Kraatererujussuaq ullorissap anaaneersoq Avannaani nassaarineqartoq

Kraateri 31 kilometerisut diameterinik angissusilik sermersuup ataani Nunatta avannaani nassaarineqarpoq. Angingaarami Parisi tamakkerluni kraaterip angissusaata iluaniissinnaagaluarporluunniit. Taanna taamaalilluni nunarsuarmi annerit 25-t akornanniippoq. Kraateri ulloriap anaata saviminiusup nakkarnerani pilersinneqarpoq, taamanili sermip kilometerisut issussuseqartup ataani toqqoqqasimavoq.

- Kraateri nalinginnaanngitsumik atalluartorujussuuvoq, sermersuaq kalluaalluartorujussuusarmat tamanna tupinnarluinnarpoq, taamaalillunilu nakkarneranit takussutissat peersinnaagaluarlugit. Kisianni kraaterip geologiimik isiginnittaaseq naapertorlugu nutaajuneranik tamanna isumaqarsimassaaq. Kraaterip pisoqaassusaa maannamut suli ukiulerneqarsinnaanngilaq, kisianni ukiunit 3 millioninit pisoqaannginnerusoq takussutissaqarluarpoq, immaqalu ukiut 12.000-t matuma siorna kingullermik sermersuaqarnerata naanerani pilersinneqarsimagunarluni, professor Kurt H. Kjær, Center for GeoGenetikimi Statens Naturhistoriske Museumimeersoq oqarpoq.

Nunap assingisa nutaat ilisimatuut paasisaqartikkaat

Ilisimatuut decembarimi 2015-imi Kalaallit Nunaata sermersuata assinga nutaaq misissoqqissaartillugu kraateri nassaarineqarpoq. Nunatta avannaani Hiawathap sermiata iigartartup ataani itinersarujussuaq suli malugineqarsimanngitsoq malugaat.

- Immikkuullarilluinnartumik naammattuugaqarluta ingerlaannaq paasivarput, tamatumalu saniatigut kraaterip pinngorfiata qulaajarnissaa ajornakusuussasoq paasinarsivoq, professor Kurt H. Kjær oqarpoq.

Taassuma suleqataa amerikamiu Joseph MacGregor, NASA-mi sermersiooq, misissuinermi peqataasoq aamma sermip raadarinik uuttortarneqarnerini ilisimasalik ilanngullugu oqarpoq:

- Sermersiuut amerlanerit sermip ataani kraaterinik ujaasineq ajorput, sermersuup silami kiannerusumi aakkiartornera paasissallugu soqutigineruarput. Kraaterimik taamaattumik raadari atorlugu nassaassagutta uuttortaalluartariaqarpugut, aatsaallu ukiuni kingullerni tamanna pivoq – taamaammat nassaarneq maanna pivoq. Immaqa aamma sermersuup ataani suli tupaallannartoqarsinnaavoq?

Igalaap saani takussutissaq

Københavnimi ilisimatuut saaminni takussutissamik pingaarutilimmik peqareersimapput. Geologisk Museumimi Center for GeoGenetikip igalaavisa silataanni ullorissap anaa savimineq 20 tonsinik oqimaassusilik Nunatta avannaani, Hiawathap sermiata iigartartuata ungasinngisaaneersoq inissisimavoq.

- Taamaattumik itersaq nassaarineqartoq ullorissap anaanit kraateriunissaa takorlooruminarsimavoq, kisianni aallaqqaammut uppernarsaatit amigaatigisimavagut, lektori Nicolaj K. Larsen, Center for GeoGenetikimeersoq oqarpoq.

Ilisimatuut maajumi 2016-imi tyskit ilisimatusartut timmisartuat Alfred Wegener Instituttetimeersoq, Hiawathap sermia iigartartoq qulaallugu sakkortuumik raadarilerlugu kraaterip nunataanik aamma sermimik qaavaniittumik assitalersuitillugu angalatinneqarmat, ullorissap anaanit kraatererujussuusorinninneq annertusineqarpoq. Aasaaneranilu 2016-imi aamma 2017-imi ilisimatuut Hiawathap sermia iigartartoq misissuiffigiartorlugu tikeqqippaat.

- Nunap misissuiffigineqarneranit sakkortuumik nakkartoqarneranit pilersinneqarsimasunik takussutissaqarpoq, taakkulu Hiawathap sermiata iigartartup ataani ullorissap anaanik pilersinneqartumik kraatereqarneranut uppernarsaatit aalajangiisuulluinnarput, lektori Nicolaj K. Larsen oqarpoq.

Silap pissusianut kingunerisinnaasai

Siuliani misissuinernit ilisimaneqarpoq, nunarsuup oqaluttuarisaanerani ullorissap anaanik annertuumik nakkartoqartillugu silap pissusianut aamma nunarsuarmi uumassusilinnut annertuumik sunniuteqartoqartarnera ilisimaneqarpoq. Taamaattumillu aamma Hiawathap sermiata iigartartup eqqaani ullorissap anaata nakkarsimanera inuunermut silap pissusianullu qanoq sunniuteqarsimanersoq apeqqutissaqqippoq.

Misissuinitsinni alloriarnerup tullerissavaa kraaterip pisoqaassusilerneqarnissaa. Tamanna unamminassaaq, taassuma naqqani aalajangersimasumik nassaartoqaqqaassammat, kisianni tamanna nunarsuarmi silap pissusianut inuunermullu qanoq sunniuteqarsimanera paasissagutsigut paasinissaa pingaaruteqarluinnarpoq, professor Kurt H. Kjær naggasiivoq.