Aaqqissuisuuneq innersuussivoq: Nunap iluaniit qaqqap qaanut
Qeqertaasaq Nuussuaq ukioq manna ujarassiuunit soqutigineqarluarpoq
Qeqertaasaq Nuussuaq Qeqertarsuup Tunuata Uummannallu kangerluata akornanni assiaqutaturujussuartut inissisimavoq, Naalakkersuisullu uuliamut periusissiaani nutaami nunamit uuliamik ujaarinissaq qitiutinneqarpoq, juunillu 17-ani 2017-imi Karrat kangerluani qaqqap sisoornera peqqutigalugu ujarassiuut qeqertaasarujussuaq 185 kilometerinik takissusilik soqutigilerpaat.
Naalagaaffimmi Danmarkimut Kalaallillu Nunaannut ujarassiornermi misissuisartuni (GEUS) pisortap tulliata Flemming Getreuer Christiansenip sumiiffik ilisimavaa Nuussuarmilu uuliamik seeriffik attorsimallugu.
Flemming Getreuer Christiansen ukiorpassuarni aasakkut Kalaallit Nunaanni asimi misissuisarsimavoq, 1992-imilu qeqertaasap kujammut kitaani Marraani uulia seerisoq nassaarineqarmat peqataalluni. Ukiuni tulliuttuni Nuussuup akiani Qeqertarsuup avaannarpasissuata Tigguup kujasissortaanut sumiiffimmi angisuumi uuliap seeriffia isorartooq nalunaarsorneqarsimavoq.
Aasaq manna Flemming Getreuer Christiansen kingullermik Nuussuarmiippoq Inuussutissarsiornermut, nukissiornermut ilisimatusarnermullu Naalakkersuisoqarfimmi ujarassiooq Martin Peter Brandt peqatigalugu, sumiiffiilli ilaat uuliamik gassimillu aniasoqarinnaasut takuniarlugit.
– Uulia seerisoq aallartiffeqarsimassaaq. Arlaatigut ujarassiuup sulinera toqusut timaanik misissuisartumut assinguvoq. Ujarak takuneqarsinnaasumik uulialik tigummiartarparput, taavalu aallartiffianut suliniartariaqarluta, Flemming Getreuer Christiansen Sermitsiamut oqarpoq.
– Tassalu peqarsimassaaq, Nuussuarmili uuliamik niuernikkut iluanaarutaasinnaasumik peqarpa?
– Erseqqissumik akinissaa ajornakusoorpoq. Ilisimatusarnermut tunngasortaa tikkuarparput, arlaatigulli suliffissuit niuernerpalaartumik ujaasineq aqqutigalugu uuliap katitigaanera pinngorfialu pillugu akissuteqartussaapput.
2020-mi sumiiffinni sulineq
Ujarassiuulli nassuiaasinnaanerutillugit suliffissuit Nuussuarmut soqutiginnilersinnissaat ajornannginnerusarpoq.
Ukiup ataaseqqissaap matuma siornagut ilisimasat nutaat Naalakkersuisunut tunuliaqutaapput, 2019-imi Nuussuarmi 48 million koruunit sajuppillatsitsisarluni misissuinissamik 2020-milu ilisimatusaatigalugu qillerinermik pilersaaruteqarnermi. Naalakkersuisut ujaasinissamut isumassarsineranni peqqutaasut ilagaat GEUS-ip misissugai nutaat, ilaatigut Nuussuarmi uuliaqarneranik takussutissarpassuaqartup kangiatungaani nunap assiliortoqarnera.
– Sananeqaatit soqutiginartut ilaat suussusersivavut, taamaattumillu uuliasioqatigiiffiit kajumilersinniarlugit ilisimasanik nutaanik katersinissamut Naalakkersuisut pilersaarutaannut naapertuuttumik sulilluta, Flemming Getreuer Christiansen oqarpoq.
Siornali ukiakkut aningaasanut inatsimmik isumaqatigiinniarnerup nalaani 2019-imi 2020-milu Nuussuarmi uuliamik ujaasinissamut 48 million koruunit aningaasaliissutaasut taamaatinneqassasut Demokraatit piumasaraat.
– Suut suliarissanerivut naalakkersuinermik suliallit aalajangiisarnerat ileqquuvoq. Nuussuarmili sumerpiaq qillerisoqassanersoq ilisimakannerparput, taamaattumillu ilisimatusarnikkut angusavut atorlugit suleqqissinnaalluta, allaaserisanik arlalinnik allalluta, innersuussutigaarpullu aningaasarpassuit atornagit 2020-mi aasaanerani sumiiffinni misissuisoqassasoq, Flemming Getreuer Christiansen oqarpoq.
Nuussuarmilu 2020-mi sumiiffinni sulineq aaqqissuussinikkut qaqqat sisoorsinnaaneranni ukiuni makkunani GEUS-ip ingerlataannut taputartuunneqarsinnaavoq.
Qaarsut aallaavigalugu
Juunip 17-ani 2017-imi Karrat kangerluani qaqqap sisoornerata kingornagut GEUS Kalaallit Nunaanni qaqqat sisoorsinnaanerannik misissuivoq. Misissuineq ingammik nunap assinginik, silaannarmit assilisanik, assilik qaammataasanillu paasissutissanik tunngaveqarpoq, inerniliunneqarporlu sumiiffit 18-it misissoqqinneqartariaqartut.
Tamanna tunngavigalugu qaqqat sisoorsinnaanerannik aarlerinaateqarneranik misissuinermik aallartitsisoqarpoq 2019-20-mi ingerlanneqartussanik. Danmarkimi naalagaaffik 15 million koruuninik aningaasaliivoq, Naalakkersuisullu 2020-21-imut aningaasanut inatsisissatut siunnersuummi 9 million koruuninik aningaasaliiniarput.
Sumiiffiit 18-it misissugassatut toqqarneqarput, sumiiffiullu qanittuani illoqarfinni nunaqarfinnilu qaqqat sisoorsinnaanerisa tassaarsuarsinnaaneratalu nalilerneranik inerneqassalluni. GEUS-ip misissuinermini Qaarsuni mittarfik Nuussuup avannaaniittoq aallaavigaa, ukioq manna juulimi aggustimilu nunaqarfimmit Upernavik Kujallermit Qeqertarsuup kujasissortaanut angalaarluni misissuisoqarluni.
– 2020-mi Qaarsut aallaavigalugit tamakkiisumik qulimiguulimmik attartussaagut, taamatullu periarfissaqarnikkut Nuussuarmi sumiiffinni misissuineq akikinnerussaaq. Qaarsut Nuussuarmi qileriffissatut toqqakkatsinniit 20 minutsinik timminermik ungasissuseqarpoq, Flemming Getreuer Christiansen oqarpoq.
GEUS nalunaarpoq, qaqqat sisoorsinnaanerannik misissuinerit inerneri aatsaat piareersinnaasut 2021-imi sumiiffinni misissuinerit naammassippata.
Aviisi Sermitsiaq uani pisiariuk: