il.il. misissueqqissaarneq aallartinneqassasoq, tassunga ilanngullugu Nuummi ajoqusersimasunut nakorsiartarfimmut akisussaaffiup inissinneqarnera, isersinnaaneq pitsaassutsillu pitsaanerulernissai siunertaralugu, ataatsimiititaliarsuaq allappoq.

Ataatsitsimiititaliarsuaq makkuninnga pingaarnertut aamma oqariartuuteqarpoq:

• Ataqatigiissunik ilinniartitaanikkut periusissiornerit, peqqinnissaqarfimmi aaqqissugaanikkut pisariaqartitanut naapertuuttoq pisariaqarluinnarpoq.
• Peqqinnissaqarfiup kommunillu akornanni suleqatigiinneq annertunerusoq illugiimmik iluaqutaasinnaavoq, kisianni immikkoortuni arlalinni ersernerluttumik akisussaaffiit agguarsimanerinik akimmisaartinneqarluni, tassunga ilanngullugit pinaveersaartitsineq peqqinnerulersitsinerlu, utoqqarnut tunngasut, piginnaanngorsaqqinneq kiisalu tarnikkut nappaateqartunut tunngasut.
• Aningaasalersuinissamut annertuumik pisariaqartitsisoqarpoq, tassunga ilanngullugit illut kiisalu napparsimasunik allattuiffiit nutaat.
• Pitsaassutsimik aamma pitsaassutsimik inerisaalluni sulineq atuutinngingajappoq aamma peqqinnissaqarfik peqatigalugu napparsimasut misilittagaannik misissuisarnerit annertusiartortumik aallartinneqartariaqarlutik.
• aasissutissat annertuumik amigaataapput, kisianni paasissutissanik tunngaveqartumik paasiuminartumillu peqqinnissaqarfimmut tunngaviullutik.