Issittumi ilisimasassarsiortartut Nunatsinnut qanissimaqaat
Nansenip - Amundsenillu ukiuannut atatillugu issittumi ilisimasassarsiortartut norgemiuusut taakku nunatsinnukarnerat pillugit marloriarluni saqqummersitsisoqarpoq. Ukiut 100-t matuma siorna Roald Amundsen angutit sisamat angalaqatigalugit sikiuijuitsup qalasersuanut apuupput
Saqqummersitsineq "Nansen mot Nord"-imik qulequtalik aasap ingerlanerani nunatsinnut apuutissaaq. Saqqummersitsinermi issittumi ilisimasassarsiortartuusimasoq Norgellu nunanut allanut isumaqatigiinniartartua Fridtjof Nansen ilisaritinneqassaaq, tamatumalu saniatigut Norgemiut imaani ilisimatusarnerannit paasisat kingulliit Nuummi Ilisimatusarfimmi saqqummiunneqassapput.
Taama saqqummersitsinermi allami "Cold Recall"-imik qulequtserneqarsimasumi Roald Amundsenip Sikuijuitsoq kujallermi qalasersuarmut eqqarsaatersuutai pillugit Norskit nunanut allanut aallartitaa Jørg Willy Bronebakki ammaanersiorluni oqalugiarmat ilaatigut taamatut oqaluttuarpoq. Saqqummersitsineq danskit norskillu illuanni Københavnip avannaatunginnguaniittumi Schæffergårdenimi ammarnersiorneqarpoq.
Amundsenilu pillugu saqqummersitsineq nunatsinnut apuutillarumaarpoq. Jørg Willy Bronebakkilu qanittukkut Issittumi siunnersuisoqatigiit Nuummi ataatsimeersuarmata peqataasup norgemiut ilisimasassarsiortartut nunatsinnut attuumassuteqarsimanerat oqalugiarnermini immikkut taavaa.
Siunnersuutitsialaat issittormiuneersut
Nunanut allanut aallartitap oqalugiarnermi nalaani Amundsenip Nansenillu iluatsitsilluarsimanerat Inuinnit Saminillu ilikkarsimasaanit aallaaveqarluinnarnerat naqissuserpaa, taakkumi issittorsuarmi qanoq inuusoqarsinnaanersuk takutissimammassuk. Norgemiulli nunatsinnut naliginnaasumik misigissusaat aamma iserfigitsiarpaa:
- Kalaallit Nunaat norgemiut eqqarsartariaasaanni immikkut inisseqqavoq, tassami qallunaatsiaat ukiut tusintit matumali siorna qeqertamut tassunga apuupput. Aammali Norge Danmarkimut atagallarmalli Kalaallit Nunaannik ineriartortitsinermi norgemiorpassuit peqataasimapput, tamakkununngalu akuuvoq Hans Egede, 1700-kkunnili Kalaallinik kristumiunngorsaasimasoq, taama Jørg W. Bronebakk oqaluttuarpoq nangillunilu:
- Allaammi ulloq manna tikillugu Kalaallit Nunaata aningaasatigut ineriartortinneqarnissaa Norgemiut soqutigisarisuuaat. Neriuutigaarpulllu uuliasiorneri gassimillu ujaasinermi ilisimasatsinnik ilikkarsimasatsinnillu tunniussaqarsinnaasugut, aamma kalaallit tamakkuninnga pisuussutinik namminneq ujaasinialerpata.
Avatagiisinik illersuineq pingaaruteqarluinnarpoq
Akunnitsinni avatagiisinik illersuinissamik, qanorlu pinngortitamik sanngiitsumik illersuinissamut ilisimasanik tunniussinissaq ilinniagaqarnissallu pingaaruteqarnera Bronebakkip nittarsaappaa.
Nunanut allanut aallartitap nassuaataa malillugu nunat avannarlerpaat norskit nunanut allanut politikkerisaani qitiulluinnartuupput, nunanullumi allanut ministerip Jonas Gahr Støre-p Amundsenip oqaasinnaava atorusunneruaa.
Amundsenimi sikuijuitsoq kujallermut "Fram"-imi ilaalluni aallalermat oqaasinnaaq una "Tunniutiinnartoqassanngilaq" ukiut 100-t matuma siorna pigiliussimavaa. Tamatumalumi kingorna tuluk Robert F. Scott unammillersaliullugu ilungersuariillarlutik Amundsen ilanilu decembarip 14-iani 1911 qalasersuaq kujallermut apuupput, Robert F. Scott-imiit sapaatit akunnerit tallimani siulliullutik.
Ukiut 150-it matuma siorna Fridtjof Nansen inunngorpoq.
Saqqummersitsineq "Cold Recall" qaqugu nunatsinnut apuukkumaarnersoq suli aaliagiunneqanngilaq.