Nunatsinneersut nunat tamalaat ataatsimeeqatigaat

Oktoberip 28-aniit 30-ta tungaanut nunat inoqqaavisa arnartaat nunarsuarmi tamarmeersut 300-ut ataatsimiissapput 2014-mi nunat inoqqaavisa FN-mit ataatsimeersuartinneqarnissaat piareersarlugu.

Tamanna pissaq Perumi illoqarfiit pingaarnersaanni Lima-mi ataatsimeersuarneq ’World Conference of Indigenous Women’ pilerpat.

Peru-mi Ataatsimeersuarneq periarfissatsialaavoq pitsak tassami nunarsuarmi nunat inoqqaavisa inuusuttaannut arnartaannullu ammaassisuusoq Nunarsuarmi region-it arfineq marluneersut paasissutissanik pinissaminnut periarfissinneqarlutillu isumaqatigiiffigisinnaasaminnik kiisalu nunarsuaq tamakkerlugu ataatsimoorussaminnik politikkikkut pisinnaatitaaffimminnik tunngasunik oqariartuutissaminnik sulissuteqarnissamut. Ataatsimeersuarnerup qulequtarivaa: 'Ineriartorneq, siunissarlu kissaatigisarput angujumallugu unammillernartut'.

Taasisinnaatitaallutik aallartitat tassaassapput Aili Liimakka Laue, meeqqat inuusuttullu sinniisaat kiisalu Aviâja Egede Lynge arnat sinniisaaq. Tamarmik FN-ip iluani pisinnaatitaaffinnik suliaqartuupput.

Aili Liimakka Laue siullersaalluni naggueqatigiit Inuit inuusuttaat sinnerlugit FN-imut aallartitaavoq tassalu Arktisk Region Youth Focal Points-imut, siornatigut Saamit kisimik inuusuttaannik aallartitaqarfiusarsimagaluartoq. Arctic Youth Focal Points FN-ip ataani pingasunik issiaveqarpoq tassanilu Saamit inuusuttut pingasut aallartitaasimapput Permanent Forum-imi, massakkulli Inuit inuusuttaat issiatitarilersimavaat Aili Liimakka Laue.

Aili Liimakka Laue FN-ip ataaniittumi GIYC/UNIYC Global Indigenous Youth Caucus/United Nations Indigenous Youth Caucus-mi ilaasortaavoq ICC-mit aallartitaalluni, Norge juni-mi ilaasortanngorluni. Alta, Norge-mi ataatsimiinneq World Conference on Indigenous Peoples 2014 (WCIP2014)-mut piareersaataasumik ataatsimeersuarneruvoq. Aviâja E. Lynge FN-ip ataaniittumi Global Indigenous Women’s Caucus-mi ilaasortaavoq kiisalu akademisk råd Indigenous Women’s Global leadership School-imi Akademisk Råd-imittaaq ilaasortaalluni.

Nunat inoqqaavisa arnartaat, nunarsuaq tamakkerlugu piffinnit arlariinneersut annertuumik, piumasaqaatimik tusarneqarnissaannut suliniuteqarsimapput. Taakkuuppullu Nunat Inoqqaavisa Pisinnaatitaaffii Pillugit Naalagaaffiit Peqatigiit ataanni suliniarnermi isumaqatigiinniarnernilu, qitiusumik inissisimasimasut. Suliaq naammassivoq 2007-imi, taakkulu malitsigisaanik aaqqissuussinerit allat malittaapput.

Nunat Inoqqaavisa arnartaat, aammattaaq Permanent Forum-imi assersuutissaqarluarpoq, tassani arnat assigiinngitsutigut innersuussuteqarlutillu apeqquteqaateqartarsimapput. Soorlu peqqinnissamut, ilinniartitaanermut, inuussutissanut, avatangiisinut, aningaasatigut imminut napatissinnaanermut, politikkikkut peqataanermut, arnat persuttagaasarnerannut allarpassuarnullu tunngasunik suliassanik qaqitsisarsimapput.

Ataatsimeersuarneq una pingaaruteqartuuvoq, nunarsuarlu tamakkerlugu 2014-imi Nunat Inoqqaavisa ataatsimeersuarnissaannut aalajangiisutut inissisimalluni.

Nunarsuaq tamakkerlugu ataatsimeersuarnerup periarfissaqartissavaatigut oqaloqatigiinnissamut, isumaqatigiissutaasunik siunnersuusiornissanut kiisalu politikkikkut arnat oqariartuuteqarsinnaassapput, namminneq misigisartakkatik isiginnittaasertillu najoqqutaralugit.

Inerniliussaajumaartussat, tassaassapput oqaluuseritikkusutat Nunat Inoqqaavisa arnartaannit isumaqatigiissutaasut, taamatullu suleqatigiiffissanik najugarisamullu qanittunik suleqatissarsiorsinnaaneq periarfissaassalluni. Taamaalilluta attaveqatigiinneq pitsaanerusoq pilersikkutsigu, Naalagaaffiit Peqatigiit arnanut kiisalu Nunat Inoqqaavinut sunniuteqarnissaq suleqataaffigisinnaavarput.

Peqataasussat tamakkiisumik ICC-miit tapersersorneqarlutik ataatsimeersuarnermut peqataassapput.