Pilersaarut tupaallannartoq: Umiarsualiviit 70-t ingutserneqarlik tunineqarlilluunniit

Kalaallit Nunaanni umiarsualiviit 165-iusunit 70-t - Namminersorlutik Oqartussanit pigineqartut - pisariaqanngingaaramik ajortissimangaaramillu, peerneqartariaqarput imaluunniit tuninieqartariaqarput, siunissami Namminersorlutik Oqartussat aningaasaqarnera tamaaviaartinneqannginniassammat.

Umiarsualivinnut immikkoortumut pilersaarummi tamanna takuneqarsinnaavoq, taanna Orbicon Grønland A/S-mit Kommuninut, Nunaqarfinnut, Isorliunerusunut, Attaveqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisoqarfimmut suliarineqarpoq.

- Naatsorsuutigineqarpoq pisariaqartinneqartut 3/5-inik annertussuseqalaaginnartut massakkuugallartoq umiarsualivinnut pilersaarusiaq isigalugu. Sinneruttut 2/5-it tunniunneqarnissaat imaluunniit ingutserneqarnissaat piffissami qanittumi aallartisarneqarsinnaapput, immikkoortumut pilersaarummi oqaatigineqarpoq.

Arlallit ingutseriaannaat
Umiarsualivinnut immikkoortumut pilersaarut Nunatsinni umiarsualiviisa ineriartortinneqarnissaannut politikkikkut aalajangiinermut ilaatinneqassaaq. Umiarsualiviillu atatiinnarneqartussat 95-iusut ilaannut ineriartortitsinissaq pilersaarutaavoq, sinneruttullu umiarsualiviit 70-t sinerissamiittut nalilerneqarnerat sakkortuvoq.

- Umiarsualiviit 70-it sinneruttut akiginiarneqanngikkunik tunniunneqarsinnaapput kommuninut imaluunniit suliffeqarfinnut namminersortunut, imaluunniit ingutsiinnarneqarsinnaapput. Umiarsualiviit akiginngitsoortut imaluunniit tunniunneqanngitsoortut ingutserneqartariaqaraluarput, tamannalu pisinnaassaaq nunap agguarneqarneri malillugit aserfallatsaaliuinissamik pilersaarummik ingerlatsineq ilutigalugu. Umiarsuliviit ilaat massakkut ingutserneqarnissaminnut piareersimapput, pilersaarummi takuneqarsinnaavoq.

Tulleriaarineq nutaaq
Umiarsualivinnut oqartussat ima tulleriaarisaraluarput, aserfallatsaaliuineq salliunneqassaaq, taassuma kingorna ineriartortitsineq, naggataatigullu ingutserineq.

Taamatut tulleriaarineq pilersaarummi mumisinneqassaaq.

Atuaruk: Sinerissami inissiat isaterneqartut

- Tulleriiaarinerli killormut tulleriiaarneqartariaqaraluartoq kaammattuutiginaraluarpoq. Umiarsualivinnik ullutsinnut naleqqukkunaarsimasunik atorneqanngitsunillu ingutserinerit aningaasatigut sipaarutaasassagaluarput ukiumoortumik Namminersorlutik Oqartussat aningaasartuutissaraluannit. Taamaaliornikkut siunissami aningaasat ineriartortitsinermut atorluarneqarsinnaasalissagaluarput aserfallatsaaliuinerinnaanngitsumullu, tamanna atuarneqarsinnaavoq.

Inuit amerlassusaat aamma inuussutissarsiutit pingaaruteqassapput
Maannamit ingutserineq salliutinneqassaaq, kingornalu ineriartortitsineq pioreersunillu aserfallatsaaliuineq. Umiarsualiviit aserfallatsaaliorneqarnissamut tulluartuunersut qanoq amerlatigisut atortarneraat aamma illoqarfiit nunaqarfiillu umiarsualiviit sumiiffiisa siunissaat qanoq isikkoqarnersoq nalilersuutigineqartassapput.

- Umiarsualiviit ingerlanneqarnerannut aserfallatsaaliorneqartarneranullu ingerlatsiinnarnissamut aalajangiisooqataalluartut tassaapput sumiiffinni inuit amerlassusaat, inuussutissarsiutit ingerlanneqartut aammalu ineriartornissamut alliartornissamullu periarfissat qanoq isikkoqarnersut, taamaalillunilu assartugassat annertussusaat sumiiffinni pineqartuni, pilersaarummi allaqqavoq.

Piginnittut nutaat periarfissaasut
Umiarsualiviit pillugit Inatsisartut inatsisaanni 2015-imi atuutilertumi, Namminersorlutik Oqartussat kisimik piginnittuunatik allanik piginnittoqalersinnaanngornikuuvoq. Umiarsualivinnut immikkoortunut pilersaarut naapertorlugu, periarfissaq tamanna atorneqarnerusariaqarpoq, nunap ineriartortinneqarnissaa eqqarsaatigalugu.

- Namminersorlutik Oqartussat kommunillu umiarsualivinnik ineriartortitsinissaminnut takorluugaqarput. Immikkoortumut pilersaarusiap anguniagaasa ilagaat isumannaassallugu siunissami umiarsualiviit ataasiakkaat allanut ingerlanneqarsinnaanngornissaat periarfissat pitsaanerulersinniarlugit. Ataatsikkullu Namminersorlutik Oqartussat inuiaqatigiinnut akisussaaffitsik attatiinnarlugit illoqarfinni nunaqarfinnilu tamani tassungalu umiarsualiviit pigineqartut, Kommuninut, Nunaqarfinnut, Isorliunerusunut, Attaveqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisoqarfiup pilersaarutaani takuneqarsinnaavoq.