´Orpiliannguaq puigunngisaannagara´

Atassut tunuliaqutaralugu Inatsisartunut Folketingimullu ilaasortaasimasup Otto Steenholdtip meeraalluni juullisiortarnini allaaseralugu oqaluttuaraa. Oqaluttuaa ilanngupparput Otto Steenholdtitullu atuartartuvut juullimi pilluaqquagut.

Orpiliannguaq puigunngisaannagara

Ukiorpassuit matuma siornatigut qallunaat orpiliaannik takoqqaarpunga.

Tamanna pivoq nunaqarfinnguatsinni Qeqertarsuatsiami, Kalaallit Nunaanni Aasiaat kujataaniittumi.

Orpiliarput nammineq sanaaq ataatama tamatigut sanasarpaa. Taanna sanasarpaa qisuk ulamertoq paarnaqutinik pilutalersorlugu ujalussiamik qilersorlugit.

Takoqqillugu nuannersoq

1900-ukkut naajartulersut nunaqarfipput asasara, ukiut arlallit tamatuma siornatigut inuerussimasoq, takoqqippara. Nunaqarfimmut asangaakkannut tikippunga pladimik kanngussammik nassarlunga.

Nunaqarfik ukiorpassuit takusimanagu takoqqillugu nuanneqaaq. Kisimiikkaluarlunga tikilluaqqusaaqalunga misigisimavunga. Nunaqarfik qimerluualaarlugu misigisimavunga qattuneeqqat, illutoqqat aqqusineeqqallu sangujoraartut, qaqqat nuunnguillu namminneq oqaluttuassartallit ornikkaannga, uumassusilittut ilerlutik tikilluaqqullunga.

Inuerutsitaasoq

Nunaqarfik inunngorfiga inuerutsitaanikuuvoq. Masanna nipaalluinnarpoq. Qimmit qiluppaluat illullu matuisa matorpaluttarnerat ilisarnartut tusarsaanngillat.

Illut qimanneqarsimasut sinneri isaqqajaasut takullugit uannut annernarpoq. Igalaavi aserorsimapput. Illutoqqat qalipaataat katagarput. Illutoqqat isiginnaartillugit misigisimavunga inui, ilisarisimalluakkakka, qaqugukkulluunniit anissasut ilassillungalu.

Kanngussammik pladi

Kanngussammik plaid tigummiara, ujaqqamut ikkutassara, qiviarpara. Isumaqarpunga allagartaa naleqqulluartuusoq. Allassimavoq: ´Qitornama nipaat suli tusaasinnaavara´.

Nunaqarfeerannguaq ukiorpassuarni nipinik ulikkaavittarsimavoq, piniartut qaannatik maqillugit nipaatsumik sissaliartut, atuartut atuakkatik ikittut unermillugit nuannaarlutik imminnut ilassiortut. Piniartup qimussimik aallalersup qimmiisa qiluppalunnerat. Sapaatikkullu oqaluffiup siarnga sianerpaluttoq tusaaneqarsinnaavoq. Ukiorpassuarni qaangiussimasuni nunaqarfiup niperpassui nipaarulluinnarsimapput.

Nunaqarfiup kiinaa

Allaanngiaq ´nunaqarfiup kiinnaata´aliasuppasilluni silaannarmit isigigaanga takullugu, aap aliasuppasilluni, saamasumilli tuppallersarlunga oqarfigigaanga: Aap, nipaakkaluartoq siutikkut tusaasinnaavakka ukiorpassuarni tamakkunani nunaqarfimmi maani puigugassaanngitsumik nuannersumillu pisimasut, aap, tamassi qitornaraassi. Nuunnguit kakkua qaqqallu portusuut qanittumiittut ungasissumiittullu illukullu takusinnaajuartillugit oqarfigissavakkit manna niapaalluinnaraluartoq nipisi siunissami ukiorpassuarni puigukkiullugit tusaajuassagakkit”.

Tassani tiguartisimasorujussuullunga nikorfallunga eqqarsaatikka kipitinneqarput. Qupaloraarsunnguaq akkama illuata uppissimasup qaliani qitivittoq.

Nallinnarpasissoq

Illu taanna, nunaqarfimmi illut angisuut qisummik sanaat nuannersut ikittut ilaat, isigalugu nallinnarpasilersimavoq. Qalia nakkaassimavoq iigai sisamat avammut uppitillugit. Isigisaq patsinartoq. Kiap illu iluarsaassinnaavaa, iluarsaanneralu sumut iluaqutaassava? Kina nunaqarfimmut nuukkusussagami?

Illu kigaallillunga ornippara tammajuitsussannguamik nassaarfiginissaa neriuutigalugu. Suut tamarmik illumiissimasut uannut puigunaatsumik oqaluttuassartaqarput. Qalia nakkaateqqajaasoq qanillivallassanngilara, attullatsiaraanni nakkaateriaannaasutut isikkoqarmat.

Orpilissap sinnikui

Illup qalia putukkut takusinnaavara. Tupaallappunga orpiliatoqqap pilutai saattut suerunnikut marluk takugakkit. Qanillillugit suunersut takugakkit puigukkiussassaanngitsumik nuannaartorujussanngorataarpunga. Tassaana akkamma Silasip orpiiaata oqaluttuassartallip sinnikui. Allamiut orpiliaat nunaqarfimmut tipinikoq.

Akkamma Silasip ukiorpassuit matuma siornatigut sissamut tipisimasoq nassaarisimavaa. Eqqarsarpunga orpiliaq eqqumiitsoq, inuit sanaarinngisaat, imarujussuakkut tissukaassimassasoq, immaqa Canadamit ungasitsigisumit.

Orpilissat nunaat

Ullutsinni Europami allaniluunniit, orpilissat naasarfiini, ileqquuvoq angajoqqaat meeqqatik ilagalugit orpippassuarnut orpiliassarsiortarnerat.

Isumaga malillugu Silasip orpiliaa ukiorpassuit matuma siornatigut orpilissat nunaanni taamatut pineqarsimassaaq. Juulliaqqami nuannersumi pinnersarneqarlunilu naneruutilersorneqarsimassaaq. Ataataq anaanarlu meeqqatik peqatigalugit nuannaarlutik orpiliaq kaavissimassavaat. Orpiulli nuannarineqarnera tassanngaannaq peeruttarpoq, juullimi tunissutisiassat illumi najugaqartunut tamanut agguaanneqareeraangatqa.

Uuminarsisarpoq juullip kinguninngua orpiup meqqutaasai katagaleraangata. Isumaga malillugu amerlasuut orpiliartik igiinnartarpaat, puigorlugulu.

Tingitaallutik

Orpiliarpassuit pinnersaataat suli sinnikullit anorimit aqqusinerni teqqalasarput, ilaallu immaqa imaanut pisarlutik.

Silasip orpiliaa immakkut ingerlaarsimavoq nunaqarfittalu eqqannguanut tipisimalluni. Taanna 1,5 meterit missaannik portussuseqarpoq. Orpiup timitaa avalequtaalu atapput, ameraali meqqutaasaalu qangarsuarli katassimapput. Sivisuumik imaaniissimanini nunamiissimaninilu pissutigalugu qaqortuinnavinngorsimavoq. Silarsip orpik paarnaqutinik pilersornianngilaa. Qaqortuinnaviussaaq. Taanna pinnersarpaa nuuatigullu ullorialerlugu, pilutaalu aappalaartunik qaqortunillu naneruuteeralersorlugit Orpik inunnit sananeqanngitsoq, takornartatuaq, nunaqarfimmili juullip orpia kusanaertorujussuaq. Nunaqarfimmiuararpassuit isaat nuannaaqisut Silasip igalaavisigut orpiliaq takornartaq inuit sanaarinngisaat takuniartarpaat.

Avalequtai marluk sinneruttut

Orpiliaq oqaluttuassartalik nunaqarfimmi nunguvoq. Nunaqarfimmiut allat tamaasa assigalugit nunaqarfimmit qimagutinngilaq. Tassaniiginnarpoq, naggataatigullu avalequtai marluinnanngorlutik.

Orpiliaq taanna eqqaamasaminik oqaluttuarsinnaasuuguni immaqa oqaluttuarissagaluarpai meerarpassuit Silasip igalaavisigut takuniaasarsimasut. Juullilli nipai meeqqallu nuannaartut kiinaat orpimmut taamaallaat eqqaamasassaalerput.

Qutsavigaakkit, orpik inummit sanaajunngitsoq. Immaqa juullip nuannersuanik sunnerneqarlunga isumaliulerpunga meeqqap juulllip unnuaani inunngortup aalajangersimagaa orpik takornartaq taanna nunaqarfimmi juullimi nuannaartitsisuussasoq.

Tamassi juullimi pilluaritsi!