Allakkat ilumuunngitsut: Silatusaarneq nutaarsiassanut ilumuunngitsunut illersuutissaavoq pitsaanerpaaq

Allakkat ilumuunngitsut Ane Lone Baggerimit allanneqarsimasutut isikkullit aallarniutaaginnarsinnaapput. Avissaartuutsitsinissamik siunertaqaraanni Naalagaaffeqatigiit internetsikkut saassunneqarsinnaapput.

Nutaarsiassat ilumuunngitsut ikiorsiullugit sunniiniarnermut assersuutigissallugu ilisimaneqarpaaq tassaavoq, USA-mi kingullermik præsidentimik qinersisoqarnera, tassa Illersornissaqarfiup isertortumik paasiniaasartuisa russit ajoqusiiniartartut taamaaliorsimasutut pisuutippaat. Aamma Europami qinersinerit taamatut sunnerniarneqartarsimapput.

Naalagaaffeqatigiit aamma paasisariaqarpaat, internetsikkkut taamatut saassunneqarsinnaallutik.

- Sunniiniarnerit ulorianarsiartuinnartut ukiuni kingullerni takusarpavut. Taamatut ineriartortoqarnera ernumanartippara, aamma tamanna naalakkersuisuni pimoorulluinnarlugu tigusarparput. Sunniiniaraanni suna eqqortuunersoq sunalu eqqortuunnginnersoq qularutigineqalernissaa anguniarneqartarpoq – tassani pineqartarpoq avissaartuutsitsinissaq aamma immitsinnut tatigeqatigiikkunnaarnissarput. Tassa ataqatigiinnerput oqartussaaqatigiinnerpullu akornusersorniarneqartarpoq, illersornissamut ministeri Trine Bramsen (Soc) Sermitsiaq.AG-mut allakkatigut akissuteqarluni allappoq.

Naalagaaffeqatigiinni akerleriissutaasut annertunerulersissinnaagai

Allakkt ilumuunngitsut inuit attaveqaqatigiittarfiisigut Reddit-ikkut aamma Indybay-kkut sapaatip akunnerani kingulermi saqqummerput.

Aaqqissuussaasumik internetsikkut saassusiniartartut ilaat imaluunniit inuk ataaseq taamaaliorsimanersoq nalunarpoq. Mannali pisoq sikkisanngitsumik peqquserlunniarnertut isikkoqarpoq. Aaqqissuussaasumilli saassussisoqarsimappat, taava Trine Bramsernip siuliata Calus Hjorth Frederiksenip (V) pisinnaasutut taasimasaanut tamanna assigulluinnarpoq.

- Assersuutigalugu ajoqusiniiniartartut ilaasa Danmarkip Kalaallillu Nunaata akornanni aaqqiagiinngittoqalernissaa anguniarsinnaavaa, taamalu Danmarkimi naalakkersuisut ajorluinnartunik pilersaaruteqarnerarlugit eqqunngisumik nutaarsiassatut saqqummiisinnaalluni, illersornissamut ministeriusimasoq Claus Hjorth Frederiksen Sermitsiaq.AG-mut siusinnerusukkut oqarsimavoq.

Allakkani ilumuunngitsuni Kalaallit Nunaat USA-lu isertortumik pilersaaruteqarnerartinneqarput, tamanna taamatut pisoqartarneranut assigulluinnarpoq.

Inuit attaveqaqatigiittarfiisigut saqqummiunneqartut tamarmik upperineqartassanngillat

Paasisimasallit arlallit Politikenimut oqaatigisimavaat, allakkat ilumuunngitsut Ruslandimeersuusinnaasut, taamaassorinninneq Danmarkimi Ruslandip aallartitaqarfianit itigartilluinnarneqartoq. Soqutiginartuali tassaavoq, russit aamma oqaatigimmassuk - issittumi naalagaaffiit akornannut tunngatillugu russit isiginneriaasiat ajoquserniarlugu allakkat suliarineqarsimassasut.

- Naalagaaffeqatigiinnilu qujanartumik sunniiniartarnerit akiornissaannut nukissaqarluarpugut. Ataqatigiinnerput nukittuvoq aamma danskit kalaallillu nalunngilaat, inuit attaveqaqatigiittarfiisigut saqqummiunneqartut tamarmik upperisassaaneq ajortut, Trine Bramsen oqarpoq.

- Sunniiniarnermut illersuutissaq pitsaanerpaaq tassaavoq silatusaaneq.

Ajoqusiiniartarfik Putinip ikinngutaanit pigineqartoq

Illersornissaqarfiup isertortumik paasiniaasartui (FE) naapertorlugit, Rusland internetsikkut saassussisarnermi suli siuttuuvoq. 2016-imi Amerikami præsidentinngorniuttoqarmat inuiaqatigiinni aaqqiagiinngissuteqarneq annertusarniarlugu suliaqartoqarsimavoq.

- Assersuutigalugu Ruslandimi suliffeqarfimmi Sankt Petersborgimiittumi ”Internet Research Agency”-mi ajoqusiiniartartut allaasuusaarlutik, Amerikami qernertumik amillit naqisimaneqartutut politiinillu persuttarneqartutut misigisimasut akerlilerniarlugit, inuit attaveqaqatigiittarfiisigut misigissutsit sakkortuut atorlugit sunniiniarsimapput. Piffissami pineqartumi tassani suliffeqarfik taanna, politiit iliuusaannik iluarinneqqusiniarluni allatut sunniiniarsimavoq, FE kingullermik folketingimut qinersisoqarnissaa sioqqullugu ulorianartoqarsinnaaneranik nalilersuinermini allassimavoq.

Internet Research Agency russit præsidentiata Vladimir Putinip ikinngutaata pigisaraa.

Kina aamma internetsikkut sunniiniarluartarpoq, matumanili isertortumik kilitsissiatut suliaqarneq pineqarnerugunarpoq.

- Kina internetsikkut nutaaliaalluinnartunik atortoqarpoq, illersornissamut saassussinissamullu atortakkaminik. Kinami sakkutuut inaternetsikkut atortorissaarutaat ukiut marlussuit matuma siornatigut aaqqissuuteqqinneqarsimavoq. Tamatuma malitsigisaanik kiniiserit internetsikkut isertortumik alapernaarsuisinnaapput paasiniassallugu ajornarsinnaasumik, FE ulorianartoqarsinnaaneranik nalilersuinermini allassimavoq.

- Naalakkersuisut sunniiniartoqarsinnaanera eqqumaffigilluinnarpaat. Taamaammat misilittakkat ilinniarfiginiarlugit aamma siunissami iliuusissat pitsaanerpaamik aaqqissuunneqarnissaat eqqarsaatigalugit sunniiniarluni suliaqartarneq nalilersorparput, Trine Bramsen (Soc) oqarpoq.