Assit: Tupilak kalaallisut

Kalaallit Illuutaanni København-imiittumi ullumi marlunngornermi Birte Haagen-ip atuakkiaa 'Tupilak - magiske figurer fra Grønland' saqqummersinneqarpoq.

Birte Haagen-ip Kalaallit Nunaannut soqutiginninnera aallartippoq 1960-ikkut ingerlanerani København-ip Universitet-iani antropolog-igitut sulinermi nalaani. Birte siullermik Kalaallit Nunaannukaqqaarpoq 1971-imi tamatumalu kingorna 15-eriarluni Kalaallit Nunaanniinnikuulluni.

Kalaallit Nunaanniittarpoq misissuiartorluni, ilinniartitsiartorluni imaluunniit eqqumiitsulianik saqqummersitsiartorluni.

Birte allanik inunnik nuiumasunik pikkorittunillu suleqateqarluni atuakkanik pingasunik Kalaallit eqqumiitsulianik tunngasunik suliaqarnikuuvoq. Atuakkiai qiperuinermut tunnganerusarput sumit tamaneersuut.

'Tupilak - magiske figurer fra Grønland' Birte-p suliaani nutaajunersaavoq annerusumillu imaralugit qiperukkat assiliortorneri tupilaallu sumik pinngortuunerinik oqaluttuarnerulluni oqaluttuassartaanillu oqariartuuteqarluni.

Asserpassuit Palle Kjærulf-Schmidt-imik assilineqarnikuupput, taannalu naluneqannginnerpaajuvoq atuakkiortup tusaamasap Klaus Rifbjerg-ip suleqatinnaavatut. Palle Kjærulf-Schmidt-ip suliaasa ilagaat film-ip 'Tukuma'-p maligassiorneranik allattuugami. 'Tukuma' 1984-imi saqqummerpoq Thomas Eje aamma Rasmus Lyberth pingaarnertut inuttaralugit.

Assit ilai inunnik allanik assilineqarnikuupput. Tupilaat ilai qangasuarli sanaajunikuupput oqaluttuassarpassuaqarlutillu, ilaalu nutaajunerupput ullutsinni qiperuinermik suliaqartartunik sanaajullutik.

Tupilak sunaana?
Atuakkap immikkoorutigilluinnarpaa, tupilaat assilineqarnikut annerusumik dansk-inik pigineqarmata, taakkulu ukiut ingerlaneranni arlaatigut assigiinngitsutigut tupilaat pissarsiarisarnikuuaat.

Birte Haagen-ip oqaatigaa, Kalaallit Illuutaata København-imiittup atuakkamik saqqummersitsinermi matumik ammaassinera nuannaarutigilluinnarlugu. Ilanngullugu isummani annippaa, tassaasoq inuit nunani allaneersut tupilaat pillugit ilisimasakinnerat. Ilaami eqqarsartaramik tupilaat tassaasut aarnussat, kisianni tassa tamanna ilumuunnginnami.

Isumarpoq inut nunani allaneersut paasissagaat tupilaat tassaammata akerlerisamik ajortumeeriniarluni sakkut. Tupilallu aamma utersaartinneqarsinnaavoq nakuuninngorlugu ajortumeerteriarluartup ajortumeereriaraluartumiik pissaaneqarnerusimappat.