Ajorsarsimasutut eqqarsartaatsimik peersitserusuttut

Inatsisartut ataatsimiittarfiata qulaani seqineq qutsissumiippoq. Demokraatini arnat siuttut marluk tunuanni namminersorlutik oqartussat illorsuat saviminiusoq inngianaannavimmik portutsissimavorlusooq.

Anori nillerpoq isumagissaarnermilli tingisitsisinnaanngilaq. Upernaap ulluani tassani neriulluarneq silaannarmiippoq; misigissuseq taanna ukiuunera sivisooq taartorlu qaangiukkaanga kimilluunniit misigineqarsinnaavoq.

Aamma juunimi 2009 taamaattoqarpoq. Taamani misigissuseq silaannarmiittoq suli maannamit pissanganarneruvoq – tipaatsunnangajalluni. Inuiaqatigiinni neriuutit takorluukkallu anoritut kaavittuliornertut misinnarput.

Nivi Olsenip eqqaamaqqissaarpaa. Taamani 23-nik ukioqarpoq Nuummi ilisimatusarfimmi ilinniartuulluni pisoq annakkuumminartumik oqiliallannertut misigaa: Sumik pingaarutilimmik pisoqaleraluttuarpoq.

- Oqaluttuarisaanermi periarfissinneqarpugut. Ilumoortumik sakkortuutut misinnarpoq, Nivi aallartisarluni oqarpoq, oqalunnerani nipaa durimit molimut sukkasuumik nikiitigaluni. Namminersorluni oqartussaanerup eqqunneqarnerata kingorna aqagutaarutit takkussuupput.

- Uanga pakatsininnik inerneqarpoq. Naalagaaffimmit tapiissutinit aqqutissamik allamik qinersisimavugut – nunatut annermik namminersornerusutut – taamaattumik kikkut tamat annermik imminnut pilersorsinnaanermut sulinissaaminnik naatsorsuutigisaqarsimassagaluarput. Kisianni soqutigisaqannginneq suli piuvoq. Inuit amerlanngitsut akisussaaffimmik tigusisupput, Nivi Olsen oqarpoq.

Misigissutsit aamma silatussuseq

Randi Vestergaard Evaldsen, namminersorluni oqartuussaaneq eqqunneqarmat Danmarkimiippoq. Siunnerfik tamakkiisoq isumaqataaffigaa, tassa kalaallit annermik aalajangeeqataasinnaanerannik siunertaqarneq, oqaatsilli atorneqartartut tunuarsimaarfigai isumaqarlunilu, piareersaatit pisariaqartut suliarineqarsimanngitsut.

- Isumaqarpunga amerlasuut misigissutsinik aallaaveqarlutik qisuariartut silatussutsikkuunngitsoq. Sinnattuaqilaarneq annertuvoq piviusullu ikinnerullutik. Ulloq juunip 21-at inuit nallerneqarsinnaanngitsumik anersaanissimaarput. Ulloq qaaginnartoq pullartaq qaarpoq. Suliniutip iluatsinnissaanut ataatsimoorluni akisussaanissaq tammarpoq. Naatsorsuutigisimagaluarpara innuttaasut 75 %-ii namminersulernissamut taasinermi angersimagunik taava aamma anguniagaq pillugu sulerusussuseqarsimassasut, Randi oqarpoq nangillunilu:

- Namminersorluni oqartussaaneq sunaaffa kinguaariit avissaartuuffigigaat ersarissivoq. Utoqqaanerusut oqarput: Ingerlaannassaagut! Inuusunnerusut mianersornerusut. Ajornartorsiut uaniippoq, naammassivillugu suliarisimanngisamik angertoqarsimanera. Taamaattumik aamma aallaqqaamut naaggaartoqassasoq Demokraatinit innersuussutigineqarpoq. Kisianni inatsisartut ataatsimiittarfianni partii angerluni taasivoq, amerlanerussuteqarluartunit akuersaarneqarnera pissutigalugu.

Nivi Olsenimut ullumikkut nukissaq ataqatigiinnerlu namminersorluni oqartussaalernerup siorna misigineqartoq atorfissaqartinneqaqaaq.

- Eqqaamaqqissaarpara kalaaliuneq pissutigalugu tulluussimaarnermik misigissutsit. Tulluussimaarneq taanna ullumikkut maqaasivara. Aallaanngilaq inuit inoqatitik
ajunngitsumik ingerlagaangata sapertaraat. Sanilerisaq kuultinnatsillugu nuannaaqataasinnaasoqartariaqarpoq. Kisianni tassa uunga killissimavugut sammisat ilaanni ajorsarnermik eqqarsartaaseqarnermut assingusumik inissisimalersimalluta.

Nivi Randilu erseqqissumik oqaaseqaraangamik imminnut qiviartarput qungujorujussuarlutillu.

Annersitsinissamut annilaangagisaqarneq taakkunani allanisuulli atugaavallaanngilaq. Oqaatigisassat toqqorternerannit suunerisigut oqaatiginerat pitsaaneruvoq. Immaqa taamannak pissuseqarnerat qinersinerni kingullerni inuttut taaguuneqarujussuarnerannut pissutaasarpoq.

- Ajorsarsimasutut eqqarsartaatsimut nassuiaatissaqarpa?

- Inuit tarnikkut anniaateqarput, Nivi Olsenimit naatsumik akissut taama nipeqarpoq.

- Kisianni aamma amerlasuut ataatsimoorussinermik periuseqarnerat apeqqutaagunarpoq taanna nunatsinni aalajangeeqataasorujussuuvoq. Arlaat allanit qaffasinnerussanngilaq. Ataatsimoorussinermik eqqarsartaaseqarneq naapertorlugu ajugaasuuneq pitsaasuunngilaq. Tamanna allanngortittariaqarparput, taanna oqarpoq.

Nivi Olsen aamma Randi Vestergaard Evaldsenip isumaqatigiissutigaat
piffissanngortoq – politikkikkut – oqalunnerit suulluunniit iliuuseqarnermik taarteqarnissaat inuiaqatigiit ajugaanernik misigisarsinnaaqqullugit.

- Imaassinnaavoq aalassatsinneqarujussuarnermik pisariaqartitsisugut, soorlu Frankrigimi misigineqartutut, tamaani partiinik aaqqissuussinerit nalinginnaasut avataanit tassanngaannaq allamit præsidentinngortoqarpoq, Randi oqarpoq.

- Ilaat isumaqarsinaapput Kalaallit Nunaanni politikki eqqissiviilliornermik annertuumik sunnersimaneqareersoq. Ilissi tamanna qanoq isumaqarfigaasiuk?

- Nunarsuarmi nunanit aalajaanerpaanik aqutsisoqartuugunarpugut. Inunngoramali Siumut pissaanermik tigummiartuusimavoq. Ungaluutit iluanni Inuit Ataqatigiit ukiuni sisamani naalakkersuinermik aqutsinerat eqqaasanngikkaanni, taakkua avataatigut Siumukkormiuujuaannarput, Randi Vestergaard Evaldsen qungujuppoq.

Sapiinnerusariaqarneq

Demokraatit sananeqaatimikkut aaqqissuussaasunut isornartorsiortuupput. Kisianni Nivi Randilu isornartorsiuinerinnaq pinngilaat. Inuiaqatigiinni pitsaasut tikkuarneqarsinnaanerat inissaqassaaq.

- Suliffissaaleqinerup appasissuunera taasinnaavarput, aningaasaqarneq ingerlavoq aamma inuiaqatigiinni suliarpassuaqarpoq ilinniarsimassuserlu qaffakkiartorluni. Soorunami ajunngitsoqarpoq. Taamaanngippat politikkimiiginnarsimanavianngilanga.
Taamaassimasuuppat qangarsuarli tunniutiinnarsimassagaluarpunga, Nivi Olsen oqarpoq.

Nivi Randilu politikkimut iseramik tamarmik imannak eqqarsartaaseqarput, qinikkat inunnit nuannarineqanngitsunik oqarsinnaasariaqarput akerliuffigineqarsinnaasunillu aalajangiillutik, assersuutigalugu nunap immikkoortuinik mianerinninnermut akerliusunik.

- Unamminerparujussuit ingerlassimavagut. 14-imi qineqqusaaratta inuusuppugut minguitsuullutalu, Nivi oqarpoq Randilu qiviarlugu, marluullutik akorniminni paaseqatigiinnerup qungujuanik qungujuullutik.

Perngaamik misilittussaavaat qamuuna ilisimassusertik naapertorlugu inuppassuarnut katersuussimasunut isummaminnik aniatitsinissamut piareersimanertik, taanna Qaqortumi qineqqusaarnermi pivoq. Suleqatigiit isumaqatigiissimapput oqaatigineqaqqusaanngitsunik oqaaseqassallutik.

- Annaasassaqanngilagut. Inuit iluarisaannik pineq qatsussimavarput. Qatsullugit politikerit kaaviiaaginnarmik oqaluttut. Taava oqarpugut: Qaqortumi mittarfiliortoqassanngitsoq, oqaluttuarput illarujussualerlutillu.

- Tassani qineqqusaarnerup unnuata sinnera oqartullu, inuit buuh-mik nillerrattarput!

Iliuuseqarsinnaassuseq

Qinersinerup kingulliup kingorna - Kalaallit Nunaanni pissutsit eqqarsaatigalugit - naalakkersuinikkut nalinginnaanngitsumik pisoqarpoq, ikinnerussuteqarlutik Naalakkersuisut politikkiminnik tapersersuisussarsiornissaq ujartortuartariaqarpaat, suliamit suliamut.

Nivi aamma Randi taamaattoqarnera iluarisimaaqaat.

- Iliuuseqarsinnaassuseq angisooq misigaarput aamma torsuusani inersuarmilu politikkivik pillugu allanngorartumik oqallinnerit. Siumukkunnut naalakkersuinikkut ilalersuinerarluta ilaannit pasillerneqartarpugut, uffa aatsaat maanna naalakkersuisut ilalersorneqarnerat ingerlanneqanngitsoq. Taamaaliorneq suut ingerlaarnerannik pilersitsivoq.

Ukiup affaani kingullermi angusaqaqaagut, Randi Vestergaard Evaldsen oqarpoq.

- Kalaallit Nunaat qaqugu namminiilivissava?

- Ukiumik taasinngilagut. Siullermik namminiilivinnissamut pissutsit piumasaqaataasut inissaminniissapput, tassunga ilanngullugit ilinniarsimassuseq aamma aningaasaqarnikkut imminut napatissinnaaneq anguneqarsimassaaq. Tulliatut inuiaqatigiinni eqqarsartaasikkut arlaannik pisoqassaaq. Namminiilivinnavianngilagut eqqarsartaaserput allanngorsimatinnagu, Randi oqarpoq.

- Uppereqqissaarpara nunarput namminiilivikkumaartoq. Tassungali piumasaqaataavoq uagut annermik sapiissuseqarnerput. Tassunga puimasaqaataavoq ajugaasutut eqqarsartaaseqarnissarput, Nivi akivoq.