KL

DK

Ilinniagaqarneq siunissamut eqqanaarsarnissaraat

”Ilinniarniaritsi, ilinniarniaritsi....”, naalakkersuinermik suliaqartut oqallittarnerini ukiuni kingulliunerusuni utikulunneqartaqaaq. Taamatullu suliaqartut tamarmik isumaqaigiissutigaat nunatsinni ilinniarsimassuseq appasippallaamiittoq. Ilinnialersartut ukiuni kingulliunerusuni amerlatsinnikooqaat, sulili amerlavallaat ilinnialikkaminnik naammassinninneq ajorput.

Studenter, GUX, Sisimiut, 2015
Redaktionen

Ilinniakkamik naammassinnissimasut maannamut suli ikittuinnaanerat assigiinngitsunik peqquteqarpoq.

Ilisimatusarneq

Silap pissusiata allanngornerata kinguneri ukiorpaalunngulersuni tusartariileqaagut, kisiannili Kalaallit Nunaanni qanoq iliorluta allanngoriartuutinut naleqqussarsinnaanerput eqqartungaassanagu.
Issittumi Siunnersuisooqatigiit ilisimatusartartunut Canadameersunut, Kalaallit Nunaanneersunut Danmarkiminngaanneersunullu nunarsuup issittortaata immikkoortuinut Kalaallit Nunaata kitaani Canadallu kangiani silap pissusiata allanngorneranut naleqqussarniarluni iliuuserineqarsinnaasunik innersuussuteqaqqullugit suliakkiuteqarsimapput.

Innersuussutit

Kalaallit Nunaanut tunngatillugu ilisimatusartartut suliassaqarfinni assigiinngitsuneersunik suleqateqarlutik paasissutissarpassuarnik katersuipput, soorlu atortulersuutinut, ilinniartitaanernut, aatsitassanut allanullu tunngassuteqartut paasissutissat katersorneqarlutik. Taamaaliortoqarpoq ukiuni 2013-imiit 2016-ip tungaanut, maannalu suliat inernerannit innersuussutit piareerneqarput. Inernerit innersuussutillu Nuummi sapaatip akunnerata tulliani saqqummiussorneqassapput, ataatsimiinneq Pinngortitaleriffimmi pissaaq marlunngorneq 11. septembarimiit 13. septembari ilanngullugu ingerlanneqassalluni.

Allaaserinnittoq

Pinngortitaleriffimmi ataatsimiinnissaq sioqqullugu ilisimatusartartut naluaarusiami ”Adaptation Actions for a Changing Arctic”-imi (Issittumi allanngoriartortumi naleqqussarnissamut iliuusissat) suliaqaqataasimasut allaaserisaaqqanik ataatsimiinnissamut qilanaartuutitut Sermitsiaq.AG-mi ilanngussaqartassapput.

Allaaserisaq una Ilisimatusarfimmi lektorimit, ph.d., Maria Ackrén, Immikkoortortaqarfimmi Inuiaqatigiilerinermik, Aningaasarsiornermut Tusagassiiuuteqarnermillu samminnittumi ilinniartitsisuuvoq.

Inuusuttorpaalussuit ilinniarfinni ingerlaqqiffiusuni aallartinnissaminnut inuttut piginnaasatigulluunniit piareersimanngippallaartarput, oqaannaruttami ilinniarniakkamik arlaannaannilluunniit allartitsinissamik piareersimanngippallaartarput. Taarsuillugu meeqqat atuarfianniit aninnarlutik suliffissarsiortarput sulinermik misilittagaqarusullutik aammalumi aningaasarsiorusullutik. Ilaalli ilinniakkanik assigiinngitsunik aallartitsiniarnermi piumasaqaatinut angummatinngitsoortarput. Inuusuttut amerlasuut paasisimarpasittanngilaat inuiaqatigiinni inooqataanermi ilinniagaqarsimasussaaneq pisussaaffiusariaqaraluarmat; inuiaqatigiit ingerlalluartut ilinniarsimalluartunik innuttaqarnissamik pisariaqartitsisarput. Inuiaqatigiit akunnerminni ilinniagaqarsimasussaatitaanermik misigisimanerat qaffasinnerugaluarpat, ilinniakkamik aallartitsisartut amerlanerusut naammassinnittalissagaluarput.

Apeqqulli unaalerpoq, ilinniartitaanerit qanoq iliorluta soqutiginarsarsinnaavagut, ilinniakkamik ingerlassaqartut ilumut paasitillugit ilinniagaqarsimaneq imminut akilersinnaammat siunissamullu imminermut eqqanaarinnittuusussaammat.

Ilitsoqqussaralugu oqaatsit toqqammaviupput

Alla isiginiagassaq tassaavoq oqaatsit. Meeqqat atuarfianniit universitetimi ilinniartitaanerit ilanngullugit oqaatsitigut piginnaanngorsaanerit pisariaqarput. Sutigut tamatigut oqaatsitinik ilinniarnerit pingaaruteqarluinnarnerat isiginngitsuusaarneqarsinnaanngilaq. Nunarsuarmimi inooqataaffitsinni oqaloqataaniaraanni oqaatsinik arlalinnik ilinniagaqarsimaneq sapinngisaqarnissarlu piumasaqaataammata. Isiginiagassarput siulleq tassavoq ilitsoqqussaralugu oqaatsinik ilinniartitsineq, taakku ilikkarluarneqarsimasussaapput – toqqammaviummatami. Ilikkarluarneqarsimappatami aatsaat oqaatsit allat ilikkarneqarsinnaammata. Matumani Inuit allat Issittormioqatigisatta suleqatiginissaat pingaaruteqarpoq.

Issittumi ilinniartitaanikkut suleqatigiinnerat annertusarneqartariaqarput

Issittoq akimorlugu ilinniatitaanerni periutsinik nunaqavissut nunarsuarmut isiginninnerannik paasinninnerannillu ilaqartillugit aammalumi misilittagarilersimasaannik akullugit suleqatigiissuteqartoqarsinnaavoq. Maannakkut suleqatigiinnerit assigiinngitsut ingerlareerput soorlu "University of the Arctic"-ikkoorlugu ingerlasut eqqarsaatigalugit. Taanna Issittumi universitet-itit internetsikkut ilinniartitaanernik ingerlataqarnernut suleqatigiiffigaat.

Suleqatigiinnerit taama ittut tigussaasunngortinnerullugit attaveqatigiittarfinnik pilersitsoqarsinnaagaluarpoq, taamaalilluni ilinniartitsinermi atortut, atuakkat misilittakkallu tunioraateqatigiiffigalugit suleqatigiissutigineqarsinnaagaluarmata.

Læs hele sagen:

inuiagatigiit silap pissusaa avatangiisillu
Powered by Labrador CMS