2008-miit meeqqat biilini issiaveqartalissapput

Meeqqat biilini issiavii assigiinngitsunik angissuseqarput, iluseqarput, qalipaateqarput - akeqarlutillu.

Kalaallit Nunaannilu ilaqutariit meerartallit juullimut meeqqat issiaviinik kissaateqalereersinnaagunarput.

Ilaqutariit nukarlersaasa biilit issiaviini tunorlerni immikkut issiaveqartarnissaat 2008-ip ingerlanerani peqqussutaalersussaammat.

Kalaallit Nunaanni aqqusinertigut angallannermut inatsisissamut, Inatsisartut novemberip arfineq pingajuanni oqaluuserisassaannut tunngatillugu, inatsiseqarnermut ministeri Lene Espersen, Det konservative Folkeparti, meeqqat pingasut inorlugit ukiullit isumannaallisaataasunik atortoqartarnissaannut pisumasaqaataanissamut pisinnaatitaaffilerneqarsimammat.

Lene Espersenillu pisinnaatitaaffilerneqarnini atorusuppaa.

Inatsiseqarnermut ministeri isumaqarpoq, meeqqat pingasut inorlugit ukiullit meeqqat issiaviinik »isumannaallisaatinilluunniit allanik oqimaassutsimiinnut naleqquttunik« peqartinneqartariaqartut.

Meeqqat pingatseereersimasut sulili arfineq aappiisimanngitsut immikkut issiaveqarlutilluunniit ujatsiutaasaqartariaqarput.

Meeqqat taamatut ukiullit ujatsiutaasaqassagunik taava aamma akisaasamik issiaveqartariaqarput.

Meeqqat immikkut issiavimmik, ujatsiutaasamik isumannaallisaammilluunniit allamik peqarnissaat biilimik ingerlatitsisup akisussaaffigaa.

Sukkanerusumik
Kalaallit Nunaanni aqqusinertigut angallannermi inatsisitaassamut atatillugu aamma ujatsiutaasaqartarnissaq tamanut piumasaqaataalissaaq.

Ujatsiutaasat 1976-imili Danmarkimi peqqussutaalernikuupput, Kalaallit Nunaannili 1992-imi aqqusinertigut angallannermut inatsisitaamut atatillugu peqqussutaalersimanatik.

Kalaallit Nunaanni Danmarkimut sanilliullugu aqqusinertigut sukkaannerujuussuarmik ingerlasoqartarnera pissutigalugu.

1992-imi Kalaallit Nunaanni sukkanerpaamik nalunaaquttap akunneranut 40 kilometerinik sukkassuseqartoqarsinnaammat.

Ullumikkulli nalunaaquttap akunneranut 40 kilometerit taakku sumiiffinni arlalinni 60 kilometerinut qaffanneqarsimalerput.

Taamaattumillu aqqusinertigut angallannerup isumannaatsuunissaanut siunnersuisoqatigiit sukkaannerusumik ingerlagaluartilluniluunniit ujatsiutaasat peqqussutaalernissaat pingaaruteqarluinnartutut isigaat.

Pingaartumik illoqarfinni biilertut navialisinnaanerat ilimanarnerusarpoq, ujatsiutaasallu sukkaatsumik ingerlagaluartilluniluunniit iluaqutaasorujussuarmik sunniuteqartarput.

Inatsit nutaaq 2008-mi
Aqqusinertigut angallannermi inatsisissamut Inatsisartut isumaat inatsiseqarnermut ministerimut Lene Espersenimut nassiunneqarsimapput, taassumallu inatsisissatut siunnersuut Folketingimi saqqummiutissavaa.

Inatsisissaq qaqugu Folketingimi akuersissutigineqassanersoq, meeqqallu biilit issiaviini tunorlerni immikkut issiaveqartalernissaat Lene Espersenip qaqugu atuuttussanngortissaneraa suli aalajangerneqanngilaq.

Tamakkuli 2008-ip ingerlanerani piumaarput.

Meeqqat issiavii pillugit siunnersuutit qulit
- Issiaviit pillugit ilitsersuutitigitsi. Meeqqat biilini issiavii nutaaliaasut iluamik ikkulluarsimanngitsut ulorianartuusarput. Meeqqap angissusianut naleqquttumik issiavissigitsi. Meeqqap niaqua issiaviup killingatigut nuisappat issiavik mikivalalarsimassaaq.

- Meeqqap biilimi issiavi peqqissaarluinnartumik ikkuguk. Atornissaanut ilitsersuut maleqqissaarlugu.

- Biili ilaasumut airbag-eqarsimappat meeqqap issiavia tununngasoq biilip issiiavinut saarlermut ikkunneqassanngilaq. Airbag-i matuersaat atorlugu parnaarneqarsinnaagaluarpalluuunniit. Airbag-i piarinaatsoornikkut pullattoorsinnaajuassammat. Biilimilli ingerlatsisup airbag-ip parnaarnissaanik puiguisinnaanera ulorianartut annersariuassavaat.

- Meeqqap biilimi issiavia siumut sammisoq meeqqap issiavinit tunummut sammisumit issiavimmut siorlermut ikkutissallugu ulorianannginnerusarpoq, airbag-ip ajoqusiisinnaanera ilanngullugu eqqarsaatigigaluaraanniluunniit, taamaaliussaguilli issiavik pisinnaasat tamaat tunummoorteqqaaruk.

- Meeqqap issiavia orraasinnaajunnaarlugu sarrisinnaajunnaarlugulu qajannaarneqassaaq. Timivit oqimaassusia iluaqutigalugu ujatsiutaasat sukaterluakkit. Qajannaarutit Isofex-it atorneqassappata parnaarsaatit ikkulluarnissaat tikillugu issiiavik sakkortuumik naqinneqassaaq.

- Meeraq aalassassinnaajunnaarlugu ujatsiutaasat qajannaarluakkit. Tuiisigoortut meeqqap tuiisa qeqqisigut krydsertinneqassapput, siffiaasigoortullu sapinngisamik atsissukkut qajannaarneqassapput.

- Meeraq kigginnagu isumannaatsumik qajannaaruk.

- Meeqqap issiviata qajannaarluarsimanissaa isumagiuk, meeraq issianngikkaluarpalluunniit. Apornermi issiavik oqimaatsorujussuarmik sunniuteqartarpoq.

- Ilitsivimmut meeqqap tunuaniittumut oqimaatsunik ipittunilluunniit ilisisoqassanngilaq; stationscar-illuunniit nassataasivittaanut.

- Biilimi issiavik assigiinngitsunik angissusilinnut, soorlu 9-36 kilunik oqimaassusilimmut, atorsinnaasoq, periarfissaasinnaavoq. Pitsaaneruvorli meeqqap alliartornera najoqqutaralugu issiavik allamik taarsertarukku.

(Paasissutissarsivik: Foreningen af Danske Motorejere www.fdm.dk)

Meeqqap issiavinik eqqortumik qinersigit
- Ukiui kisiisa najoqqutarinagit angissusiali oqimaassusialu najoqqutaralugit pisigit, FDM siunnersuivoq

Meeqqat ukioqatigiit angissusaat oqimaassusaallu assigiinngitsorujussuusarmata naleqquttunik atortorsinissaq pingaartuusarpoq.

- Qitornavit ukiui kisiisa najoqqutarinagit angissusiali oqimaassusialu najoqqutaralugit isumannaallisaanermut atortunik pitsittaruk.

Forenede Danske Motorejere, ulluinnarni FDM-imik taaneqartartoq taama siunnersuivoq.

Atortussarsinialeruit meeraq biilillu nassakkit, meeqqap atortussat assigiinngitsut misilerarniassammagit.

Oqartoqartarpoq meeqqap niaqua issiaviup tunulequtaaniit centimeterit marlussuit sinnerlugi nuisappat taava issiavik meeqqamut mikivallaarsimassasoq.

Meeqqap issiavia naalungiarsuup issivianut taarsiullugu

Naalungiarsuup issivianik qanoq ittumik pisisimanerit apeqqutaalluni meeqqap nalinginnaasmik naalungiarsuup issiavia arfineq pingasunik qaammateqarnerminiit 13-inik qaammateqarnissami tungaanut atortarpaa.

Tamatumalu kingorna meeqqap issiavianik taarserneqassaaq.

Meeqqap issiavia biilip issiavianut saarlermut tunorlermulluunniit siumut tunnummulluunniit saatillugu ikkunneqassaaq.

- Ajornartinnagu tunummut saatillugu ikkunneqarnissaa inassutigisarparput, taanna isumannaannerusarmat, FDM nittartakkamini allappoq.

FDM-ip nittartagaani meeqqat issiavii arlallit peqqissaartumik nalilersorneqarsimapput.

(Paasissutissarsivik: Foreningen af Danske Motorejere www.fdm.dk)