Ministeri: Suniarluta nalunngilarput
Danmarki siumungaaq isigisaqarluni issittup imartaata naqqanik qulaajaaniarpoq, Ilisimatusarnermut ministeri Helge Sander (V) issittoq pillugu nunat tamat maleruagassaqarnerarlugit, eqqaasitsiutigaluni oqarpoq.
Nunat arlalissuit qalasersuup naqqa pinnaassutigaat. Amerikamiut ujarassiornermik misissuisarfia, USGS, naapertorlugu qalasersuaq suli siumorneqanngitsumik uuliaqarpoq. Uulia nunarsuatta uuliaqarfiisa siumorneqanngitsut sisamarterutigissallugu. Danmarki neriuuteqarpoq immap naqqataa quassungartarsuisa ilaat nunatsinnut atassuteqartoq. Taamaappat naalagaaffeqatigiit qalasersuup ilaanik piumasaqarnissaminnut tunngavissaqarluassapput.
Qalasersuup naqqani Ruslandi erfalasulereeraluartoq, taamaattoq nunat tamat qalasersuarmik piginnittussaarusullutik pinnaannerat maleruagassanut atuutereersunut allanngortitsinavianngilaq. Taama Ilisimatusarnermut ministeri Helge Sander (V) Danmarkip qalalersuaq pillugu sulissuteqarneranut atatillugu marlunngornermi nassuiaateqarnermini oqarpoq.
Helge Sanderip tikkuarpaa qalasersuaq pillugu erseqqilluinnartumik 2004-mit 2014-mut sulissuteqareerlutik.
- Misissuinerit annertuvallaangitsut 2004-mi 2005-milu aallartippagut, misissuinerillu 2006-mi annerupput, Helge Sander oqarpoq.
Qalasersuarmi sulissutigineqartussat pingaarnersaat Lomrog-imik taasaq sulissutigalugu maannakkut piareersarneqaleruttorpoq. Svenskit umiarsuaat ilisimatuunik ilaasoqartoq suleqatigalugu Kalaallit Nunaata avannaa assiliorneqassaaq. Russit sikusiussuata svenskit umiarsuaat tallimanngorpat sikorsualikkuulerpat aqqutissuitissavaa. Immap naqqanik assiliorneq qaammatip ataatsip missaani pissaaq.
Nutaamik immap naqqaanik 2009-mi assilialiortoqassaaq. Immap naqqata sumut killiffii tunngavigalugit Danmarki qalasersuup ilaanik piumasaqarluni taamanikkut saqqummiussaqarsinnaavoq. Naggataamik 2011-mi assilialiortoqassaaq.
- Piumasaqannginnermili qularnaagassat arlaqarput, Helge Sander erseqqissaavoq.
Russit piffissami qanittumi erfalasulermata nunat allat mamiatitsattorujussuupput, Canadap premiermisterini allaat qalasersuarmukartittariaqarlugu. USA aamma qisuariarpoq. Taamaalilluni immap naqqa annerusumik paasisaqarfiginiarlugu assilialiorneq assortuussutaalerpoq nunat allat politikikkut niumasortaannit akuliuffigineqarluni.
Helge Sander eqqaasitsivoq immap naqqata assilialiornera tassaammat paasissutissarsarsiorfigalugu missiuneq, misissukkat Naalagaaffiit Peqatigiit nunavissuit sumut ataqatigiinnerinut tunngasumik aalajangiisartuisa ataatsimiititaliaannut ingerlateqqinneqassallutik.
Sukkut killeqarfeqassanersoq nunat akunnerminni isumaqatigiissutigissavaat. Isumaqatigiissinnaanngippata eqqartuussivilersuisoqassalluni, ministeri oqarpoq.
Danmark, Rusland aamma Canada 2014-mut paasissutissanik misissuissapput, paasissutissat qularnaarinninniassallutik killeqarfitsik qaangeqalugu nunaqarlutik. Danskit misissuinerminni paasiniarpaat nunarput immap naqqatigut Lomonosov-ip quassungaanut atanersoq. Immap naqqani quassungaq nunatta Ruslandillu akornanniippoq. Russit imartaminniit misissuipput. Quassungaq sukkut killeqartinniarlugu piumasarineqalerpat, - tamanna apeqqutaalertussaannguatsiassaqaaq.
Danmarki nunatta avannaarsuaniinnaq sulissuteqanngilaq, sumiiffiit sisamat akuerisassanngortinniarlugit sulissuteqarpoq: Nunatta kujataani, Tunumi Savalimmiullu avataanni sumiiffiit marluk, naalagaaffeqatigiit sinnerlugit akuerisassanngortitsiniarluni.