Aki-Matilda: Namminersulivinneq oqaasiuvoq eqqunngitsoq

Namminerisamik naalagaaffeqalernermi imaanngilaq Danmarkimut attaveqarneq kipitinneqassasoq. Siumut sinnerlugu Folketingimi ilaasortaq Aki-Matilda Høegh-Dam USA-p Kalaallit Nunaanni sammisaqaleraluttuinnarnera pillugu Folketingimi oqallinnermi taamatut oqarpoq.

- Kalaallit Nunaata Kalaallillu Nunaanni partiit naalagaaffeqatigiinneq oqallisigigaangamikku pingaaruteqarpoq erseqqissaatigissallugu oqalliseriaaseq 1990-ikkunnut 1970-ikkunnullu sanillullugu allanngorsimasoq. Ullumikkut siammasinnerujussuarmik oqallittoqartarpoq, taanna oqarpoq

- Ullumikkut namminersulivinnissaq oqaluuserineqarneq ajorpoq, tamannalu pingaaruteqarluinnarsoraara, oqaasermi taanna atorneqakkajuttoq eqqunngilluinnartuuvoq, nunarsuarmimi nuna ataasiinnarluunniit namminersuittuunngilaq. Danmark aamma nunanik allanik niueqateqartarpoq, USA Kinalu ilanngullugit, aamma Danmarkimut arlaannaalluunniit oqarnavianngilaq Danmarkip USA Kinaluunniit maanna toqqassagaat.

Free association

- Siumut naalagaaffinngornissamik kissaateqarnini 1970-ikkunniilli ineriartortissimavaa, ullumikkut imaanngilaq Danmarkimiit avissaartoqarniartoq, nutaamik allatut ineriartortoqarusuppoq. Maluginiarneqarsimavoq Kalaallit Nunaanni inuppassuit kunngikkormiunik nuannarisaqartut, naalagaaffinngoraluaruttaluunniit kunngeqarfimmut suli ilaarusuppugut. Tamannali misissuineruvoq taamaattoqarneranik taamaattoqannginneranilluunniit uppernarsaasinnaasoq.

- Tamanna oqaluuserineqarsimavoq, assullu soqutigineqarpoq siunissami free association tunngavigalugu naalagaaffiup iluani naalagaaffinngortoqarsinnaanersoq, tassa kunngeqarfiup ataani, nunat naalagaaffiillu aaqqissuussaasumik naligiittut ataatsimoorfeqartut, ataatsimut oqaluttuassartarput ataatsimooqatigiinnerpullu kisiisa eqqarsaatiginagit suliassaqarfinnik annertuunik oqimaatsunillu suleqatigiittarput, aammali naleqartitavut assigiikannersut pissutigalugit.

Oqallinnermi Søren Espersenip (DF) arlaleriarluni oqaatigaa, Kalaallit Nunaat Danmarkimit avissaarluni nalunaaruteqarpat USA-p sakkutuui isaassasut isumaqarlni. Taamaammat taanna isumaqarpooq Kalaallit Nunaata USA Danmarkiluuunniit toqqartariaqaraa. Aki-Matilda Høegh-Dam tassunga isumaqataanngilaq.

Siumumit nammineq isumanga malillugu oqaatigerusuppara, USA Danmarkiluunniit toqqarniannginnatsigu – Kalaallit Nunaat toqqarparput, Kalaallit Nunaata atugarissaartuunissaa kalaallillu ajunngitsuunissaat toqqarparput. Isumaqarpugut tamanna pitsaanerusumik suleqatigiissutigisinnaagipput, taanna oqarpoq.