Uppernarsaat: Agathe Fontainip ilanngussaa tamakkiisoq aajuna

Imigassamik assiaqusersuineq iluaqutaava imaluunniit iluaqutaanngila? Apeqqutit tamakku ilaat imigassamut inatsimmut tunngatillugu annertuumik oqallisigineqarput.
Peqqissutsimut naalakkersuisup Agathe Fontainip tamanna iluaqutaasoq qularutiginngilaa.
Atuartartut nammineq isummernissaannut periarfissinniarlugit ilanngussaq tamakkiisoq aajuna:

Naleqqutinngitsumik tutsuiginassutsinnik apeqqusiineq
Imigassaq pillugu inatsit nutaaq ulluni makkunani Inatsisartuni suliarineqartoq sukataarutigineqarpoq sakkussaasinnaasullu tamarmik atorneqarlutik. Ippassaq Sermitsiaq.AG –p inatsimmik allannguinissamut tunngavilersuutikka eqqunnginnerarlugit tutsuiginassusera apeqqusernartoqartippaa.

Qulanngilluinnarlunga tamanna akerlilersinnaavara, tusagassiutinullu ilanngutassianni allatakka nalornissuteqanngilluinnarlunga aalajangiusimallugit. Kikkut tamarmik isumannik - aamma allatannik - paasinninnissamut periarfissaqarniassammata imigassaq pillugu inatsimmik allannguinissamut tunuliaqutaasut nassuiaqqikkusuppakka. Pingaartumik pisiniarfiit siunissami sooq imigassat nioqqutissanit allanit assiaqusersortassagaat nassuiarusuppara.

Inatsisissatut siunnersuut WHO-p kaammattuutaanik tunngaveqarpoq
Nunarsuaq tamakkerlugu Peqqinnissamik Sulianiaqatigiiffiup WHO-p ajoqutaasumik imigassamik atuineq annikillisinniarlugu nunarsuaq tamakkerlugu periusissiamini imigassat takuneqarsinnaanerannik pissarsiarineqarsinnaanerannillu killilersuinissamik kaammattuuteqarnera siunnersuummi tunngavigineqarpoq. Misissuinerit arlallit ersersimmassuk imigassap pissarsiarineqarsinnaaneranik annikillisitsineq imigassamik annikinnerusumik atuilersitsisartoq nunani tamalaani misilittakkanit ersersinneqarmat WHO taamaaliorpoq.

Naalakkersuisut imigassap takuneqarsinnaaneranik pissarsiarineqarsinnaaneranillu killilersuerusunnerannut tamanna pissutaavoq pingaarneq. Isumaqarpugut WHO-p kaammattuutaasa ilumoornerat eqqarsaatigalugu sunniuteqartartut, aamma ataatsimut isigalugu WHO-p misissuineri inatsimmik allannguinissamut isumassarsiorfigaavut.

Nunat ilaasa kisermaassilluni imigassamik tuniniaaneq atuutilersippaat – tassa imigassat nioqqutissanut allanut akuutinnagit pisiniarfinni aalajangersimasuni taamaallaat tuniniarneqaqqusaapput. Taamaalilluni takuneqarsinnaanera pissarsiarineqarsinnaaneralu killilersorniarlugu nunani soorlu Savalimmiuni Islandimilu aalajangerneqarpoq, ullumikkullu nuna taakku Nunani Avannarlerni imigassamik atuineq appasinnerpaavoq.

Sermitsiaq.AG-p eqqoqqissaartumik allaatiginninneratut naalagaaffiit kisermaassillutik imigassamik tuniniaasut imigassamik atuinermut killilimmik sunniuteqartarnerat pillugu WHO-p uppernarsaateqarnera ilumoorpoq. Taamaattumik siunissaq ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu kisermaassilluni ingerlatsineq nunatsinni aarlerinartumik imigassamik atornerluinermut aaqqiissutit ilagissaneraat eqqarsaatigissallugu pissutissaqarluarpoq.

Siunissarli qaninnerusoq eqqarsaatigalugu pingaaruteqarpoq periarfissat anguneqarsinnaasut isiginiarnissaat. WHO-p allanneratut ”najukkami pissutsit, tassunga ilanngullugu isumaginninnikkut, kulturikkut aningaasaqarnikkullu tunngasut, imigassap pissarsiarineqarsinnaaneranut malittarisassiornerup annertussusaanut aalajangiisuussapput”.

Massakkorpiaq Naalakkersuisut kisermaassilluni ingerlatsinissap atulernissaanut siunnersuut saqqummiutinngilaat. Paarlattuanik pisiniarfiit ulluinnarni pisiassanik nioqquteqartartut imigassat pisiniarfimmi nioqqutissanit allanit assiaquserneqarnissaannik siunnersuuteqarnikkut imigassat takuneqarsinnaanerat pissarsiarineqarsinnaanerallu annikillisinniarparput.

Imigassamik assiaqusersuinikkut imigassap pissiarsiarineqarsinnaanera takuneqarsinnaaneralu annikillisinneqassapput. Tamanna sunniuteqassasoq nunarpassuarni misilittakkat tunuliaqutaralugit naatsorsuutigisinnaavarput. Misissuinermi ataasiinnarmi tamanna ersersinneqanngilaq, kisianni nunani arlalinni ukiorpassuarni misilittakkanit tamanna ersersinneqarpoq.

Assiaqusersuinikkut meeqqanut inuusuttunullu pingaarutilimmik ersersinneqassaaq imigassanut tunngatillugu immikkut ittunik malittarisassaqartoq, aamma imigassat nioqqutissanit nalinginnaasunit immikkoortinneqarnissaat assiaqusersuinikkut qulakkeerneqassaaq.

Taamaalilluni qularinngilara pisiniarfinni assiaqusersuinissamik piumasaqarnikkut takuneqarsinnaanerisa pissarsiarineqarsinnaanerisalu annikillisinnissaannik piumasaqarnerput tamatta kissaatigisatsinnut, tassa imigassamik atornerluinerup annikillisinneqarnissaanut, ataatsimut sunniuteqassasut.

Tassanngaannartumik siunnersuusiaanngilaq
Tusagassiorfinnut nalunaarummi - soorlu Sermitsiaq.AG-p eqqortumik uparuaraa - allappunga “Naalakkersuisut … siunnersuuteqarnerminni soorunami – innuttaasunik niuertunilluunniit ajoqusersuiniarlutik asuli siunnersuusiunngillat Nunarsuaq tamakkerlugu peqqinnissaq pillugu kattuffissuup WHO-p imigassamik patsiseqartumik ajoqusernerit annikillisinniarnerannut atatillugu innersuussinera tunngavigalugu siunnersuutigaarput”. Taama allannera aalajangiusimavara.

Nunarpassuarnit, imigassap takuneqarsinnaaneranik pissarsiarineqarsinnaaneranillu assigiinngitsutigut annikilliliisimasunit, misilittakkat tunuliaqutaralugit assiaqusersuineq sunniuteqassasoq tunngavissaqarluta naatsorsuutigaarput. Ullumikkut naluarput qanoq annertutigisumik sunniuteqassasoq, aamma misissuinermut ataatsimut aalajangersimasumut innersuussisinnaanngilagut. Qularinngilarpulli inatsimmik allanngortitsineq sunniuteqassasoq.

Inatsit neriuginartumik akuersissutigineqarpat innuttaasut peqqissusaannik, atuinermik, imigassamik tuniniaanermik eqqussinermillu uuttuinikkut ingerlaavartumik nalilersinnaassavarput assiaqusersuineq imigassamik atuinermik imigassarlu peqqutigalugu innuttaasunik ajoqusiinernik annikilliliinikkut assiaqusersuineq naammattumik sunniuteqarsimanersoq.

Sukaterinissaq pisariaqarpoq
Isumaga naapertorlugu, pingaartumik meeqqat eqqarsaatigalugit, imigassamik atornerluinerup annikillisinnissaa pisariaqarluinnarpoq. Isumaqarpungalu tamanna pillugu amerlasuut isumaqatigissagaannga – tassami inuusuttut 66 procentii angerlarsimaffimmi imigassamut allatigulluunniit atornerluinermut attuumassuteqartumik ajornartorsiuteqarlutik peroriartorsimapput.

Taamaattumik pisariaqarluinnarpoq atornerluineq pitsaaliorumallugu tamatta suleqataanissarput sakkussaasinnaasunillu tamanik atuinissarput – ilaatigut imigassaq pillugu inatsimmik sukaterinikkut.

Inussiarnersumik inuulluaqqusillunga
Agathe Fontain
Peqqissutsimut Naalakkersuisoq

Aamma atuakkit:

Agathe Fontainip Sermitsiaq.AG sakkortuumik isornartorsioraa

Imigassamik assiaqutsersuinerup iluaqutaaneranik uppernarsaatissaqanngitsoq