Aaqqissuisuuneq innersuussivoq: Suliffitsinni ulapeqaagut
Nunatsinni Perorsaasut Kattuffiat, NPK, Naalakkersuisut suleqatigiinnissamik isumaqatigiissutaannut neriulluarput, ilaasortallu aningaasanut inatsisissaq isumaqatigiinniutigineqalerpat puigorneqannginnissaat sukataarutigissamaarpaat.
Nunatsinni Perorsaasut Kattuffianni, NPK-mi, siulittaasoq Arnaq Brønlund, Nuummi Kirkevejimi allaffimmini issiavoq. Inuit Ataqatigiit aamma Naleqqap Naalakkersuisoqatigiinnissamik isumaqatigiissutaat atuaqqissaarpaa.
- Neriulluarfigaarput, takussavarpulli, oqarpoq.
NPK akissaatit pillugit nutaamik Namminersorlutik Oqartussanut siorna isumaqatigiissuteqarpoq, tassani akissaatit qaffanneqarput, tamannalu maannamuugallartoq naammagisimaarpaa:
- Kisianni suli amigaateqaqaavut.
Akissaatit qanoq annertutigisumik qaffanneqassanersut isumaqatigiinniarnerit nalaanni oqallisaangaatsiarsimavoq. Aningaasatigut malinnaasinnaanissaq toqqissisimasumillu sulisinnaanissaq pillugu NPK qaffaasoqarnissaanik piumasaqarsimavoq. Perorsaasutut naammasserlaat 21.000 koruuninik qaammammusiaqartinneqarnerat NPK-p uppernarsarsimavaa, meeqqat atuarfianni ilinniartitsisutut naammasserlaap qaammammusiai 27.200-pput. Perorsaasutut ilinniartitsisutullu ilinniarsimasut ilinniartitaanerisa qaffasissusaat nallersuunneqarsinnaanngitsut isornartorsiuisartut isumaqarput.
- Perorsaasut ilinniartitaanerminni perorsaaneq annertuumik sammisarpaat, affaatalu missaani tarnip pissusaanut tunngasarluni. Perorsaanermi pineqartartoq tassaavoq inuup inunngorneraninngaannit toqunissaa tikillugu, tassa taanna peqqutaalluni ilinniartitaanerput allanut sanilliullugu siammasequtigaarput, nassuiaavoq.
Akerliunngillat
Perorsaasut atugaasa akissarsiaasalu sulianut naleqquttuunissaat kiisalu perorsaasut aamma ilinniartitsisut akissarsiaasa naligiissarneqarnissaat NPK-p sukataarutigingaatsiarsimavaa. Ilinniartitaanerit taakku nallersuunneqarsinnaannginnerat isornartorsiuisut oqariartuutigisimavaat. Tamanna Arnaq Brønlundip aamma maluginiarsimavaa:
- Uagut suliffigisinnaasavut siammasipput, innarluutilinni, innorluutilinni, tarnikkut napparsimasuni, utoqqarni, meeqqerivinni aamma ulloq unnuarlu angerlarsimaffinni sulisinnaavugut. Taamaattumik ilinniartitsisunut allanullu ilinniagartuunut sanilliunneqarsinnaanngilagut, itisiliivoq.
- Ilinniakkat sammivii assigiinngitsut eqqartorneqalermata ilinniakkanut tamanut piumasaqaatit aamma assigiissarneqarnikuupput, tamatta GU-qqaarluta isersinnaanngornikuulluta. Taamaattumik ilinniarfinnut isernissamut piumasaqaatit assigiilernikuupput. Qujanartumik paasinnissinnaasut paasinnittarput aamma inuiaqatigiinni tamatta atorfissaqartinneqarpugut. Ilinniakkavut pillugit unammisussaanngilavut, oqarpoq.
Piviusunngortitsiniarneq
IA-p aamma Naleqqap naalakkersuisoqatigiinnissamik isumaqatigiissutaata piviusunngortinniarneqarnissaa Arnaq Grønvoldip qilanaaraa.
-Isumaqatigiissummi inulerisunik eqqartuipput, taakkununngalu pitsaanerusumik atugaqartitsinissaq eqqartorneqarpoq. Taanna neriulersitsivoq, kisianni aamma neriorsuutit piviusunngortinneqarnissaat pissanngatigaara, apeqqutaalluinnarami qanoq tigussaatigissanersut, nassuiaavoq.
Perorsaasup paarsisuinnaannginnera inerisaasuunerali ikorfartuisuuneralu paaseqqullugu partiinut siorna isumaqatigiinniarnerit nalaanni saqqummiiartortarsimapput.
- Ilaasortatsinnut akissarsiat qaffanneqarnissaat sukataarutiginikuuarput, ilinniartitsisut isumaginninnermullu siunnersortit naammasserlaat akissaatit tungaatigut ungasingaatsiaratsigit. Taamaattumik oqaasiinnaannginnissaat piviusunngortitsinissaallu neriuutiginaraluarpoq, oqarpoq.
Suleriaqqinnissami kattuffik suleqatiserineqarumaartoq neriuutigaa:
- Tusarnaarsimassaneraatigut paasinarsissaaq. Isumaqatigiinniarnerni alloriarneq siulleq tigoreerparput, angusavulli naammanngillat. Sineriapput isorartuvoq, Nuuk kisimi aamma perorsaasoqanngilaq. Avinngarusimasuni perorsaasoqarniarneq erloqinarpoq, taakkuuppummi aalaakkaasut sapinngisartillu tamaat sulisut. Taamaattumik taakku pitsaanerpaamik atugassaqartinneqassappata isumaqatigiinniarnermi angusavut pitsaanerpaatut taaneqarsinnaanngillat.
MIO-p nalunaarutaa
Meeqqat Pisinnaatitaaffiinut Sullissiviup, MIO-p, aamma Meeqqat Illersuisuata nalunaarut ”Kalaallit Nunaanni ulluunerani neqeroorutit” marsimi saqqummiuppaa. Meeqqerivinni perorsaasut annertuumik amigaataanerat nalunaarummi atuarneqarsinnaavoq. Taamaattumillu meeqqat atugaasa ppitsanngorsaavigineqarnissaannut aningaasaliissutit iliuusissallu ullumikkornit amerlanerungaatsiartut immikkoortinneqartarnissaat inassutigineqarpoq. Taamatuttaaq perorsaasutut ilinniarsimasut amerlanerulernissaat inassutigineqarpoq.
-Nalunaarutinik misissuinernillu saqqummertoqartalermat qujanarpoq, meeqqerivinni perorsaasussaaleqinerup qanoq annertutiginera taakkunani takuneqarsinnaavoq, taakkunanimi perorsaasut akissaatikinnerpaatut inissisimapput, Arnaq Brønlund oqarpoq.
Meeqqerivinni sulisut taarseraattarnerat NPK-p ilisimaaraa, akissaatillu tassunga peqqutaanerat naatsorsuutigaa. Inuuniarnermut atukkat akissaatillu nallersuussinnaannginnerat sulisut allanut suliffissarsiortarnerannut peqqutaatippaa.
- Suliffimminni akisussaaffiisa annertunerujussui piumasaqaatillu nutaat takkussortuartut taarseraattarnermut peqqutaaqataalluinnartarput, oqarpoq.
Meeqqat atuarfiini meeqqap ineriartornerata killiffiinik nalilersuisoqartarpoq, Angusakkartitsisoqartarluni. Meeqqerivinni tamanna aamma atuuppoq, meeqqap ineriartornermini killiffiinik nalilersuisoqartarluni.
- Perorsaasussaaleqinerulli kingunerisaanik meeqqerivinni ullormit ullormut angummanniaannaavittutut sulineq peqqutaalluni naammassisinnaasaat killeqartarput. Aammali kommuunit meeqqerivinnik piginnittuusut aningaasaliissutigisartagaat killeqarujussuarmata inerisaaniarnermi aporfinnut ilaasarput. Sullisseriaatsit pitsanngorsarneqarnissaannik Naalakkersuisut isumaqatigiissumminni oqariartuutigisaat Arnaq Brønlundip qilanaaraa:
- Annerusumilli erseqqissaallutik saqqummiussinissaat amigaatigaarput, tamannalu qilanaaraarput. Perorsaasut qanoq suleriaaseqartinniarnerlugit taasaqanngillat aamma inatsisit suatungaanni equngasoqarneranik tikkuaanngillat, naak oqaraluarlutik tulluanngitsunik inatsisiliortarsimallutik. Taakku uagutsinnut tunngappata oqaloqatigiissutigerusussinnaavavut, oqarpoq.
Aningaasanut inatsit ukiaru naammassillugu aatsaat suliarineqassaaq, tamannalu NPK-p qilanaaraa.
- Neriuppugut eqqaamajumaaraatigut, oqarpoq.