Ilisimatuut: Kalaallit Nunaat naatsorsuutigineqartumit ingerlalluarneruvoq

Naalakkersuisut siulittaasorisimasaat Aleqa Hammond nunatta karsianit 106.000 koruunit missaat atorsimavai. Tusagassiuutini aamma Kalaallit Nunaata aningaasaqarnerata inissisimanerlunnera arlaleriarluni allaaserineqartareerpoq.

Kalaallit Nunaanni ajornartorsiutit taama amerlatiginngitsut ilisimatuut arlaqartut Nunatsinni najugaqartut oqarput. Aalisarnermi takornarialerinermilu ingerlalluartoqartoq oqaatigaat.

- Kalaallit Nunaanni inuussutissarsiutit arlaqartut ingerlalluarput. Takornarialerineq aalisakkerinerlu ingerlalluarput, piffissami sivisuumi ingerlalluarput. Ingerlalluartut ineriartortinneqartuartariaqarput, Økonomisk Institutimi Copenhagen Business Schoolimi professori Søren Bo Nielsen oqarpoq.

Nalunaarusiamut 'Kalaallit Nunaannut iluaqutissaaqqullugu'-mut suleqataasuuvoq.

Kalaallit Nunaanni takornariat nerisassanik assigiinngitsunik apeqqutilliisartut oqaatigaa. Raajat aalisakkallu akiisa ilorraap tungaanut ingerlasut oqarpoq.

Professori Minik Rosing radiomi aallakaatitassiami Radio Morgenimi novembarip 28-ani oqaatigaa, Kalaallit Nunaata ingerlanerlunneranik oqariartuuteqartarneq eqqortuunngitsoq.

- Kalaallit Nunaanni Danmarkimilu eqqarsartoqartarpoq Kalaallit Nunaat ingerlanerluttoq, inuit atugarisaat pitsaanngitsuusut aamma oqariartuutigineqartarpoq. Kalaallit namminneerlutik oqarneq ajorput ingerlalluarsimallutik. Naak ajornartorsiortoqaraluartoq kisianni aamma ajunngitsorpassuarnik ingerlasoqarpoq, Minik Rosing radiomi oqarpoq.

Oqallisaanerlunneq ajoqquteqanngitsoq
Aleqa Hammondip aningaasanik atornerluisimanera tusagassiuutini annertuumik oqallisigineqarpoq. Taamatulli oqalliseqarneq ajortuinnaasinnaanngitsoq politikkikkut sociologi Benedikte Brincker oqarpoq.

- Aningaasaqarnerup taamaasilluni iluarsiniarneqarnissaa politkkerinit tusagassiuutiniillu eqqartorneqalerpoq. Oqaatsit namminiilivinniarnerlu 2013-mi qineqqusaarnermi oqallisigineqarnersaapput. Politkkerinit ajornartorsiuteqartoqarnera takuneqarsinnaavoq, ajornartorsiutillu iluarsineqarnissaat sulissutigineqassalluni. Taamaattumik aningaasaqarnerup ingerlanerlunneranik tusartarneq ajortuinnaasinnaanngilaq, Department of Business and Politicsimi CBS-imi lektori Benedikte Brincker oqarpoq. Kalaallit Nunaat annertuumik aamma misissuiffigisarpaa.

Kalaallit Nunaanni ingerlanerluttoqarnera annertuallaarujussuartumik qineqqusaarnermi oqallisigineqarsimasoq Søren Bo Nielsen oqarpoq.

- Innuttaasut ajornartorsiutit tusaavallaarujussuarpaat. Aningaasaqarnerup ingerlanerlunnera eqqartorneqangaatsiarpoq, tamanna aamma oqaluttuassaavoq. Kalaallit Nunaannili periarfissaasut aamma puigorneqassanngillat, Kalaallit Nunaammi nuannersorsuuvoq, Søren Bo Nielsen oqarpoq.

Politikkerit suleqatigiinnerunissaat
Uuliasiorneq aatsitassarsiornerlu suli aallartinneqanngillat. Taakku eqqaassanngikkaani nuna ajunngitsorsuarmik ingerlasoq Søren Bo Nielsenip oqaatigaa. Kalaallit Nunaanni innuttaasut toqqissisimanerulissappata politikkerit suleqatigiinnerusariaqartut nalilerpaa.

- Inuit Ataqatigiit aamma Siumut suleqatigiilernissaat kissaatiginerpaavara. Ineriartornermi suleqatigiittoqartariaqarpoq. Politikkikkut aqutsisunik taarseraapallattarnerit pinngitsoortinneqartariaqarput. Ataavartumik ingerlatsisoqartariaqarpoq aningaasaqarnerup ilorraap tungaanut aallartinneqassappat. Taamatut aqutsisoqassappat suna naatsorsuutigineqassasnersoq ilisimaneqassanngilaq kiisalu aamma aningaasaliiniartut tunuarsimaanerusussapput, oqarpoq.

Politikkerit kisimik akisussaaffimmik tigusissanngillat. Isiginnittariaatsit allanngortinneqartariaqartut oqaatigineqarpoq, taamaasilluni aamma siumut aallartitsisinnaasunik amerlanerusunik peqartoqalersinnaassammat.

- Kalaallit Nunaat ingerlanerluttutut oqaatigineqassappat Danmarki pisuussaat, suleqatigiinnerluttoqarneralu tassunga ersiutaassaaq. Kalaallit Nunaat Danmarkilu ataatsimut ingerlaqatigiipput ajunngitsorpassuarnik iliuuseqarlutik, tamanna inerisarneqaqqittariaqarpoq, P1-imut allappoq.

Takornarialerinermi aalisarnermilu Kalaallit Nunaat ingerlalluarpoq, inuussutissarsiutillu allat ineriartortinneqarnissaat Naalakkersuisuulertussat sulissutigissavaat.

Videnskab.dk suleqatigalugu allaaserisaq saqqummiunneqarpoq, Anne Marie Lykkegaardimit allanneqarluni