Aaja: Tuluttut danskisullu ilinniartitsinerup salliutinneqannginnera kusanaappoq
Ilisimatusarfimmi ilinniagaqartut oqaatsitigut piginnaasaasa ajorsiartornerat eqqarsalersitsisariaqaraluarpoq, IA-mit folketingimi ilaasortaatitaq taama isumaqarpoq
AG-mi allaaserineqatutut Ilisimatusarfimmi ilinniagaqartut akornanni kalaallisut, tuluttut danskisullu piginnaasaqarnerit ukiuni kingullerni ajorsiartorsimapput. Deloittep nalilersuisimanerata tamanna takutippaa.
Tamanna Ilisimatusarfimmi ilinniagaqartuni kisimi ajornartorsiutaanngilaq, inuusuttulli Danmarkimi ilinniagaqartut aamma tamanna ajornartorsiutigivaat, Aaja Chemnitz Larsen (IA) oqarpoq.
- Iuiaqatigiittut, pingaartumillu uagut politikkeritut oqaatsitigut piginnaasaqarnerit nukittorsarneqarnissaat sulissutigisussaavarput, Deloittellu misissuisimanera atuarlugu assut ernumaammernarpoq. Kalaallisut, danskisut tuluttullu oqalussinnaanermik inuiaqatigiittut piginnaasaqarnissamut nunallu ineriartortinneqarneranut isornartorsiuinissamut tamatta pissutissaqarluarpugut. Kalaallit Nunaat nunarsuarmioqatigiinnut akulerukkaluttuinnarpoq, taamaattoqarneranilu oqaatsitigut piginnaasaqarneq matunik ammaasarpoq nunanillu tamanik suleqateqarnerput niueqateqarnerpullu taamaalillut nukittorsaaqataaffigisinnaavarput - aningaasaqarnermut iluaqutaasumik, Aaja oqarpoq, erseqqissaatigalugulu oqaatsitigut piginnaasakinnerup malitsigisaanik inuusuttut ilinniagaqarnissamut periarfissaarutsinneqartartut.
- Allatut oqaatigalugu; oqaatsitigut naammaginanngitsumik piginnaasaqarneq pillugu paasissutissat inunnut ataasiakkaanuinnaanngitsoq, inuiaqatigiinnili tamanut ajorluinnartumik kinguneqarsinnaavoq. Tamanna tamatta ataatsimoorluta aaqqiiffigissavarput.
Danmarkimi kalaallit ilinniagaqartorpassuit ilinniarnerminnik unitsitsiinnartarput. Ilinniarnerup aallartinnerani ukiumi siullermi 27 procentit ilinniarnerminnik unitsitsiinnartarput. Aassersuutigalugu Danmarkimi nalinginnaasumik 15 procentit unitsitsiinnartarput.
- Kalaallit oqaasii meerartatsinnut inusuttortatsinnullu ingaaruteqarnerpaapput, ukiunili qulikkuutaani kingullerni kalaalinngorsaanerup ilaatigut malitsigisaanik danskisoorsinnaaneq tuluttoorsinnaanerlu npingaartinneqarsimanngillat.
- Meerartatta inusuttortattalu ilinniagaqarnissaat, inuiaqatigiittullu ilisimasaqarnissarput kissaatigigutsigu tamanna assut kusanaappoq. Maannakkorpiaq takornariarpassuit tikisittarniarlugit timmisartoqarfiliuleruttorpugut. Takornariartitsisarneq annertusaaffiginiarutsigut tuluttoorsinnaaneq danskisoorsinnaanerlu pingaaruteqarluinnarput.
Ilisimatusarfimmi pisarneq assigalugu, Danmarkimi ilinniarnermik aallartitsinnginnermi danskisut ilinniartitsipallattarnissaq neqeroorutigineqartarpoq. Siorna ukiakkut siullermeersumik neqerooruteqartoqarpoq, kisianni peqataarusuttunik nalunaartoqarsimanngilaq.
- Oqaatsit ilinniagaqarnissamut inuiaqatigiinnilu sunniuteqarnissamut tunngaviupput. Inuusuttortatta danskisut, kalaallisut tuluttullu oqaatsit atorlugit ilinniagaqarnissamut oqaatsitigut pisariaqartinneqartumik piginnaasaqarnissaat uagut politikkeritut qulakkiinngikkutsigu, ilisimasaminnik siammarterinissamut periarfissaat killiliiffigeqataassuarput, taamalu taakku siunissaatajortumik siunnerfilerlugu. Tamanna akuersaarneqarsinnaanngilaq, Aaja Chemnitz Larsen oqarpoq.
- Kalaallit Nunaat ineriartortikkusukkutsigu, nammineq aalajangiisinnaassuserput annertusarusukkutsigu atugarissaarnerullu qaffasissuunissaa qulakkeerusukkutsigu ilinniartitaaneq qaffassartariaqarparput.
Deloittep misissuisimanera AG-mi paasisaqarfiginerusinnaavat: