USA-mit qaartartoq atombombe isertuunneqarsimavoq
Timmisartup B-52 Pituffiup eqqaani 1968-imi qaartartut sisamat katappai - ataaseq suli taavaniippoq, pappiaqqani isertuussani BBC-imit pissarsiarineqarsimasuni tamanna erserpoq
Danmark USA-mit uukapaatinneqarsimavoq, pappiaqqat amerikami naalakkersuisuneersut, BBC-imit pissarsiarineqarsimasut tamanna takutippaat. Politiken ullumi taamanna allaaserisaqarpoq.
Timmisartoq qaartartunik nakkaatitsisartoq B52 1968-imi Thulebasenip, Danmarkimit Nunatsinnillu taamaallaat sakkutooqarfittut alapernaarsuivittut atorneqartussatut akuerineqarsimasup, eqqannguani nakkarami qaartartut atombombit sisamat katappai.
Tamatuminga uppernarsaapput timmisartumi nakkartumi aquttuusimasut marluk John Haug aamma Joe D'amario. Qujanartumik atomimik qaartartuliat qaartussanngortinneqarsimanngillat. Kisianni qaartartut eqqaat tamarmi qaartiterutissanik ulikkaarpoq, taakkulu timmisartoq nakkarmat qaarput, taamaattumillu qaartartut erngerlutik siku aatsillugu kivipput.
Qaartartoq ataaseq nassaarineqanngisaannarpoq
Tamatuma kingorna kalaallit kiisalu qallunaat sulisartut tamaani saliillutik ikiuupput timmisartup aseqqui tamaasa sikumiittut katersorlugit. Tamatuma naammassineqareernerata kinguninngua USA-mit nalunaarutigineqarpoq qaartartut tamarmik aserorsimasut.
KIsianni Danmarkimut nalunaaruteqanngitsoortoq tassaavoq, qaartartut sisamaat kinguliusorlu nassaarineqanngisaannartoq.
Qaammatit pingasut qaangiummata USA-mit aqqartartoq aallartinneqarpoq qaartartumik ujaasiartortillugu, iluatsitsinngilarli. Qaartartoq tassa suli Pituffiup eqqaaniippoq, kisianni siku aatsillugu itivallaartumut pisimassaaq.
Sovjetip siulliulluni qaartartoq nassaarissanngilaa
Aqqartartup aallartinneqarneranut sunarpiaq pissutaanersoq piaaraluni nunarsuarmi allanut isertuunneqarpoq.
Allaaserisami april 1968-imeersumi imatut allassimasoqarpoq:
»Suliami matumani siunertaasoq atortumik imaluunniit sakup ilaanik tammarsimasumik ujarlerneq allanut saqqumiuteqqusaanngitsutut isigineqassaaq NOFORN«, naalisagaq kingulleq isumaqarpoq, paasissutissat naalagaaffinnut allanut isertuunneqassasoq.
»Qallunaanut suliaq pisumut tunngatillugu oqaatigineqassaaq tassani pineqartoq tassaasoq immap naqqanik uuttortaaneq«, amerikarmiut naalakkersuisuisa pappiaraataani taamak allassimasoq takuneqarsinnaavoq, tamakku BBC-ip pissarsiarisimavai oqaatigineqarlunilu qaartartoq nassaarineqanngisaannarsimasoq.
Tamakku saniatigut BBC-imit video pissarsiarineqarsimavoq, tassanilu takutinneqarpoq saliinermi sulineq ingerlanneqartoq, takuneqarsinnaavorlu suliassaq qanoq annertutigisimasoq.
Qaartartup naneqarsimanngisaannarnerata tamanut saqqummiunneqarsimannginneranut pissutaasimasinnaavoq, Sovjetunionip qaartartumik atombombimik nassaarinninnissaa.
»Kisianni kikkunnulluunniit immikkoortualuit ilaannik nassaarsinnaanissaq ajornartorujussuussaaq, uagummi nassaarisinnaasimanngilavut«, William H. Chambers nassuiaavoq, qaartartunik atomitalinnik ilusilersuisartuusimasoq ujarlernerillu ilaanni pisortaasimasoq.
Oqaluttuaq BBC-mut tusarfinnit allanit uppernarsarneqarpoq, tamakkulu ajutoornerup kingorna suliaqarnermi peqataasimapput, kisianni pisimasoq Pentagonimit oqaaseqarfineqarusunngilaq.